Նազիկ Յարութիւնեան

Նազիկ Կարապետի Յարութիւնեան (10 Հոկտեմբեր 1956, Լենինական, ԽՍՀՄ)՝ հայ գիտնական, մանկավարժ, մանկավարժական գիտութիւններու դոկտոր, փրոֆեսոր: ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի վարիչ:

Նազիկ Յարութիւնեան
Ծնած է 10 Հոկտեմբեր 1956(1956-10-10)[1] (67 տարեկան)
Ծննդեան վայր Լենինական, Խորհրդային Միութիւն
Գործատու Գիւմրիի Պետական Մանկավարժական Հիմնարկը
Երեւանի Պետական Համալսարան
Կրթութիւն Երեւանի Պետական Համալսարան

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Ծնած է 10 Հոկտեմբեր1956-ին ՀԽՍՀ Լենինական քաղաքը:

Կրթութիւն Խմբագրել

1979-ին աւարտած է ԵՊՀ ռոմանագերմանական ֆակուլտետը, որմէ ետք՝ 1983-1987-ներուն, ԵՊՀ ասպիրանտուրան՝ «Առաքել Բահաթրեանի մանկավարժական հայեացքները» ատենախօսութեամբ:

Աշխատանքային գործունէութիւն Խմբագրել

1979-1989-ականներուն աշխատած է Լենինականի պետական մանկավարժական ինստիտուտին մէջ որպէս դասախօս, իսկ 1989-էն՝ ԵՊՀ-ի մէջ: 1996-էն ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի վարիչն է:

2002-ին ստացած է մանկավարժական գիտութիւններու դոկտորի գիտական աստիճան («Հայ կրթական գործը սփիւռքում»):

1993 - 2005-ականներուն եղած է ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի դոցենտ:

1994-2009-ականներուն դասախօսութիւններով եւ զեկուցումներով հանդէս եկած տարբեր երկիրներու բարձրագոյն ուսումնական հաստատութիւններուն եւ միջազգային գիտաժողովներուն (Լոս Անճելըսի պետական համալսարան (UCLA) , Լիբանան, Պէյրութ, Հայագիտական բարձրագոյն հիմնարկ, Սուրիա, Հալէպ, Հալէպի հայագիտական Հիմնարկ, Հունգարիա, Բուդապեշտ, մասնակցութիւն միջազգային գիտաժողովին, Իրան, Թեհրան, ուսուցիչներու վերապատրաստման դասընթացներ, Անգլիա, Լոնտոն, մասնակցութիւն «Կրթութեան որակի ապահովում» միջազգային թրէյնինկներուն):

2005-էն ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի փրոֆեսոր է:

Ձեռքբերումներ Խմբագրել

Նազիկ Յարութիւնեանը կը հանդիսանայ ԵՊՀ հոգաբարձուներու խորհուրդի անդամ, մեթոդխորհուրդի անդամ, Հայ բանասիրութեան ֆակուլտետի գիտական խորհուրդի անդամ, ԵՊՀ-ի մէջ գործող ԲՈՀ-ի գիտական աստիճաններ շնորհող մանկավարժութեան 065 մասնագիտական խորհուրդի նախագահ, «մանկավարժական միտք» գիտա-մեթոդական հանդէսի գլխաւոր խմբագիր, ինչպէս նաեւ «Կրթութեան զարգացում» հասարակական կազմակերպութեան նախագահ[2]:

Պարգեւներ եւ կոչումներ Խմբագրել

Բազմամեայ գիտամանկավարժական գործունէութեան համար Նազիկ Յարութիւնեանը 2009-ին արժանացած է ՀՀ ԿԳ նախարարութեան «Ոսկէ մետալի», 2014-ին՝ ՀՀ վարչապետի յուշամետալի[3]: 2014-ին ՀՀ Նախագահի կողմէ շնորհուած է ՀՀ վաստակաւոր մանկավարժի կոչում[4][5]: 2016-ին ԵՊՀ մանկավարժութեան ամպիոնի 95-ամեակի առթիւ պարգեւատրուած է ԵՊՀ Ոսկէ մետալով[6], ինչպէս նաեւ «Երեւան քաղաքի պատուաւոր մանկավարժ» մետալով[6]:

Աշխատանքներ Խմբագրել

Նազիկ Յարութիւնեանի աշխատութիւնները կը վերաբերին մանկավարժութեան տեսութեանն ու պատմութեան, մարդու իրաւունքներու հիմնահարցերուն, սփիւռքահայ դպրոցներուն: Հեղինակ է 2 բուհական եւ 2 դպրոցական դասագիրքերու, մեթոդական եւ ուսումնական ձեռնարկներու, ինչպէս նաեւ «մանկավարժական հանրագիտարան» երկհատորեակի[7]:

«Հայ մանկավարժ կաթողիկոսները» գիրքով առաջին անգամ ներկայացուած է Վազգէն Առաջին եւ Գարեգին Առաջին ամէնայն հայոց կաթողիկոսներու գիտամանկավարժական գործունէութիւնը[8]:

Մատենագիտութիւն Խմբագրել

  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Առաքել Բահաթրեան (կեանքը եւ գործը), մենագրութիւն, Երեւան, 1992:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդու իրաւունքներ, դասագիրք, Երեւան, 2001:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդու իրաւունքներ եւ Քաղաքացիական կրթութիւն, մեթոդական ձեռնարկ, Երեւան, 2001:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Լիբանանի եւ Սիրիայի հայկական դպրոցները, մենագրութիւն, Երեւան, 2002:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Մարդկային զարգացման հիմունքներ, ուսումնական ձեռնարկ մագիստրանտներու համար, Նոյան Տապան հրատարակութիւն, Երեւան, 2004:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, ուսուցչի ձեռնարկ 8-9-րդ դասարաններու, ուսումնական ձեռնարկ հանրակրթական դպրոցի ուսուցիչներու համար, «Տիգրան Մեծ», Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, ուսուցչի ձեռնարկ, 8-9-րդ դասարաններու համար, Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հայ մանկավարժական հանրագիտարան, հանրագիտարան, Գիրք Ա, Հայ մանկավարժութեան նշանաւոր դէմքեր, Երեւան, 2007:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի համար, խմբագիր` Գ. Ղազինեան, «Տիգրան Մեծ», Երեւան, 2008:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հասարակագիտութիւն, դասագիրք, (դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի համար), Երեւան 2008:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Հայ մանկավարժական հանրագիտարան, Հանրագիտարան, Գիրք Բ, Հայ մանկավարժական մամուլ, Երեւան, 2010:
  • Յարութիւնեան Ն. Կ., Իրաւունք. Մարդու իրաւունքներ, քաղաքացիական կրթութիւն, Պետութիւն եւ իրաւունք, ուսուցչի ձեռնարկ:

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. http://am.hayazg.info/index.php?curid=10518
  2. «Հայ բանասիրութեան ֆակուլտետ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  3. «ԵՊՀ-ԱԿԱՆՆԵՐՆ ԱՐԺԱՆԱՑԵԼ ԵՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐԳԵՒՆԵՐԻ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  4. «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ նախագահ.հայ։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  5. «ԵՊՀ 95-ԱՄԵԱՅ ՖԱԿՈՒԼՏԵՏՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉՆԵՐԸ ՊԵՏԱԿԱՆ ՊԱՐԳԵՒՆԵՐ ԵՆ ՍՏԱՑԵԼ»։ ysu.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  6. 6,0 6,1 «ԵՊՀ-ն նշում է մանկավարժութեան ամպիոնի հիմնադրման 95-ամեակը»։ Արմենպրես։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  7. «Կոհա առցանց քարտարան › Որոնման արդիւնքներ համար 'au:"Յարութիւնեան, Նազիկ Կարապետի,"'»։ haygirk.nla.am։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 
  8. «http://eph.am/science/ru/Nazik-Harutyunyan/type/3/page/1»։ eph.am։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2021-10-18-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-12 

Արտաքին յղումներ Խմբագրել

  • Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. յանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազեան (գլխ. խմբագիր) եւ ուրիշներ,Երեւան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալեան-Ղուշչեան,2005:
  • Երեւանի պետական համալսարան: