Բջնի

Բջնի, Հայաստանի պատմական հին բնակավայրերէն է։ Պարսպապատ բերդաքաղաք, անիկա Պահլաւունիներու տոհմին միջնաբերդն էր եւ հայ եկեղեցւոյ եպիսկոպոսական չորս մեծ աթոռներէն մէկը։ Գիւղ Հայաստանի հանրապետութեան Կոտայքի մարզին մէջ, մարզի կեդրոնէն 14 ք.մ. հարաւ-արեւմուտք։ Կը գտնուի Այրարատեան նահանգի Նիգ գաւառին մէջ, Հրազդան գետի ափին, Հրազդան քաղաքէն 13 ք.մ. հեռաւորութեան վրայ։ Յայտնի է իր հանքային ջրով եւ շատ Պատմամշակութային յուշարձաններով։

Գիւղ
Բջնի
Երկիր	Հայաստան
Մարզ	Կոտայքի մարզԿոտայքի մարզ
Գիւղապետ	Արմէն Մաթէոսեան
Տարածութիւն	42.81 քմ²
ԲԾՄ	1550±1 մեթր
Պաշտօնական լեզու	հայերէն
Բնակչութիւն	2547 մարդ (2011)
Խտութիւն	70.3 մարդ/քմ²
Ազգային կազմ	Հայեր, եզիտիներ
Կրօնական կազմ	Հայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականուն	բջնեցի
Ժամային գօտի	UTC+3

Բնակչութիւն

Նախնիներուն մէկ մասը այստեղ հաստատուած են 1915-1920 թուականներուն, հին Պայազէտի Արծափ գիւղէն, Վանէն եւ Պոլսէն։

Բջնիի ազգաբնակչութեան փոփոխութիւնը.

Տարի	1829	1873	1931	1959	1970	1979	1989	2001	2004
Բնակիչ	364	1056	2074	1589	1918	1738	2393	2882	2889

Տնտեսութիւն

Բնակչութիւնը կը զբաղի անասնապահութեամբ, դաշտավարութեամբ եւ թռչնաբուծութեամբ։

Պատմամշակութային կառոյցներ

Բջնիի կեդրոնը կը գտնուին՝ Սուրբ Գէորգ (13-րդ դար) եւ Սուրբ Աստուածածին (1031 թ.) եկեղեցիները, իսկ հիւսիս-արեւելեան կողմը՝ Սուրբ Սարգիս եկեղեցին (7-րդ դար)։

Պատմական ակնարկ

Բջնին Հայաստանի հանագոյն բնակավայրերէն է։ 1-ին անգամ անոր մասին կը յիշատակէ պատմիչ Ղազար Փարպեցին։ Բջնեցի Աթիկ քահանան հայոց սպարապետ Վահան Մամիկոնեանի հաւատարիմ զինակիցներէն էր։ 11-րդ դարուն Բջնին իր շրջակայքով կ՛անցնի Պահլաւունիներու իշխանական տոհմին։ Այդ ժամանակ ալ, Յովհաննէս-Սմբատ թագաւորի հրամանով կը դառնայ եպիսկոպոսանիստ աւան։ 1066 թուականին կաթողիկոսական ընտրութիւնները տեղի ունեցած են Բջնիի մէջ։ 13-րդ դարու սկզբնաւորութեան Բջնին կ՛անցնի Զաքարեան հայ իշխաններու տնօրինութեան։ 1387-88 թթ. գիւղը կ՛ենթարկուի Լենկթեմուր աւերածութեան։ 1673 թ.-ին այստեղ իջեւանած է Ֆրանսացի ճանապարհորդ Շարդէնը։ 1770 թ.-ին Բջնի այցելած է նաեւ ճանապարհորդ Տուրնեֆորը։ Միջին դարերուն Բջնին հայ գրչութեան կարեւորագոյն կեդրոններէն էր։ Մեզի հասած՝ 12-17 դդ. այնտեղ ընդօրինակուած հայերէն մի քանի ձեռագիրներ։ Ըստ տեղեկութիւններու Բջնիի բերդը կառուցած են Պահլաւունիները՝ 11-րդ դարուն։ Բջնիի միջնադարեան ճարտարապետութեան զարդը գիւղի կեդրոնը գտնուող Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին է, որ կառուցուած է Գրիգոր Մագիստրոսի պատուէրով՝ 1031 թ.։ Եկեղեցիին պատերուն կան վիմափոր արձանագրութիւններ։ Վերանորոգուած է 1947 թ.։

Յուշարձաններ

• Բջնի բերդ
• Բջնիի Սբ. Աստուածածին եկեղեցի
• Բջնիի սբ. Սարգիս եկեղեցի

Պատկերասրահ

• 
  Բջնի գիւղին եւ բերդին համայնապատկեր
• 
  Բջնի գիւղը եւ Հրազդան գետը
• 
• 
  Բջնի․ Հրազդան գետի ափին, նկար՝ 2017
• 
  Բջնի․․․ 2017
• 
  Բջնիի բերդին հնագիտական վայրը
• 
  Բջնի․ բերդին եկեղեցւոյ աւերակները
• 
• 
  Բջնիի բերդը
• 
  Բջնիի ամրոցին աւերակները
• 
  Բջնիի բերդին պարիսպները
• 
  Բջնիի բերդը ձմրան
• 
  Բջնիի բերդին բարձրադիր պարսիպները
• 
• 
  Բերդէն արձանագրութիւն մը
• 
• 

Տե՛ս նաեւ

• Բջնիի պատմութեան եւ մշակոյթի անշարժ յուշարձաններու ցանկ (Կոտայքի մարզ)

Արտաքին յղումներ

• Էջը Կոտայքի մարզպետարանի կայքում Archived 2012-10-10 at the Wayback Machine.
• Համայնքի ղեկավարի Էջը Կոտայքի մարզպետարանի կայքում