Ալ­պերթ Խա­ռա­տեան

Ալպերթ Խառատեան (24 Սեպտեմբեր 1939(1939-09-24), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ պատ­մա­բան, հա­յա­գէտ, Գի­տու­թիւն­նե­րու ազ­գա­յին ա­կա­դե­միո­յ թղթա­կից-ան­դամ, գիտ­նա­կան, պատ­մա­կան գի­տու­թիւն­նե­րու տոքթոր։

Ալ­պերթ Խա­ռա­տեան
Ծնած է	24 Սեպտեմբեր 1939(1939-09-24) (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն  Հայաստան
Ուսումնավայր	Երեւանի Պետական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	բանասէր, պատմաբան
Աշխատավայր	Հայկական սովետական հանրագիտարան? Հայաստանի Գիտութիւններու Ազգային Ակադեմիայի Պատմութեան Հիմնարկ Երեւանի Պետական Համալսարան

Կեանք եւ գործունէութիւն

Ծնած է 1939 թուականի Օգոստոսի 24-ին, Երեւանի մէջ: Դպրոցը աւարտելէ ետք, 1959 թուականին ընդունուած է Երեւանի Պետական համալսարանի Բանասիրական կաճառը, զոր աւարտած է 1964 թուականին։

Մինչեւ 1966 թուական աշխատած է Ապարանի շրջանի Ծաղկահովիտ, այնուհետեւ Էջմիածնի շրջանի Լենուղի գիւղերուն մէջ՝ իբրեւ միջնակարգ դպրոցի ուսուցիչ:

Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ

Խառատեան պաշտօնավարած է Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ համակարգին մէջ աւելի քան քառասունմէկ տարի, որուն քսանինն տարին՝ Պատմութեան կաճառէն ներս: Այսպէս․

• 1967-1972 թուականներու միջեւ աշխատած է «Հայկական Սովետական Հանրագիտարան»ի յատուկ գիտական խմբագրութեան մէջ, նախ, իբրեւ սրբագրիչ, ապա խմբագիր,
• 1973-1985 թուականներու միջեւ՝ Սովետական Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ հասարակական գիտութիւններու գիտական տեղեկատուական կեդրոնին մէջ իբրեւ աւագ գիտաշխատող, գիտական խումբի ղեկավար,
• 1985 թուականի Ապրիլէն սկսեալ աշխատանքի անցած է Պատմութեան կաճառին մէջ՝  իբրեւ աւագ գիտաշխատող,
• 1992 թուականէն սկսեալ եղած է Հայ պարբերական մամուլի եւ հասարակական-քաղաքական մտքի պատմութեան բաժնի վարիչ:
• 1972 թուականին Խառատեան պաշտպանած է թեկնածուական ատենախօսութիւն՝ «Զմիւռնիոյ հայ պարբերական մամուլը 19-րդ դարու 40-60-ական թթ.» թեմայով, 1986 թուականին տոքթորական ատենախօսութիւն՝ «Հասարակական միտքը Զմիւռնիոյ հայ պարբերական մամուլին մէջ (1840-1900)» թեմայով եւ ստացած է պատմական գիտութիւններու տոքթորի աստիճան:
• 2009 թուականին ստացած է փրոֆէսէօրի աստիճան:
• 1988 թուականի Յունուարէն սկսեալ ստանձնած է նաեւ Հայաստանի Գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ աւագագոյն, արտերկրի մէջ եւս մեծ հեղինակութիւն ունեցող պարբերականի՝ «Լրաբեր հասարակական գիտութիւններու» ամսագրի գլխաւոր խմբագրի պարտականութիւնը: Վերջին տարիներուն եւս Խառատեանի ջանքերով «Լրաբեր»ը լուրջ ներդրում ունի արտերկրի հայ եւ օտարազգի հեղինակները Հայաստանի գիտական հանրութեան ծանօթացնելու գործին մէջ՝ ռուսերէն ու եւրոպական լեզուներով տպագրելով անոնց յօդուածները:

Խառատեան «Գիտութեան աշխարհին մէջ» գիտահանրամատչելի հանդէսի հիմնադրման օրէն՝ 2005 թուականէն, ցայսօր կը գլխաւորէ անոր հասարակագիտական բաժինը:

Աշխատութիւններ

Հայ պարբերական մամուլի եւ հասարակական մտքի, հայ գաղթօճախներու պատմութեան մեծ մասնագէտ է՝ գիտահետազօտական աշխատանքներու լայն շրջագծով․ ինչպէս նաեւ գիտական առաջնակարգ արժէք ունեցող եւ միջազգային ճանաչում վայելող ուսումնասիրութիւններով:

Խառատեանի աշխատութիւնները կը վերաբերին տեսական կարեւորութիւն ունեցող այնպիսի հիմնահարցերու, ինչպէս՝ արեւմտահայերու լուսաւորական շարժումը 19-րդ դարուն, անոնց Ազգային սահմանադրութիւնը, հասարակական-քաղաքական հոսանքները հայ իրականութեան մէջ, արեւմտահայ մամուլի մտաւոր ու մշակութային արժէքը 1840-1922 թուականներուն, Պոլսոյ եւ Զմիւռնիոյ համազգային նշանակութիւնը: Այս ոլորտներուն վերաբերող եօթ գիրքի, այդ կարգին՝ չորս մենագրութեան հեղինակ է:

Խառատեան լայն ճանաչում ունի Հայաստանի եւ արտասահմանի հայագիտական շրջանակներէն ներս։ Միացեալ Նահանգներու, Իտալիոյ, Թուրքիոյ, Եգիպտոսի, Լիբանանի, Ուքրանիոյ մէջ տպագրուած են անոր աշխատութիւնները, ինչպէս նաեւ գրախօսականները՝ անոնց վերաբերեալ:

Իբրեւ մանկավարժ

Խառատեան մանկավարժական-դասախօսական աշխատանքի աւելի քան 40-ամեայ կենսագրութիւն ունի: 1972 թուականէն ի վեր ան կը դասախօսէ Հայաստանի համալսարաններուն մէջ:

1986-1999 թուականներուն դասաւանդած է Երեւանի Պետական համալսարանի Լրագրութեան կաճառին մէջ, 2002 թուականէն սկսեալ՝ նաեւ Արեւելագիտութեան կաճառի Թրքագիտութեան բաժնէն ներս:

Երկար տարիներ դասախօսած է Երեւանի «Գալիք» համալսարանի երդիքին տակ, ինչպէս նաեւ կատարած է վարչական աշխատանք։

Վերջին տարիներուն Գիտութեան ազգային ակադեմիոյ Միջազգային գիտակրթական կեդրոնի լրագրութեան ամպիոնի վարիչն է, Խաչատուր Աբովեանի անուան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանին մէջ ալ ստանձնած է «Հայ գաղթօճախներ» ու «Հայ մամուլի եւ հասարակական մտքի պատմութեան» դասընթացքները: