Ստեփան Թոփչեան

Ստեփան Թոփչեան (20 Յունիս 1937(1937-06-20), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն - 16 Յունուար 2021(2021-01-16), Կլենտէյլ, Լոս Անճելըս շրջան, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ), գրականագէտ, հրապարակախօս, արուեստաբան, նկարիչ, բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու, 1967 թուականէն Հայաստանի Գրողներու միութեան անդամ։

Ստեփան Թոփչեան
Ծնած է	20 Յունիս 1937(1937-06-20)
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	16 Յունուար 2021(2021-01-16) (83 տարեկանին)
Մահուան վայր	Կլենտէյլ, Լոս Անճելըս շրջան, Քալիֆորնիա, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն  Հայաստան
Ուսումնավայր	Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, գրականագէտ
Աշխատավայր	Արտասահմանյան երկրների հետ բարեկամության և մշակութային կապի խորհրդային ընկերությունների միություն? Հ.Հ. ԳԱԱ Գրականութեան համալսարան Փիլիսոփայության, սոցիոլոգիայի և իրավունքի ինստիտուտ? Հայկական սովետական հանրագիտարան? Սովետական գրող?
Անդամութիւն	Հայաստանի Գրողներու Միութիւն

Որդին է գրականագէտ Էդուարդ Թոփչեանի, եղբայրը` գրող, գրաքննադատ Ալեքսանդր Թոփչեանի, հայրը` բանասէր, թարգմանիչ Արամ Թոփչեանի եւ գեղարուեստական ղեկավար Էդուարդ Թոփչեանի:

Կենսագրական գիծեր եւ գործունէութիւն

Ծնած է 1937-ին, Երեւան: Աւարտած է Երեւանի Խ. Աբովեանի անուան հայկական մանկավարժական հիմնարկի պատմալեզուագրական բաժանմունքը:

1959-ին աշխատած է Արտասահմանեան երկիրներու հետ բարեկամութեան եւ մշակութային կապի հայկական ընկերութեան մէջ, 1960-1966-ին` Գիտութիւններու ակադեմիայի Մանուկ Աբեղեանի անուան գրականութեան հիմնարկին մէջ, 1967-1976-ին եղած է Գիտութիւններու ակադեմիայի փիլիսոփայութեան եւ իրաւունքի հիմնարկի, ապա հայ փիլիսոփայութեան պատմութեան բաժինի աւագ գիտաշխատող, իսկ 1976-1979-ին` «Հայկական սովետական հանրագիտարան»-ի գլխաւոր փոխխմբագիր:

1979 թուականէն աշխատած է «Սովետական գրող» հրատարակչութեան մէջ, սկիզբը իբրեւ Գեղարուեստական արձակի խմբագրութեան, ապա` իբրեւ Հայ դասական գրականութեան բաժինի վարիչ:

1966-ին պաշտպանած է ատենախօսութիւն «Շիրվանզադէի էսթետիկական հայեացքները» թեմայով եւ դարձած բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու:

1993-էն մասամբ բնակութիւն հաստատած է Միացեալ Նահանգներու մէջ` աշխուժ կերպով աշխատակցելով ամերիկահայ մամուլին: Վերջին տարիներուն պարբերաբար ապրած ու ստեղծագործած է Հայաստանի մէջ:

Աշխատութիւններ

Անոր հիմնական աշխատութիւններէն են` «Շիրվանզադէի էսթետիկան» (1963), «Րաֆֆու էսթետիկական հայեացքները» (1971), «Հայ նոր գրականութեան պատմութեան» «Դանիէլ Վարուժան» գլուխը (հատոր 5, 1979), «Անհունի անդրադարձը» (1982) ու «Կերպ եւ իսկութիւն» (1985) գրականագիտական ուսումնասիրութիւններու ժողովածուները, «Հայ քննադատութեան պատմութեան» «Յովհաննէս Թումանեան» գլուխը (հատոր 2, 1998), «Ապագայի յիշողութիւնը» (երկու հատոր, 2003) եւ «Կարիճի տարի» (2016) հրապարակախօսական յօդուածներու ժողովածուները, «Կեանք դարերի համար/Աւետիս Ահարոնեանի կեանքը» (2003) եւ «Յովսէփ Էմին» (2017) մենագրութիւնները: Իսկ Թոփչեանի վերջին՝ «Երուանդ Քոչար» մենագրութիւնը հրատարակուած է 2021-ին:

Անտիպ մնացած է Լեսսինքի «Լաոքոոնի»` գերմաներէնէ հայերէն թարգմանութիւնը` ծաւալուն ուսումնասիրութեամբ, եւ Ուիլեամ Հոկարտի «Գեղեցկութեան վերլուծութիւն» հետազօտական շարքին մասին ուսումնասիրութիւնը:

Հեղինակ է հարիւրաւոր յօդուածներու, որոնք տպագրուած են հայ ու արտասահմանեան մամուլին մէջ, եւ բազմաթիւ գիրքերու յառաջաբաններու: Անոր յօդուածները լոյս տեսած են նաեւ «Ազդակ»-ի եւ «Բագին»-ի մէջ:

Արտաքին յղումներ

• Հրապարակային Երեկոյ՝ Նուիրուած Ստեփան Թոփչեանի «Կարիճի Տարի» Հատորին