Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ
Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ (ֆրանսերէն՝ J. M. G. Le Clézio, 13 Ապրիլ 1940[1][2][3][…], Նիս[4]), ֆրանսացի գրող, 2008 թուականի Գրականութեան Նոպէլեան մրցանակի դափնեկիր[7]։
Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ ֆրանսերէն՝ J. M. G. Le Clézio | |
---|---|
| |
Ծնած է | 13 Ապրիլ 1940[1][2][3][…] (84 տարեկան) |
Ծննդավայր | Նիս[4] |
Քաղաքացիութիւն |
Ֆրանսա[5] Մավրիկիոս |
Մայրենի լեզու | Ֆրանսերէն |
Ուսումնավայր |
Բրիստոլի համալսարան? Էքս Մարսէյի Համալսարանը Նիսի համալսարան-Սոֆիա Անտիպոլիս? Պրովանսի համալսարան? University of Côte d'Azur? |
Երկեր/Գլխաւոր գործ | Արձանագրությունը? եւ Անապատ? |
Մասնագիտութիւն | գրագէտ, թարգմանիչ, վիպասան, ակնարկագիր, մանկագիր, լրագրող, համալսարանի դասախօս |
Անդամութիւն | comité de lecture des éditions Gallimard? |
Ամուսին | Jémia Le Clézio? |
Երեխաներ | Anna Jean?[6] |
Կեանք եւ գործունէութիւն
ԽմբագրելԾնած է Ֆրանսայի Նիս քաղաքը: Հայրը անգլիացի է, մայրը` ֆրանսացի, պրըթոն, բայց երկուքն ալ Սէն-Մորիսէն էին: Իրեն համար ֆրանսերէնն է իր իսկական երկիրը: Միաժամանակ տիրապետելով անգլերէնի եւ ֆրանսերէնի, նախ խորհած է անգլերէն գրել, բայց գրած է ֆրանսերէն, ընդդիմանալու համար Մորիս կղզիի անգլիացիներու կողմէ գաղութացման: Եօթը տարեկանին կը գրէ իր առաջին գիրքը, որ ծովու մասին է:
Իր գրական ուսումը ստացած է Նիս, Պրիսթոլ եւ Լոնտոն․ քսաներեք տարեկանին մուտք գործած է գրական աշխարհ, տիրանալով Ռընոտօ մրցանակին, իր առաջին վէպով, որ սկիզբն է երկարատեւ պայքարի մը ընդդէմ բռնութեան եւ դրամի իշխանութեան, պաշտպանելով բնութիւնը եւ տկարները: Իր էջերը մերժումն են արդիական եւ մղձաւանջային աշխարհին:
1967-ին Թայլանտի մէջ կատարած է իր ազգային ծառայութիւնը ոչ իբրեւ զինուոր, այլ իբրեւ մշակութային գործակցող:
Արտաքսուած է, քանի որ ուժգնօրէն դատապարտած է մանուկներու պոռնկութիւնը եւ ղրկուած՝ Մեքսիքա, հոն լրացնելու համար իր ծառայութիւնը:
Աշխատած է Լատին Ամերիկայի Հիմնարկութեան մօտ եւ խորապէս կապուած է շրջանին եւ հնդիկներուն, ինչ որ իր գործը դրոշմած է եւ աշխարհահայեացքը:
1970-1974 տարիներուն ապրած է Ամպերաս եւ Վաունանաս հնդիկներուն հետ, Փանամայի եղէգնանտառներուն մէջ (jungle), որ իրեն ընծայած է մարդկային, մշակութային եւ միստիք արտակարգ կենսափորձ մը, ընդլայնած է իր միտքի եւ հոգիի սահմանները, քանի որ Մեքսիքայի նախնական պատմութեան ծանօթացումը եւ անոր փճացումը սպանացի գրաւողներու կողմէ զինք մղած են ընդվզումի: Գացած է երկրին խորերը ուր կ'ապրին նախնական համարուած ցեղախումբերը, սորված է անոնց տեղական լեզուները եւ ծանօթացա՝ անոնց սրբազան գրութիւններուն:
1977-ին եղած է առաջիններէն Ամերիկայի հնդիկներու դիցաբանութեան վերաբերող «Շիլամ Պալամի Մարգարէութիւններ»ու թարգմանութիւնը հրատարակող:
Մասնագիտացած է «Միշիքոան»ի մէջ (Կեդրոնական Մեքսիքա), այդ մասին ներկայացուցած է պատմութեան աւարտաճառ մը, ուսուցանած է Միացեալ Նահանգներու Ալպուքերք համալսարանին մէջ:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Nationalencyklopedin — 1999.
- ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 3,0 3,1 BD Gest'
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118570692 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ LIBRIS — Շուէտի Ազգային Գրադարան, 2016.
- ↑ https://gw.geneanet.org/wikifrat?lang=fr&pz=honore+gabriel&nz=de+riqueti+de+mirabeau&p=jemia&n=jean
- ↑ «The Nobel Prize in Literature 2008»։ NobelPrize.org (անգլերէն)։ արտագրուած է՝ 2024-08-21