Հրանդ Մարգարեան

Հրանդ Մանուկի Մարգարեան (6 Հոկտեմբեր 1938(1938-10-06), Պասրա, Իրաք), հայ թատերագիր, բեմադրիչ, բանաստեղծ, քիմիագէտ: Քիմիական գիտութիւններու դոկտոր (1971), փրոֆէսօր (1994):

Հրանդ Մարգարեան
Ծնած է	6 Հոկտեմբեր 1938(1938-10-06) (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Պասրա, Իրաք
Ուսումնավայր	Արհեստագիտութեան Սթիվընս Հիմնարկ
Կոչում	փրոֆէսոր
Մասնագիտութիւն	բեմադրիչ, բանաստեղծ, քիմիկոս
Աշխատավայր	Քոլումպիա Համալսարան

Կենսագրութիւն

Հրանդ Մարգարեան ծնած է 1938-ին, Իրաքի Պասրա քաղաքը: Նախնական ուսումը ստացած է Մարկիլի Հայ Ազգային Վարժարանին մէջ, ապա յաճախած պետական երկրորդական վարժարան: Աւարտած է Պաղտատի Գիտութեանց Քոլէճը եւ 1962-ին անցած է Ամերիկա, ուր ստացած է Մագիստրոսի ապա դոկտորայի վկայականները տարրաբանութեան մէջ եւ Մագիստրոս վկայականը «Management of Technology» ճիւղին մէջ։ 1966-ին աւարտած է Սթիվենս հիմնարկի (ԱՄՆ) արհեստագիտական ճեմարանը: 1971 -1972-ականներուն եղած է Քոլոմպիա համալսարանի գիտաշխատող, 1994-2005-ականներուն՝ Նիւ Եորքի նահանգային համալսարանի դասախօս, 1967-էն՝ Նիւ Եորքի Համազգային թատերախումբի հիմնադիր-ղեկավար:

Եղած է գիտական հետազօտող ապա՝ տարրաբանութեան Փրոֆեսըր Նիւ Եորք Նահանգի պետական համալսարանին մէջ։ Տոքթորայի ուսման զուգահեռ, թատերական դաստիարակութիւն ստացած է յաճախելով «Circle in the Square», Նիւ Եորք Համալսարան եւ Schrieber Studio թատերական նշանաւոր դպրոցները:

Թատերական գործունէութիւն

Թատերգութիւնները նուիրուած են ամերիկահայ ժամանակակից կեանքի ազգային եւ հոգեբանական խնդիրներուն:

Առաջին անգամ բեմ բաձրացած է 1956-ին, Իրաք Պասրա, Մարկիլ (Մարճիլ), Յակոբ Պարոնեանի՝ Մեծապատիւ Մուրացկաններու մէջ «բանաստեղծի»ն դերով: Առաջին բեմադրութիւնը կատարած է 1958-ին Պաղտատի Հայ Երկսեռ Երիտասարդաց Միութեան մէջ, իր հեղինակած բարեկենդանի «սքէչ»ներով յունական կեդրոնական ձեւաւորումով:

Մարգարեանի թատերական գործունէութիւնը ծաւալած է Միացեալ Նահանգներու մէջ։ 1967-ին հիմնադրած է «Մասիս» թատերախումբը, որ հետագային վերակոչուած է Համազգայինի Թատերախումբ: 2005-ին հիմնած է Նիւ-Ճըրզիի «Համազգայինի պատանեկան թատերախումբը»: 1967-էն մինչեւ օրս, 43 տարի շարունակ, ղեկավարն է Համազգայինի Նիւ Եորքի թատերախումբին:

Հեղինակ է 27 թատերախաղերու՝ 24 հայերէն, 2 անգլերէն, 1 հայերէն-անգլերէն: Ղեկավարած է 55 թատերական եյոյթներ: Կատարած է 55 տիպարներու դերեր, որոնցմէ մէկը Assignment Berlin շարժանկարին մէջ։ Հրատարակած է 7 թատերախաղեր, բանաստեղծական հատոր մը՝ «Ենթաեսէն Փշրուած» եւ «Քարաձայն Պատարագ» Արեւմտեան Հայաստան կատարած ուխտագնացութեան առթիւ: Իր թատերախաղերը ներկայացուած են ԱՄՆ, Քանատա, Հայաստան, Լիբանան, Սուրիա, Յունաստան եւ Անգլիա:

2006-ին Հայաստանի Գրողներու Միութեան հրաւէրով, խմբագրած է «Հայաստանի թատերագիրներ» անգլերէն գիրքը:

Մամուլի աշխատակից

Դոկտոր Հրանդ Մարգարեան 1985-1995 վարած է «Վարագ» պարբերաթերթի խմբագիրի պաշտօնը:

2006-էն ի վեր ան անդամ է Համազգայինի «Բագին» պարբերաթերթի խմբագրական կազմին:

Գրականութիւն

16 Մայիս 2015-ին, հայոց ցեղասպանութեան 100-ամեակին նուիրուած ձեռնարկներու ծիրին մէջ, Քալիֆորնիոյ Հայ երիտասարդաց միութեան կազմակերպութեամբ, Հրանդ Մարգարեան կը ներկայացնէ՝ անգլերէն լեզուով հեղինակած, «Նահատակուած հայ գրողները» գիրքը:

Բեմադրութիւններ

Բեմադրութիւն	Տարեթիւ
«Շրջանը»	1975
«Բեւեռները»	1977
«Վարդանանք»	1979
«Հայրիկ, լոյսի առաքեալը»	1989
«Ուղեւորը»	1989
«Եւ երկինքէն երեք աթոռ ինկաւ»	1991
«Հեթում արքայ»	1993
«Հայելիներ»	անգլերէն, 1996
Լ. Շանթի «Հին աստուածները»
«Դերասանուհին»

Երկեր

Թատերգութիւններ

• «Վազեմ... չուշանամ» («Բագին», 1994)
• «Ուղեւորը» (2004)
• «Երբ արեւը կը լռէ» (2005)

Բանաստեղծութիւններու ժողովածու

• «Ենթաեսէն փշռուած» (2004)

Ճամբորդական յուշագրութիւններու ժողովածու

• «Քարաձայն պատարագ» (անգլերէն, հայերէն, 1997)

Պարգեւներ

• Համազգայինի «Ոսկեայ շքանշան» (1980)
• Մեծի Տանն Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան «Ս. Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան (1987)
• Հայաստանի Հանրապետութեան Մովսէս Խորենացիի անուան մշակութային բարձրագոյն մետալ 21 Մայիս 2012-ին
• Հայաստանի գրողներու միութեան «Լաւագոյն դրամատուրք» մրցանակ (1992)

Արտաքին յղումներ

• Ուր Մեր Բարքերը Կը Ներկայացուին» Կը Յայտնէ Հրանդ Մարգարեան
• Դոկտոր Հրանդ Մարգարեան - «Կամուրջ»
• ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆԻ ՈՒԹՍՈՒՆ ՀԱՅԵԼԻՆԵՐԻ ՇԻՏԱԿ ԹԱԳԱՒՈՐՈՒԹԻՒՆԸ