Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ

Ֆրանսացի գրող, 2008 թուականի Գրականութեան Նոպէլեան մրցանակի դափնեկիր։

Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ (ֆրանսերէն՝ J. M. G. Le Clézio, 13 Ապրիլ 1940(1940-04-13)[1][2][3][…], Նիս[4]), ֆրանսացի գրող, 2008 թուականի Գրականութեան Նոպէլեան մրցանակի դափնեկիր[7]։

Ժան-Մարի Կիւսթաւ Լը Քլեզիօ
ֆրանսերէն՝ J. M. G. Le Clézio
Ծնած է 13 Ապրիլ 1940(1940-04-13)[1][2][3][…] (84 տարեկան)
Ծննդավայր Նիս[4]
Քաղաքացիութիւն  Ֆրանսա[5]
 Մավրիկիոս
Մայրենի լեզու Ֆրանսերէն
Ուսումնավայր Բրիստոլի համալսարան?
Էքս Մարսէյի Համալսարանը
Նիսի համալսարան-Սոֆիա Անտիպոլիս?
Պրովանսի համալսարան?
University of Côte d'Azur?
Երկեր/Գլխաւոր գործ Արձանագրությունը? եւ Անապատ?
Մասնագիտութիւն գրագէտ, թարգմանիչ, վիպասան, ակնարկագիր, մանկագիր, լրագրող, համալսարանի դասախօս
Անդամութիւն comité de lecture des éditions Gallimard?
Ամուսին Jémia Le Clézio?
Երեխաներ Anna Jean?[6]

Կեանք եւ գործունէութիւն

Խմբագրել

Ծնած է Ֆրանսայի Նիս քաղաքը: Հայրը անգլիացի է, մայրը` ֆրանսացի, պրըթոն, բայց երկուքն ալ Սէն-Մորիսէն էին: Իրեն համար ֆրանսերէնն է իր իսկական երկիրը: Միաժամանակ տիրապետելով անգլերէնի եւ ֆրանսերէնի, նախ խորհած է անգլերէն գրել, բայց գրած է ֆրանսերէն, ընդդիմանալու համար Մորիս կղզիի անգլիացիներու կողմէ գաղութացման: Եօթը տարեկանին կը գրէ իր առաջին գիրքը, որ ծովու մասին է:

Իր գրական ուսումը ստացած է Նիս, Պրիսթոլ եւ Լոնտոն․ քսաներեք տարեկանին մուտք գործած է գրական աշխարհ, տիրանալով Ռընոտօ մրցանակին, իր առաջին վէպով, որ սկիզբն է երկարատեւ պայքարի մը ընդդէմ բռնութեան եւ դրամի իշխանութեան, պաշտպանելով բնութիւնը եւ տկարները: Իր էջերը մերժումն են արդիական եւ մղձաւանջային աշխարհին:

1967-ին Թայլանտի մէջ կատարած է իր ազգային ծառայութիւնը ոչ իբրեւ զինուոր, այլ իբրեւ մշակութային գործակցող:

Արտաքսուած է, քանի որ ուժգնօրէն դատապարտած է մանուկներու պոռնկութիւնը եւ ղրկուած՝ Մեքսիքա, հոն լրացնելու համար իր ծառայութիւնը:

Աշխատած է Լատին Ամերիկայի Հիմնարկութեան մօտ եւ խորապէս կապուած է շրջանին եւ հնդիկներուն, ինչ որ իր գործը դրոշմած է եւ աշխարհահայեացքը:

1970-1974 տարիներուն ապրած է Ամպերաս եւ Վաունանաս հնդիկներուն հետ, Փանամայի եղէգնանտառներուն մէջ (jungle), որ իրեն ընծայած է մարդկային, մշակութային եւ միստիք արտակարգ կենսափորձ մը, ընդլայնած է իր միտքի եւ հոգիի սահմանները, քանի որ Մեքսիքայի նախնական պատմութեան ծանօթացումը եւ անոր փճացումը սպանացի գրաւողներու կողմէ զինք մղած են ընդվզումի: Գացած է երկրին խորերը ուր կ'ապրին նախնական համարուած ցեղախումբերը, սորված է անոնց տեղական լեզուները եւ ծանօթացա՝ անոնց սրբազան գրութիւններուն:

1977-ին եղած է առաջիններէն Ամերիկայի հնդիկներու դիցաբանութեան վերաբերող «Շիլամ Պալամի Մարգարէութիւններ»ու թարգմանութիւնը հրատարակող:

Մասնագիտացած է «Միշիքոան»ի մէջ (Կեդրոնական Մեքսիքա), այդ մասին ներկայացուցած է պատմութեան աւարտաճառ մը, ուսուցանած է Միացեալ Նահանգներու Ալպուքերք համալսարանին մէջ:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել