Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի

Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի (արաբերէն՝ أبو بكر البغدادي‎, ծն.՝ Իպրահիմ Աուատ Իպրահիմ Ալ Պաղտատի արաբերէն՝ إبراهيم عواد إبراهيم علي محمد البدري السامرائي‎, 28 Յուլիս, 1971, Սալատին մարզ, Իրաք[2][3][4] — 27 Հոկտեմբեր 2019, Իտլիպ, Սուրիա)[5], ղեկավարն էր[6][7][8] Իրաքի եւ Արեւելքի Իսլամական Պետութեան,[9] որ Սուննի իսլամական սալաֆի ժիհատականներու կազմակերպութիւն մըն է եւ կ'իշխէր Իրաքի եւ Սուրիոյ զանազան շրջաններու մէջ։ Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութեան, ինչպէս նաեւ Եւրոպական Միութեան եւ այլ պետութիւններու կողմէ, անիկա կը նկատուէր ահաբեկչական կազմակերպութիւն: Յունիս 2014-ին, Մոսուլի մեծ մզկիթին մէջ ինքզինք կը յայտարարէ իբր Իսլամական Պետութեան խալիֆան։[10]

Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի
արաբերէն՝ أبو بكر البغدادي
Ծննդեան անուն արաբերէն՝ إبراهيم عواد إبراهيم علي البدري السامرائي
Ծնած է 28 Յուլիս 1971
Ծննդավայր Իրաք
Մահացած է 27 Հոկտեմբեր 2019(2019-10-27)[1] (48 տարեկանին)
Մահուան վայր Պարիշա, Կուրկինայի շրջան, Հարեմի գավառ, Իդլիբի մարզ, Սուրիա
Քաղաքացիութիւն  Իրաքի Հանրապետություն
առանց քաղաքացիության
Ազգութիւն իրաքցի
Մայրենի լեզու Արաբերէն
Կրօնք Իսլամ
Ուսումնավայր Պաղտատի Համալսարան
Մասնագիտութիւն imam, զորավար, բռնարար, ահաբեկիչ
Աշխատավայր ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավար
Վարած պաշտօններ Leader of the Islamic State?
Անդամութիւն Leader of the Islamic State? եւ Իրաքի Եւ Շամի Իսլամական Պետութիւն
Կուսակցութիւն Իրաքի Եւ Շամի Իսլամական Պետութիւն
Երեխաներ 2

4 Հոկտեմբեր 2011-ին, ԱՄՆ-ի Պետական բաժինը Պաղտատին աւելցուցած է «Սփեշըլի Տեզիկնէյթըտ Նաշընըլզ» ցուցակին մէջ[11] եւ յայտարարած է 10 միլիոն տոլարի պարգեւ մը՝ անոր մահուան մասին որեւէ տեղեկութիւն ապահովելու կամ զայն բռնելու համար:[10][12] 16 Դեկտեմբեր 2016-ին, ԱՄՆ աւելցուցած է պարգեւը 25 միլիոն տոլարի[13]՝ Ալ Քայիտայի ղեկավար Այման Ալ Զաուահարիի[14] համար տրուելիք պարգեւին չափ:

Ըստ Տանըլտ Թրամփի կատարած յայտարարութեան, 27 Հոկտեմբեր 2019-ին, ամերիկեան «Տելթա Ֆորս»-ի Սուրիոյ Իտլիպի շրջանին մէջ կատարած Պարիշայի յարձակումին ժամանակ Պաղտատի ինքզինք եւ երեք երեխաներ անձնասպանական գօտիով սպաննած է:[5][15]

31 Հոկտեմբեր 2019-ին, ՏԱՀԷՇ կը հաստատէ Պաղտատիի մահուան լուրը ու կազմակերպութեան ղեկավարութեան պաշտօնը կը ստանձնէ Ապու Իպրահիմ Ալ Հաշեմի Ալ Քուրաշի:[16][17]

Անուններ Խմբագրել

Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի ծածկանունն է այն անձին,[18] որ բազմաթիւ անուններ եւ ածականներ ունի իրեն առնչուած, ինչպէս՝ Ապու Տուա[9] (أبو دعاء)[19], Ալ Շապահ[20] (ոգի) եւ Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի Ալ Հուսէյնի Ալ Հաշիմի Ալ Քուրաշի[19] (أبو بكر البغեادي الحسيني الهاشمي القرشي): Իր կողմնակիցներուն կողմէ ան ճանչցուած է Ամիր Ալ Մումինին (أمير المؤمنين, Հաւատացեալներու էմիրը), Խալիֆ Ապու Պաքր, Խալիֆ Ալ Պաղտատի, Խալիֆ Իպրահիմ (خَلِيفَةُ إِبْرَاهِيم)[2] եւ Շէյխ Պաղտատի ածականով:[21]

Ապու Խմբագրել

Ապու կը նշանակէ մէկու մը հայրը:[22]

Ապու Պաքր Խմբագրել

Կը կարծուի, որ Պաղտատի Ապու Պաքր անունը որդեգրած է հիմնուելով Ապու Ալ Քասեմ Մուհամետ Իպն Ապտալլահ Իպն Ապտ Մաթթալեպ Իպն Հաշեմ (արաբերէն՝ أبو القاسم محمد ابن عبد الله ابن المطّالب ابن هاشم‎)[23], որ կը փոխարինէր Մուհամետ մարգարէն, երբ ան անհանգիստ ըլլար, ըստ Սուննի[24] իսլամական մշակոյթին:[25]

Ծննդեան Անուն Խմբագրել

Ամիր Ապու Պաքր Ալ Պաղտատիի ծննդեան անունը Իպրահիմ Աուատ Իպրահիմ Ալ Պատրի (արաբերէն՝ إبراهيم عواد إبراهيم البدري‎) է:[26]

Հեռանկար Խմբագրել

Կը կարծուի, որ Ալ Պաղտատի (ծն.՝ Իպրահիմ Աուատ Իպրահիմ Ալի Մուհամետ Ալ Պատրի Ալ Սամրաի, արաբերէն՝ إبراهيم عواد إبراهيم علي محمد البدري السامرائي‎) ծնած է 1971-ին՝ Սամարայի մօտ, Իրաք:[27][28] Ան անդամ է Ալ Պու Պատրի ցեղախումբին, որ իր մէջ կը ներառէ աւելի փոքր ցեղախումբեր, ինչպէս՝ Ռատհաուիյա, Հուսէյնիյա, Ատնանիյա եւ Քուրայշ:[20]

Տը Տէյլի Թելեկրաֆ-ի հետ հարցազրոյցի մը ընթացքին, Պաղտատիի ժամանակակիցները զայն նկարագրած են որպէս ամչկոտ, չարտայայտուող, հաւատացեալ եւ բռնութենէ զգուշացող երիտասարդ մըն էր։ Մինչեւ 2004, աւելի քան տասնամեակ մը, ապրած է Թոպչիի մզկիթին փակած պզտիկ սենեակի մը մէջ։ Թոփչի աղքատիկ շրջակայք մըն է Պաղտատի արեւելեան ծայրամասին մէջ՝ Սուննի եւ Շիա իսլամներով բնակուած:[29]

Իրաքի Իսլամական Բանակի ղեկավար եւ Պաղտատիի հասակակից Ահմատ Ալ Տապաշ, որ կռուած է 2003-ի Իրաքի գրաւման կառավարութեան կողմակից ուժերու դէմ Ալ Պաղտատին նկարագրած են, ինչպէս որ նկարագրած են Թոպչիի բնակիչները, ըսելով. «Ես ու Պաղտատի միասին կ'ուսանէինք Իսլամական համալսարանին մէջ, նոյն դասարանը, բայց իմ բարեկամս եղած չէ: Ան լուռ ու վերապահ էր։ Իր ժամանակը կ'անցընէր մինակ: Անձնապէս կը ճանչնայի բոլոր ղեկավարները. Զարքաուի՝ Ալ Քայիտայի նախկին ղեկավարը եղբօրմէ մը աւելի մօտիկ էր հետս... Բայց Պաղտատին չէի ճանչնար: Ան աննշան էր, աղօթք կ'առաջնորդէր շրջանիս մէջ, բայց մէկը զինք չէր նկատեր»:[29]

2014-ին, ամերիկացի եւ իրաքցի տեղեկութեան վերլուծողներ ըսած են, թէ Պաղտատի ունի Քուրաանի ուսուցման տոքթորական վկայական, որ ստացած է Պաղտատի Սատտամ Համալսարանէն:[30][31] Ըստ կենսագրութիւններու, որոնք Յուլիս 2013-ին շրջանառած են համացանցի ծայրայեղական ֆորումներու վրայ, ան Իսլամական Գիտութիւններու պսակաւոր արուեստից, մագիստրոսի եւ տոքթորական վկայականները ստացած է Պաղտատի Իսլամական Համալսարանէն:[3][27][32][33] Այլ տեղեկութեան մը համաձայն, ան մանկավարժութեան տոքթորական վկայական ստացած է Պաղտատի Համալսարանէն:[34]

Ապահովութեան խորհրդատուներու ընկերութիւններէն Սուֆան Կրուփէն Փաթրիք Սքինըր ըսած է. «Անոնք՝ ԱՄՆ-ի եւ Իրաքի կառավարութիւնները ֆիզիքապէս գիտեն այդ մարդուն ով ըլլալը, բայց իր պատմութիւնը առասպել մըն է»: «Ան շատ լաւ պահած է իր անձնական գաղտնիքը եւ բարձրացուցած իր վումբին պատիւը», ըսած է Փաթրիք Ճոնսըն, որ «ՌԱՆՏ առեւտրական ընկերութենէն» է՝ աւելցնելով, որ փոքր տարիքի մարդիկը անով հրապուրուած են:[35] 2015-ին, ան կոչուած է անյայտ շէյխը, որովհետեւ ան անճանաչելի էր՝ նոյնիսկ իր կազմակերպութեան մէջ:[36]

Իսլամ Կղերական Խմբագրել

Կը կարծուի, որ Պաղտատի արդէն իսլամ յեղափոխական մըն էր Սատտամ Հուսէյնի ղեկավարութեան օրերէն: Շատեր ալ կը կարծեն, որ ան մզկիթի մէջ կղերական էր 2003-ին ԱՄՆ-ի կողմէ կատարուած յարձակումի ժամանակ:[3]

Այդ յարձակումէն ետք, Պաղտատի ներդրում ունեցած է Ժամաաթ Ժայշ Ահլ Ըլ-Սուննա Ուալ Ժամաա զինեալ խմբաւիրման հիմնադրութեան գործընթացին մէջ եւ դարձած է կազմակերպութեան «շարիա» կոմիտէի ատենապետը:[33] 2006-ին, Պաղտատի եւ իր խումբը միացած է «Մուժահիտին Շուրա» խորհուրդին, ուր ապ ապդամ եղած է «շարիա» կոմիտէութեան եւ նոյն տարին անոր անուանափոխութենէն ետք՝ որպէս Իրաքի Իսլամական Պետութիւն արաբերէն՝ الدولة الإسلامية في العراق‎, Պաղտատի «շարիա» կոմիտէուեան ընդհանուր խորհրդականը կը դառնայ եւ անդամ՝ խումբի աւագ խորհրդատուներու ժողովին:[33][36]

ԱՄՆ-ի Արգելափակում Խմբագրել

2 Փետրուար 2004-ին, Ալ Պաղտատի ձերբակալուած է Իրաքի մէջ ԱՄՆ-ի ուժերուն կողմէ, Ֆալլուժայի մօտ եւ բանտարկուած Ապու Ղարիպ եւ Քամփ Պուքքա կեդրոններուն մէջ Իպրահիմ Աուատ Իպրահիմ Ալ Պատրի անունով[30], իրբեւ՝ «քաղաքային արքելափակեալ» մինչեւ Դեկտեմբեր 2004, երբ Միացեալ վերաքննութիւնը (անգլերէն՝ Combined Review) եւ Ազատ արձակման յանձնախումբը (անգլերէն՝ Release Board) կ'առաջարկեն անոր ազատ արձակումը:[33][37][38][39] Եւ ի վերջոյ, նոյն թուականին ան ազատ կ'արձակուի, իբրեւեւ՝ «ցած մակարդակի բանտարկեալ»:[30]

Շարք մը թերթեր եւ պատկերասփիւռի կայաններ նշած են, թէ Ալ Պաղտատի բանտարկուած մնացած է 2005-էն 2009: Այս տեղեկութիւնները, որոնք չեն հաստատուած Ապահովական բաժանմունքին կողմէ ի յայտ եկած է Քամփ Պուքքայի նախկին հրամանատար Քոլոնել Քենեթ Քինկի հետ կատարուած հարցազրոյցի մը ժամանակ:[40][41][42][43] Ալ Պաղտատի ՏԱՀԵՇ-ի այլ ապագայ ղեկավարներու հետ բանտարկուած է Քամփ Պուքքայի մէջ:[44]

Իրաքի Իսլամական Պետութեան Ղեկավար Խմբագրել

Իրաքի Իսլամական Պետութիւնը, որ նաեւ ծանօթ էր Իրաքի Ալ Քայիտա անունով, Ալ Քայիտայի Իրաքի բաժանմունքն էր։ Ապու Օմար Ալ Պաղտատիի մահէն ետք, 16 Մայիս 2010-ին նշանակուած է այդ կազմակերպութեան ղեկավարը:[45]

իբրեւեւ Իրաքի իսլամական պետութեան ղեկավար, Ալ Պաղտատի պատասխանատու եղած է ահաբեկչական մեծ գործողութիւններու, ինչպէս՝ 28 Օգոստոս 2011Պաղտատի Ումմ Ալ Քուրա մղկիթին մէջ տեղի ունեցած անձնասպանական պայթումը, որ պատճառ դարձած է Սուննի օրինատու Խալիլ Ալ Ֆահտաուիի մահուան:[12] 2011-ի Մարտ եւ Ապրիլ ամիսներուն, Իրաքի իսլամական պետութեան կողմէ Պաղտատի հարաւը տեղի ունեցած է 23 յարձակում, որոնց հրահանգը տուած է Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի:[12]

2 Մայիս 2011-ին, Ալ Քայիտա կազմակերպութեան հիմնադիրին եւ անոր ղեկավարին՝ Ուսամա Պին Լատընի մահէն ետք, որ տեղի ունեցաւ Փաքիստանի Ապպութապատ քաղաքին մէջ, Ալ Պաղտատի կատարած է յայտարարութիւն մը, որուն մէջ կը գովաանէր Պին Լատընը եւ կ'ըսէր թէ շատ ահաւոր կերպով պիտի լուծէ անոր վրէժը:[12] 5 Մայիս 2011-ին, Ալ Պաղտատի պատասխանատուութիւնը կը կրէ Պաղտատէն 100 քիլոմեթր հարաւ գտնուուղ Հիլլա քաղաքի մէջ կատարուած յարձակումին, որ պատճառած է 24 ոստիկանի մահ եւ 72 վիրաւոր:[12][46]

15 Օգոստոս 2011-ին, Իրաքի Իսլամական Պետութեսն անձնասպանական գործողութիւնները Մուսուլի մէջ պատճառեցին 70 զոհ:[12] Կարճ ժամանակ ետք, իբրեւեւ Պին Լատընի մահուան փոխհատուցում, կազմակերպութիւնը խոստացած է Իրաքի տարբեր շրջաններու մէջ տարբեր ձեւերով 100 յարձակում կատարել, ինչպէս՝ ասպատակութեամբ, անձնասպանական գործողութիւններով, ճամբու եզերքի ռումբերով եւ փոքր բանակներով:[12]

22 Դեկտեմբեր 2011-ին, ականուած ինքնաշարժներով եւ պայթուցիկ գործիքներով յարձակումներ կատարուած են Պաղտատի տարբեր թաղամասերուն մէջ՝ պատճառելով նուազագոյն 63 զոհ եւ 180 վիրաւոր: Այս մէկը կատարուեցաւ ԱՄՆ-ի զինուորներու նահանջէն քանի մը օր ետք:[47] 26 Դեկտեմբերին, Իրաքի իսլամական պետութիւնը համացանցի ժիհատական ֆորումներու վրայ հրատարակած է խօսք մը, որ կը հաստատէ կատարուած գործողութիւնները եւ Պաղտատի յարձակման թիրախները ճշդօրէն ուսումնասիրուած էր եւ գործողութիւնները բաժնուած էին թիրախներու ապահովական կեդրոններու, զինուորական պահակներու եւ Ալ Տաժժալ բանակի հաւաքուելու վայրերուն մէջ՝ այս մէկը վերագրելով Մուքթատա Ալ Սատրի Մահտի բանակին:[47]

2 Դեկտեմբեր 2012-ին, իրաքցի պաշտօնեաներ ըսած են, որ անոնք Պաղտատի մէջ ձերբակալած են Ալ Պաղտատին, 2 ամիս անդադար գործողութիւններէ ետք: Անոնք նաեւ ըսած են, թէ անոնք ձեռք բերած են ցուցակ մը, որ կ'ընդգրկէ Ալ Քայիտայի այլ գործակալներուն անունները եւ իրենց գտնուած վայրերը:[48][49] Բայց, այս մէկը հերքուած է Իրաքի իսլամական պետութեան կողմէ:[50] 7 Դեկտեմբեր 2012-ին, Ալ Ժազիրայի հետ հարցազրոյցի ժամանակ, Իրաքի ներքին գործոց նախարարը ըսած է, թէ բանտարկուողը Ալ Պաղտատի չէր, այլ՝ հատուածի մը հրամանատարը, որ ամբաստանուած է Պաղտատի հիւսիսէն դէպի Թաժի տանող շրջանէն:[51]

Իրաքի եւ Արեւելքի Իսլամական Պետութեան Ղեկավար Խմբագրել

Դէպի Սուրիա ընդարձակում եւ Ալ Քայիտայէն բաժանում Խմբագրել

Ալ Պաղտատի մնաց Իրաքի իսլամական պետութեան ղեկավարը մինչեւ իր պաշտօնական ընդարձակումը դէպի Սուրիա՝ 2013, երբ, 8 Ապրիլ 2013-ի խօսքի մը մէջ կը յայտարարէ Իրաքի եւ Արեւելքի Իսլամական Պետութեան կազմութիւնը՝ արաբերէն թարգմանուած որպէս Իրաքի եւ Սուրիոյ Իսլամական Պետութիւն կամ ՏԱՀԵՇ:[52]

Կազմակերպութեան կազմութեան ժամանակ, Ալ Պաղտատի ըսած է, թէ Սուրիոյ պատերազմի ժիհատական խումբերէն Ժապհաթ Ալ Նուսրա Սուրիոյ մէջ ընդարձակումն է Իրաքի իսլամական պետութեան եւ ՏԱՀԵՇի իշխանութեան տակ պիտի ըլլայ:[52][53] Ժապհաթ Ալ Նուսրայի ղեկավար Ապու Մուհամետ Ալ Ժուլանի վիճած է այս հարցին շուրջ: Ուստի, Ալ Քայիտա էմիր Այման Ալ Զաուահիրի կատարեց յայտարարութիւն մը, ըստ որուն ՏԱՀԷՇ պէտք է վերանար եւ Ալ Պաղտատի իր գործունէութիւնը շարունակէ միայն Իրաքի մէջ:[54] Սակայն, Ալ Պաղտատի անտեսեց Ալ Զաուահիրիի իշխանութիւն եւ իր ենթակայ դարձուց Ժապհաթ Ալ Նուսրայի օտար կռուողներուն 80 առ հարիւրը:[55] Յունուար 2014-ին, ՏԱՀԵՇ սուրիական Րաքքա քաղաքէն վտարեց Ժապհաթ Ալ Նուսրան եւ նոյն ամսուան ընթացքին այս երկու կազմակերպութիւններու միջեւ Տէր Զօրի կռիւները պատճառ դարձան հարիւրաւոր կռուողներու մահուան եւ տասը հազարաւոր քաղաքացիներու տեղահանութեան:[56] Փետրուար 2014-ին, Ալ Քայիտա իր յարաբերութիւնները խզեց ՏԱՀԵՇ-ի հետ:[57]

Կարգ մը արեւելեան աղբիւրներու համաձայն, Ալ Պաղտատի եւ ՏԱՀԵՇ գաղտնի նիւթական օժանդակութիւններ ստացած են Սէուտական Արաբիոյ եւ Քաթարի քաղաքացիներէն եւ զինուորագրած է նոր կռուողներ՝ մասնաւորապէս Սէուտական Արաբիայէն:[58][59][60][61]

Խալիֆայութեան Հռչակում Խմբագրել

29 Յունիս 2014-ին, ՏԱՀԵՇ յայտարարեց համաշխարհային խալիֆայութեան հռչակումը: Ալ Պաղտատի, որ դարձաւ անոր խալիֆան՝ «խալիֆ Իպրահիմ» անունով եւ ՏԱՀԵՇ իր անունը փոխեց Իսլամական Պետութեան:[62][63] Այս շարժումներու վաւերականութեան շուրջ բազմաթիւ քննարկումներ կատարուած են, յատկապէս՝ իսլամական աշխարհին մէջ:

Խալիֆայութեան հռչակումը խստօրէն քննադատուած է Միջին Արեւելքի կառավարութիւններու, այլ ժիհատական խումբերու[64] եւ Սուննի իսլամ աստուածաբաններու եւ պատմագէտներու կողմէ: Քաթարի մէջ գործող պատկերասփիւռի կայանի հաղորդավար եւ աստուածաբան Եուսուֆ Ալ Քարատաուի ըսած է. «Իսլամական պետութեան հռչակումը ոչնչութիւն է շարիա օրէնքին եւ վտանգաւոր հետեւանք ունի Իրաքի սուննիներուն եւ Սուրիոյ պատերազմին»՝ աւելցնելով, որ «խալիֆ» անունը կրնայ աւելնալ ամբողջ իսլամ պետութեան կողմէ եւ ոչ թէ խումբի մը:[65]

իբրեւեւ խալիֆ, Ալ Պաղտատի պէտք է հետեւի Սուննայի կանոններուն, որոնք դրուած եւ արձանագրուած են «սահիհ հատիթ»-ի մէջ։ Ըստ մշակոյթին, եթէ խալիֆ մը որեւէ ժամանակ այս օրէնքներուն չհետեւի, ապա ան պէտք է հրաժարի իր պաշտօնէն եւ հասարակութիւնը խալիֆայութենէն կ'ընտրէ նոր խալիֆ մը, որ ամէնէն հաւատացեալ եւ հոգեւորական անձը կ'ըլլայ:[66] Ալ Պաղտատիի խալիֆի կարգավիճակը բաղդատուած է հարցականի տակ առնուած այլ խալիֆայութիւններու հետ՝ իր խալիֆայութեան ժխտումի պատճառով:[67]

Ձայնային նամակի մը մէջ, Ալ Պաղտատի յայտարարած է թէ ՏԱՀԵՇ պիտի արշաւէ դէպի «Հռոմ»՝ այսինքն արեւմուտք, որպէսզի Միջին Արեւելքէն Եւրոպա տարածուող Իսլամական պետութիւն մը հիմնէ: Ան ըսած է, որ այս շարժումին պիտի գրաւէ Հռոմն ու Սպանիան[68][69] եւ ամբողջ աշխարհի իսլամներուն ստիպած է, որ գաղթեն դէպի նոր Իսլամական պետութիւն:[68]

8 Յուլիս 2014-ին, ՏԱՀԵՇ համացանցի վրայ հրատարակեց Տապիք պարբերաթերթը: Կ'երեւի, թէ այս վերնագիրը ընտրուած է Մալահիմի կամ Վերջին ժամանակներուն իսլամական տարբերակին հետ յետնաբանական կապերուն պատճառով:[70]

Հոկտեմբեր 2014-ին, ըստ տեղեկագրութեան մը, վիրաւորուելէ ետք Ալ Պաղտատի ձգած է ՏԱՀԵՇ-ի մայրաքաղաք Ռաքքան՝ Հակառակորդ ուժերու անդադար ռմբակոծումներուն պատճառով եւ հաստատուած է Իրաքի Մոսուլ քաղաքին մէջ, որ այդ ժամանակ ՏԱՀԵՇ-ի ենթակայ մեծագոյն քաղաքն էր:[71]

5 Նոյեմբեր 2014-ին, Ալ Պաղտատի Ալ Քայիտայի էմիր Այման Ալ Զաուահիրիի ուղարկած է նամակ մը, որուն մէջ կ'առաջարկէ անոր հնազանդութիւն խալիֆայութեան՝ ՏԱՀԵՇ-ի մէջ պաշտօնի մը համար: Այս լուրը հաղորդուած է Թալիպանի տեղեկատուութեան բարձրաստիճան պաշտօնեաներէն մէկը: Ալ Զաուահիրի պատասխան չէ տուած եւ իր երախտագիտութիւնը յայտնած է Մուլլահ Օմարի:[72]

7 Նոյեմբեր 2014-ին, ոչ հաստատուած տեղեկագրութիւններ հաղորդած են, թէ Պաղտատի սպաննուած Մուսուլի մէջ օդային հարուածէ մը,[73] այլ տեղեկութիւններ ալ ըսած են, թէ ան վիրաւորուած է:[74][75]

20 Յունուար 2015-ին, Սուրիական մարդկային իրաւունքներու դիտարանը տեղեկացուց, որ Ալ Պաղտատի օդային հարուածէ մը վիրաւորուած է Ալ Քայիմի մէջ, որ ՏԱՀԵՇ-ի տիրապետութեան տակ գտնուող իրաքեան սահմանի վրայ կը գտնուէր: Այս պատճառով, ան կը քաշուի Սուրիա:[76]

8 Փետրուար 2015-ին, երբ Յորդանան արձակած է 56 օդային սարքեր, որոնք 5-էն 7 Փետրուար երկարող ժամանակաշրջանին պատճառած 7.000 զինեալներու մահ, ըսուած է, թէ Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի Պաղտատէն Մուսուլ փախած է՝ վախնալով իր կեանքէն:[77][78] Սակայն, երբ Փաշմերկայի աղբիւր մը ԱՄՆ-ի յարձակողներուն յայտած է, թէ Ալ Պաղտատի Մուսուլի մէջ է, ԱՄՆ-ի յարձակողները 2 ժամ անդադար ռմբակոծած է այն վայրերը, ուր ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավարներ կը գտնուին:[78]

14 Օգոստոս 2015-ին, հաղորդուած է թէ Ալ Պաղտատի ամերիկացի պատանդ Քայլա Միուլըրը յայտարարած է իր «կինը» եւ՝ անդադար զայն բռնաբարած:[79] ՏԱՀԵՇ-ի ընկերային էջերէն մէկէն ի յայտ եկաւ թէ Միուլըր սպաննուած է Փետրուար 2015-ին՝ ՏԱՀԵՇ-ի հակառակորդ խումբերէն մէկուն արձակած օդային հարուածէ մը. սակայն, այլ աղբիւրները կը հաղորդեն, թէ Միուլըր ՏԱՀԵՇ-ի կողմէ սպաննուած է:[80]

Աղանդաւորութիւն եւ Աստուածապետութիւն Խմբագրել

Կ'ըսուի, թէ Ալ Պաղտատի իր անունը առած է իսլամական առաջին խալիֆէն՝ Ապու Պաքրէն, որ առաջնորդած է «Ճիշդ ուղեւորները» կամ արաբերէնով՝ «Ռաշիտուն»-ը: Ըստ Սուննի իսլամական մշակոյթին, Ապու Պաքր կը փոխարինէր Մուհամետ Մարգարէն, երբ ան անհանգստանար:[25] Պատմագէտներ «Ռաշիտուն» կը կոչեն նաեւ Սիֆֆինի Պատերազմի ժամանակ Սուննի եւ Շիա իսլամականներու առաջին բախումին: բազմաթիւ հրատարակիչներ կապ մը գտած են այդ հին դէպքերուն եւ այսօրուան ԱլՊաղտատիի սալաֆիութեան եւ խալիֆայութեան:[81] aims under al-Baghdadi's rule.[82][83]

ՏԱՀԵՇ-ի կայուն իշխանութեան, աստուածապետութեամբ զբաղող կղերականներու թիւի աճման[84] եւ խումբին Քուրաանի մէջ գրուածի կառավարման օրինաձեւին պատճառով՝[85] կարգ մը վերլուծաբաններ Ալ Պաղտատին յայտարարած են աստուածապետ, իսկ ՏԱՀԵՇ-ը՝ Աստուածապետութիւն: Դարաւոր կեդրոններու աղեհանութիւնը, խիստ «շարիա» օրէնքներու հաստատումը եւ խումբին իշխանութեան տակ գտնուող շրջաններու խալիֆայութեան եւ Սուննիացութիւնը կը հաստատեն ապակրօնականութեան բացակայութիւնը:[86] Յուլիս 2015-ին՝ ջարդերու եւ մահապատիժներու տեսերիզներու տարածումը արգիլելէ ետք, լրագրող մը Ալ Պաղտատի նկարագրած է լաւ եւ բարի կողմ ցոյց տուող:[87]

Հաղորդակցութիւններ Խմբագրել

Տեսերիզով եւ ձայնային հաղորդակցութիւններ Խմբագրել

Հանրութեան ներկայացուած առաջին արձանագրութիւնը՝ 4 Յուլիս 2014-ին Խմբագրել

5 Յուլիս 2014-ին, Ռամատանի ուրբաթօրեայ աղօթքի մը ժամանակ կատարուած տեսերիզ մը[88]՝ «ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավար Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի առաջին անգամ հանրութեան կը ներկայանայ» վերնագիրով տեղադրուած է Եութիուպի վրայ. անոր տեւողութիւնն էր 22 վայրկեան եւ 3 երկվայրկեան: Տեսերիզին մէջ Ամիր Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի ամպիոնի մը վրայ կեցած արաբերէնով կը խօսի՝ առանց անգլերէն թարգմանութեամբ: 31 Յունուար 2017-ին, արդէն անիկա դիտուած էր 48.000 անգամ,[89] իսկ 27 Մայիս 2017-ին՝ 52.106 անգամ:[90]

Տեսերիզին մէջ Ամիր Ալ Պաղտատի Իրաքի հիւսիսը գտնուող Մուսուլ քաղաքի Ալ Նուրի մզկիթին մէջ ճառ կու տար: Իրաքի կառավարութեան ներկայացուցիչ մը հերքած է տեսերիզի մէջ գտնուող անձը Ալ Պաղտատին ըլլալը՝ զայն «թխոց» կոչելով:[65] Սակայն, «Պի.Պի.Սի.» եւ «Ասոշիէյթըտ փրես»՝ Իրաքի պաշտօնեաներու խօսքերուն ընդմէջէն ըսած են, թէ տեսերիզի մէջի անձը Ալ Պաղտատին է:[91][92] Տեսերիզին մէջ Ալ Պաղտատի ինքզինք իսլամներու պետը կը հռչակէ եւ ամբողջ աշխարհի իսլամները կը հրաւիրէ իրեն զօրավիգ ըլլալու:[93]

13 Նոյեմբեր 2014 Խմբագրել

ՏԱՀԵՇ հրապարակեց ձայնային արձանագրութիւն, որուն մէջ խօսած է Ալ Պաղտատի: 17 վայրկեան տեւողութեամբ ընկերային ցանցերու վրայ տեղադրուած արձանագրութեան մէջ, խօսողի կ'ըսէ, թէ ՏԱՀԵՇ-ի կռուողները կռիւը պիտի չդադրեցնեն՝ նոյնիսկ եթէ մէկ զինուոր մնայ: Խօսողը Իսլամական պետութեան քաջալերողներուն ստիպած է «ժիհատի հրաբուխները ժայթքել» աշխարհի բոլոր կողմերը: Ան ըսած է, թէ յարձակումներ տեղի պիտի ունենան Սէուտական Արաբիոյ մէջ, սէուտցի ղեկավարները նկարագրած է որպէս «օձերու պետ» եւ ըսած է թէ ԱՄՆ-ի կողմէ զինուորական շարժումը Սուրիոյ եւ Իրաքի մէջ ձախողած են: Ան նաեւ ըսած է, որ ՏԱՀԵՇ պիտի շարունակէ առաջ երթալ, «պիտի կտրէ» Յորդանանի եւ Լիբանանի սահմանները եւ «ազատագրել Պաղեստինը»:[94] 2014-ին, Ալ Պաղտատի նաեւ ըսած է, թէ իսլամական ժիհատականները երբեք պիտի չվարանին Իսրայէլը ջնջելու՝ անոր ԱՄՆ-ի աշակցութիւնը վայելելուն պատճառով:[95]

14 Մայիս 2015 Խմբագրել

14 Մայիս 2015-ին, ՏԱՀԵՇ տեղադրած է ձայնային նամակ մը, որ ըստ իրենց Ալ Պաղտատիի կողմէ է: Արձանագրութեան մէջ Ալ Պաղտատի կը ստիպէ իսլամներուն, որ գաղթեն դէպի Իսլամական պետութիւն եւ Իրաքի ու Սուրիոյ կռիւին միանան: Ան նաեւ դատապարտած է Եմէնի մէջ սէուտցիներու պատատումը եւ ըսած է, թէ այս խնդիրը պիտի մղէ սէուտական թագաւորական ընտանիքին անկման: Ան նաեւ յայտնած է, թէ Իսլամութիւնը երբեք խաղաղութեան կրօնք չէ, այլ ատիկա «կռիւի կրօնք է»: Պաշտօնական գնարկում մը կատարուած է, որ այս խօսքը փաստած է, որ Ալ Պաղտատի մնացած է իշխանութեան գլուխը կամ ազդեցութիւն բանեցնել ՏԱՀԵՇ-ի վրայ:[96] Assessment was made that this statement proved that al-Baghdadi remained in control or influencing ISIL.[97]

26 Դեկտեմբեր 2015 Խմբագրել

Այս թուականին, հրապարակուած է մօտաւորապէս 23 վայրկեան տեւողութեամբ ձայնային արձանագրութիւն մը, որ կը ներառէ խաչակիրներու եւ հրեաներու մասին մեկնաբանութիւններ,[98] որոնք այս վերջին երկուքէն կը վերաբերէր հրեայ անձերու:[99]

2 Նոյեմբեր 2016 Խմբագրել

Այս թուականին հրապարակուած է ձայնային արձանագրութիւն մը, որուն մէջ կ'ըսուի, թէ ՏԱՀԵՇ պէտք ունի Մուսուլի մէջ իր ուժերը պահպանելու[100] եւ թէ Իսլամական պետութեան ուժերը պէտք է կռուին շիաներուն եւ ալաուիներուն դէմ, որպէսզի Սէուտական Արաբիոյ եւ Թուրքիոյ դէպ կռուելու եւ, որպէսզի անհատներ նահատակուին Լիպիոյ մէջ։ Հաղորդագրութիւնը կը պարունակէ պարսիկ Սալմանէն խօսք մը, որ կ'ըսէ, թէ ցերեկ մը եւ գիշեր մը իսլամութեան համար կռուիլը աւելի պատուաւոր է քան մէկ ամիս պահեցողութիւն կատարելը:"[101]

28 Սեպտեմբեր 2017 Խմբագրել

Այս թուականին, ՏԱՀԵՇ զինեալ խմբաւորումը իր Ալ Ֆուրքան լրատու աղբիւրի կայքին վրայ հրատարակած է 46 վայրկեան տեւողութեամբ ձայներիզ մը, որուն մէջ կը խօսի Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի: Ձայնագրութեան թուականը յայտնի չէ, բայց Ալ Պաղտատի անդրադարձած է Հիւսիսային Քորէայի սպառնացումը ԱՄՆ-ի եւ Ճափոնի:[102]

Ձայներիզին մէջ, ան նաեւ անդրադարձած է մօտաւորապէս մէկ տարի տեւած Մուսուլի կռիւներուն, ուրկէ անոնք դուրս դրուեցան 10 ամիս կռուելէ ետք: Ան իր խօսքին մէջ նշած է Համայի մէջ տեղի ունեցած կռիւներուն, որոնց ընթացքին նոյնպէս՝ խմբաւորումը Իրանի կողմնակից կռուղներէն դուրս դրուած է քաղաքէն:[103]

Ան ըսած է. «Մուսուլի կռուողներու մերժած են յանձնուիլ՝ ի գին իրենց արեան եւ դիակին, միայն մէկ տարի կռուելէ ետք»:[103]

23 Օգոստոս 2018 Խմբագրել

Իր վերջին ձայներիզէն մօտաւորապէս տարի մը ետք, կը հրատարակուի նոր ձայներիզ մը, որուն մէջ Պաղտատիի հետեւորդներուն կոչ կ'ուղղուի տոկալ՝ հակառակ Իրաքի եւ Սուրիոյ մէջ ունեցած ծանր կորուստներուն, ինչպէս նաեւ կը մղէ նոր ահաբեկչական յարձակումներու աշխարհի չորս կողմը: Ան նաեւ կ'անդրադառնայ օրուան վերջին իրադարձութիւններուն, ինչ որ կը փաստէ, թէ ձայներիզը նոր արձանագրուած է: բազմաթիւ մասնագէտներ կը կարծեն, որ այդ երիզին մէջի ձայնը Պաղտատին է, որովհետեւ կը նմանէր անոր նախկին ձայներիզներուն ձայնին:[104]

29 Ապրիլ 2019 Խմբագրել

29 Ապրիլ 2019-ին, ՏԱՀԵՇ-ի հաղորդակցութեան ցանցին կողմէ հրապարակուած 18 վայրկեան տեւողութիւն ունեցող տեսերիզին մէջ կ'երեւի Ապու Պաքր Ալ Պաղտատին: Այսպիսով հինգ տարի ետք, ան դարձեալ կ'երեւի հանրութեան: Տեսերիզին մէջ Պաղտատի կ'երեւի զէնքով մը ու կը խօսի օրուան իրավիճակին մասին, ինչպէս՝ Պաղուզ Ֆաուքանիի մէջ Իսլամական Պետութեան պարտութեան, Սրի Լանքայի ռմբակոծումներուն եւ Սուտանի ու Ալճերիոյ նախագահներուն գահընկեց ըլլալուն մասին: Կարելի է ըսել, որ տեսերիզը նկարահանուած է անոր հրապարակումէն մօտաւորապէս շաբաթ մը առաջ:[105][106]

16 Սեպտեմբեր 2019 Խմբագրել

16 Սեպտեմբեր 2019-ին, Պաղտատի կը հրապարակէ ձայնային հաղորդագրութիւն մը, որուն մէջ կոչ կ'ուղղէր ՏԱՀԷՇ-ի բանտարկեալներն ու իրենց ընտանիքները, ինչպէս Շամիմա Պեկումը, ազատել Իրաքի եւ Սուրիոյ բանտերէն:[107] Անիկա արձանագրուած ու հրատարակուած էր Ալ-Ֆուրքան Հաղորդագրութեան Կազմակերպութեան կողմէ:[108]

Ժառանգութիւն Խմբագրել

Օգոստոս 2019-ին Պաղտատի կը յայտարարէ, թէ իրաքցի զինեալ Ապտուլլահ Քարտաշ պիտի ըլլայ իր ժառանգորդը:[109][110]

Իբրեւ Համաշխարհային Ահաբեկիչ Արձանագրուած Խմբագրել

ԱՄՆ-ի պետութեան բաժանմունքին կողմէ Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի արձանագրուած է իբրեւեւ մասնաւոր անուանի համաշխարհային ահաբեկիչ:[9] Այս անուանումը անցած է 11 Սեպտեմբեր 2001-ի դէպքերէն ետք՝ Ճորճ Պուշի կողմէ՝ իբրեւեւ ԱՄՆ-ի հարստութիւններու բաժանմունքի Արտաքին պահանջքներու հսկողութեան գրասենեակի թիւ 13224 հրաման 23 Սեպտեմբեր 2001-ին, եւ այս մէկը սկսած է ի գործ դրուիլ 24 Սեպտեմբեր 2001-ի արեւելեան ժամով կէս գիշերի ժամը 12:01-ին:[111] ԱՄՆ-ի արդարութեան համար գնահատագիրի բաժանմունքը նշած է, թէ Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի ՏԱՀԵՇ ահաբեկչական կազմակերպութեան գերագոյն ղեկավարն է եւ պարփակուած է Իրաքի մէջ զանազան յարձակումներու՝ 2011-էն ի վեր՝ իբրեւեւ ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավար, պատճառ դարձած է Միջին Արեւելքի մէջ հազարաւոր քաղաքացիներու մահուան, ինչպէս նաեւ Ճափոնէն, Միացեալ Թագաւորութենէն եւ ԱՄՆ-էն առեւանգուածներու սպաննութեան:[9]

Կարծուած Վայր Խմբագրել

Ալ Պաղտատի մեծագոյն թիրախն է ՏԱՀԵՇ-ի դէմ պատերազմին: ԱՄՆ-ի գաղտնի սպասարկութիւնը կը կարծէ, թէ ան Ռաքքայի մէջ կը գտնուի, եւ շատ մէջտեղ չ'ելլեր ու կը մնայ քաղաքացիներուն մէջ պահուըտած: Կը կարծուի, որ ՏԱՀԵՇ տեղակայուած է Ռաքքայի կարգ մը շէնքերու մէջ, բայց քաղաքացիներուն գլխաւոր դերոններուն մօտ գտնուիլը թոյլ չտար այս տեղերը թիրախ դարձնելու:[112] Փետրուար 2016-ին, շրջանառած են նկարներ, որ հաւանաբար ան ներկայացած ժողովուրդին Ֆաժուլլահ մղկիթին մէջ:[113]

7 Փետրուար 2017-ին հաղորդուած է, որ Հայտեր Ալ Ապատի ըսած է, թէ գիտէ Ալ Պաղտատիի գտնուած վայրը: Միացեալ Ձեռնարկի ուժէն Քոլոնել Ճոն Տորիըն ըսաղ է, թէ Ալ Պաղտատի կրնայ անձնասպանական գօտիով քնացած ըլլայ, որպէսզի հարկ եղած ժամանակ գործածէ զայն, մանաւանդ երբ ինքզինք ձերբակալուած գտնէ:[114]

Պաղտատիի Մահուան, Վիրաւորանքին Եւ Բանտարկութեան Մասին Հաղորդագրութիւններ Խմբագրել

Ընկերային ցանցերու համաձայն, 18 Մարտ 2015-ին սուրիական սահմանի Նինուէ մարզի Ալ Պաաժ շրջանին մէջ հակառակորդի օդային սարքէ մը վիրաւորուած է Ապու Պաքր Ալ Պաղտատի: Ան շատ ահաւոր վիրաւորուած պէտք էր ըլլար, որովհետեւ ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավարները ժողով մը գումարած են՝ որոշելու համար իր յաջորդը: Ըստ տեղեկութիւններու, 22 Ապրիլին Ալ Պաղտատիի վիճակը տակաւին չէր բարելաւուած ՏԱՀԵՇ-ը ղեկավարելու համար:[115] ԱՄՆ-ի պաշտպանութեան բաժանմունքը ըսած է, որ Ալ Պաղտատի օդային հարուածներու թիրախ չէ եւ պատճառ չունինք հաւատալու, որ ատիկա Պաղտատին էր:"[116] 22 Ապրիլ 2015-ին, իրաքեան կառավարութեան աղբիւրներ տեղեկացուցած են, որ Ապու Ալա Ալ Աֆրի՝ նախկին բնագիտութեան ուսուցիչ մը, որ ինքզինք Ալ Պաղտատիի տեղակալը հռչակած է, ստանձնած է ղեկավարութեան պաշտօնը՝ մինչեւ Սլ Պաղտատիի վիճակի բարելաւումը:[117]

Ապրիլ 2015-ին, «Տը կարտիըն» հաղորդած է, որ Ալ Պաղտատի կը դարմանուի՝ Մուսուլի մէջ 18 Մարտ 2015-ին օդային սարքէ մը ծանրօրէն վիրաւորուած ըլլալուն պատճառով: Նաեւ հաղորդուած է, որ ողնահարի գործողութիւն մը զինք դարձուցած անդամալոյծ եւ ան պիտի չկարենայ ամբողջականօրէն ղեկավարել կազմակերպութիւնը:[118] 13 Մայիսին, ՏԱՀԵՇ-ի զինեալներ սպառնացած են, թէ պիտի լուծեն Ալ Պաղտատիի վրէժը, որ իրաքեան պաշտպանութեան նախարարութիւնը կը կարծէ, որ կատարուած է Եւրոպայի մէջ՝ յարձակումներով:[119]

11 Հոկտեմբեր 2015-ին, Իրաքի օդային ուժը ըսած է, որ Անպար շրջանին մէջ, որ սուրիական սահմանին մօտ կը գտնուի, ռմբակոծած է Ալ Պաղտատին փոխադրող սարքը, երբ ան Քերապլա կ'ուղուէր ՏԱՀԵՇ-ի ժողովի մը ներկայ գտնուելու համար. այդ տեղը նոյնպէս ռմբակոծուած է: Անոր ճակատագրին մասին բան չէ հաղորդուած:[120] Կային տարակարծութիւններ, ըստ որոնց, Ալ Պաղտատի այն ժամանակ այդ փոխադրամիջոցին մէջ չէր գտնուէր:[121]

9 Յունիս 2016-ին, Իրաքի պետական պատկերասփիւռի կայանը հաղորդած է, որ Ալ Պաղտատի հիւսիսային Իրաքի մէջ ամերիկեան օդային սարքէ մը վիրաւորուած է: Հակառակորդ հաղորդողները ըսած են, թէ չեն կրնար լուրը հաստատել:[122]

14 Յունիս 2016-ին, Միջին Արեւելեան ցանցեր յայտնած են, թէ 12 Յունիսին Ալ Պաղտատի ամերիկեան օդային սարքով սպաննուած է: Հակառակորդ կողմի հաղորդավարները ըսած են, որ չեն կրնար լուրը հաստատել:[123][124] Սակայն «Տը ինտիփենտընթ» ետքը յայտնած է, որ տարածուած են նկարներ, որոնք կը կարծուին, թէ ՏԱՀԵՇ-ի են, եւ այս մէկուն պատճառով Ալ Պաղտատիի սպաննութեան լուրը մէջտեղ ելած է:[125]

3 Հոկտեմբեր 2016-ին, շարք մը լրատու աղբիւրներ յայտնած են, որ Ալ Պաղտատի եւ 3 այլ ՏԱՀԵՇ-ի ղեկավարներ ահաբեկիչի մը կողմէ թունաւորուած են, բայց տակաւին ողջ են:[126]

18 Ապրիլ 2017-ին, կարգ մը լրատու աղբիւրներ յայտնած են, թէ Ալ Պաղտատի ձերբակալուած է Սուրիոյ մէջ։ Ըստ Եւրոպական Ապահովական եւ Տեղեկատուական բաժանմունքին, կարգ մը ցանցեր յայտնած են, թէ Ալ Պաղտատի ձերբակալուած է սուրիական եւ ռուսական միացեալ ուժերու կողմէ:[127][128][129] Սակայն, Ռուսաստանի արտաքին գործոց նախարարը Ռուտոյի ըսաւ, որ իրենք տեղեակ չէին լուրէն եւ բանտարկութենէն:[130]

11 Յունիս 2017-ին, Սուրիոյ պետական պատկերասփիւռի կայանը յայտնած է, թէ Ալ Պաղտատի ԱՄՆ-ի կողմէ արձակուած հրետանիի հարուածով մը սպաննուած է:[131]

16 Յունիս 2017-ին, ռուսական աղբիւրներ հաղորդած են, որ Ալ Պաղտատի ՏԱՀԵՇ-ի այլ 30 ղեկավարներու եւ 300 կռուողներու հետ կրնայ սպաննուած ըլլալ ռուսական օդային հարուածէ մը՝ 28 Մայիսին, Ռաքքայի մէջ:[132][133] Ռուսական այս տեղեկութիւնը «Ռաքքան Լուռ Կը Ջարդուի»-ի եւ «ՍՈՀՐ»-ի յայտնածներու չէ համապատասխանած. անոնք տեղեկացուցած են, որ գտած են 17-18 զոհուած քաղաքացիներ եւ թերեւս 10 ՏԱՀԵՇ-ի անդամներ օդային հարուածէ սպաննուած՝ 28 Մայիսին, Ռաքքայի հարաւը: ԱՄՆ կասկած կը յայտնէ՝ պատճառաբանելով անկախ փաստերու պակասը:[134] The United States cast doubt on the claim, noting a lack of independent evidence.[135]

23 Յունիս 2017-ին, ռուս քաղաքագէտ Վիքթոր Օզերով յայտնած է, թէ Ալ Պաղտատի մահուան լուրը մօտաւորապէս 100 տոկոս ճիշդ է:[136] Ապա, Իրան հաստատած է ռուսական լուրը՝ աւելցնելով, որ Ալ Պաղտատի սպաննուած օդային հարուածէ մը:[137]

29 Յունիս 2017-ին, Իսլամական Հանրապետութեան լրատու գործակալութիւնը եւ Իրանի կառավարութեան պաշտօնական ցանցը հրատարակեցին յօդուա մը՝ վկայելով իրանեան ղեկավար Այաթոլլահ Ալի Խամէնէն Քուտս ուժին հետ՝ նշելով, որ Ալ Պաղտատի շատ հաւանաբար մահացած է: Իսլամական Հանրապետութեան լրատու գործակալութիւնը այս վկայակոչումը կը վերցնէ այս յօդուածի նորացուած ձեւին մէջ:[138]

11 Յուլիս 2017-ին, իրաքեան Ալ Սումարիա լրատու գործակալութիւնը իր կայքին վրայ յայտնած է, թէ ՏԱՀԵՇ Թել Աֆարի մէջ տարածած կարճ հաղորդագրութիւն մը, ըստ որուն, Ալ Պաղտատի մահացած է:[139] Սուրիական Մարդկային իրաւունքներու դիտարանը յայտնած է, թէ ինք հաստատած է մահուան լուրը:[140] ԱՄՆ-ի պաշտպանութեան բաժանմունքը յայտնած է, թէ ինք կը փորձէր նոր լուրը հաստատել:[141] Քրտական ահաբեկչական պաշտօնեայ Լահուր Թալապանի Ռոյթըրզի յայտնած է, թէ ինք 99 առ հարիւր վստահ է, որ Ալ Պաղտատի ողջ է եւ պահուըտած է Ռաքքայի մէջ:[142]

Անձնական Կեանք Խմբագրել

Ընտանիք Խմբագրել

Ասմա Ֆաուզի Մուհամետ Ալ Տուլայմի եւ Իսրաա Ռաժապ Մահալ Ա Քայսի Խմբագրել

Ռոյթըրզ՝ վկայակոչելով Իրաքի մէջ ցեղախմբային աղբիւրներ, յայտնած է, որ Պաղտատի ունի երեք կին՝ 2 իրաքցի 1 սուիրացի:[143] Իրաքի ներքին գործոց նախարարը յայտնած է, թէ Ալ Պաղտատի ունի երկու կին՝ Ասմա Ֆաուզի Մուհամետ Ալ Տուլայմի եւ Իսրաա Ռաժապ Մահալ Ա Քայսի: Սակայն, 2016-ին, Ֆոքս Նիուզ հաղորդած է՝ հիմնուելով տեղական աղբիւներէ, թէ Սաժա Ալ Տուլայմի Ալ Պաղտատիի ամէնէն զօրաւոր կինն է:[144]

Տիէն Քրուկեր Խմբագրել

Ապրիլ 2015-ին, կարգ մը ցանցեր յայտնած են, թէ 31 Մարտին Ալ Պաղտատի ամուսնացած է գերմանացի պատանուհիի մը հետ:[145] 28 Փետրուար 2016-ին, իրաքեան լրատու աղբիւրներ յայտնած է, թէ ինք 2 այլ կիներու հետ ձգած է ՏԱՀԵՇ-ը եւ գացած է Իրաք: Իր անունը Տիէն Քրուկեր էր:[146]

Իսրայէլի Ազգային լուրերու հաղորդագրութիւն մը յայտնած է, թէ Տիէն Քրուկըր ամուսնացած է Հոկտեմբեր 2015-ին, Նինուէ նահանգին մէջ:[147]

Սուժիտա Ալ Տուլայմի Խմբագրել

Ըստ բազմաթիւ աղբիւրներու, Սուժիտա Ալ Տուլայմի՝[148] կամ Սաժա, ըստ այլ աղբիւրներու, Ալ Պաղտատիի կինն է կամ էր։ Հաղորդուած է, որ զոյգը զիրար համացանցի վրայ ծանօթացած եւ սիրահարուած է:[148] 2013-ի վերջաւորութեան կամ 2014-ի սկիզբը, Տուժիտա Ալ Տուլայմի Սուրիոյ մէջ ձերբակալուած է եւ ազատ արձակուած է Մարտ 2014-ին, իբրեւեւ փոխանակում 13 մայրապետներու, որոնք Ալ Քայիտայի կապուած զինեալներու մօտ կը գտնուէին: Նոյն ամսուան ընթացքին, ազատ արձակուեցան իր երկու որդիները եւ կրսեր եղբայրը:[149] Իրաքի ներքին գործոց նախարարը յայտնած է, որ Սաժա Ալ Տուլայմի անունով կին չկայ:[144]

Ալ Տուլայմիի ընտանիքը կը հաւատայ ՏԱՀԵՇ-ի գաղափարախօսութեան: Հայրը՝ Իպրահիմ Տուլայմի, որ սպաննուած է Սեպտեմբեր 2013-ին, Տէր Աթիէի մէջ սուրիական բանակին դէմ գործողութեան ժամանակ, ՏԱՀԵՇ-ի էմիրն էր Սուրիոյ մէջ։ Քոյրը՝ Տուաա պատասխանատու էր անձնասպանական գործողութեան, որ թիրախ դարձուցած էր Էրպիլի մէջ քրտական հաւաքոյթ մը:[150] Իրաքի ներքին գործոց նախարարը ըսած է, թէ իր եղբայրը Իրաքի մէջ մահապատիժի ենթարկուած է՝ հարաւային Իրաքի մէջ շարք մը տեղեր ռմբակոծելու պատճառով:[151][152] Սակայն, Իրաքի կառավարութիւնը յայտնած է, թէ Ալ Տուլայմի Ալ Քայիտայի կապուած Սուրիոյ մէջ Ժապհաթ Ալ Նուսրայի անդամի մը աղջիկն է:[153]

Նոյեմբեր 2014-ի վերջաւորութեան, Ալ Տուլայմի իր երկու որդիներուն եւ դուստրին հետ ձերբակալուած է եւ հարցաքննութեան ենթարկուած է Լիբանանի կառավարութեան կողմէ: Անոնք սխալ թուղթերով կը ճամբորդէին:[143] Պզտիկները մնացած են մանկատան մը մէջ իսկ ինք՝ հարցաքննուած:[153]

Այս ձերբակալումը արդիւնքն էր Լիբանանի, Սուրիոյ եւ Իրաքի գաղտնի սպասարկութիւններուն: Անյայտ սպասարկութիւն մը «Նիւ Եորք Թայմզ»-ի յայտնած է, թէ Իրաքի Պատերազմի ժամանակ, երբ ամերիկացիները ձերբակալեցին Իրաքի մէջ Ալ Քայիտայի ղեկավարին՝ Ապու Մուսապ Ալ Զարքաուիի կինը, շատ քիչ տեղեկութիւն ստացանք, եւ երբ ետ ղրկեցին, Զարքաուի սպաննեց զինք:[151] Դեկտեմբեր 2014-ի դրութեամբ, Ալ Պաղտատիի ընտանիքը լիբանանեան իշխանութիւններուն կողմէ նախատեսուած էին իբրեւեւ գերիները փոխանակող անձեր:[154]

Ալ Տուլայմիի եւ Ալ Պաղտատիի միջեւ կապին մասին «Էմ.Թի.Վի.» պատկերասփիւռի կայանէն շատ յստակ բացատրութիւն տուած է Լիբանանի ներքին գործոց նախարար Նոհատ Մաշնուք՝ ըսելով, որ Տուլայմի այժմ Ալ Պաղտատիի կինը չէ: Ան ամուսնացած է երեք անգամ. առաջին անգամ նախկին Իրաքի վարչակարգէն անձի մը հետ, որմէ ունի երկու որդի:[153] Կարգ մը աղբիւրներ յայտնած են, թէ առաջին ամուսինին անունը Ֆալլահ Իսմայիլ Ժասըմ է, որ անդամ եղած է «Ռաշիտին» բանակին եւ սպաննուած է 2010-ին՝ Իրաքի բանակին հետ պատերազմի մը ընթացքին:[149][155][156] Մաշնուք աւելցուցած է, որ վեց տարի առաջ ան երեք ամիս ամուսնացած է Ապու Պաքր Ալ Պաղտատիի հետ, որմէ ունի աղջիկ մը: Այժմ, ան ամուսնացած է պաղեստինցիի մը հետ եւ յղի է անկէ: Ան նաեւ ըսած է, թէ կատարած են ծինային քննութիւն իր եւ իր աղջկան վրայ եւ արդիւնքները ցոյց տուած է, թէ ինքը աղջկան մայրն է, ինչպէս նաեւ նոյն քննութիւնը կատարուած է Ալ Պաղտատիի վրայ, եւ փաստուած է, որ ինք աղջկան հայրն է:[153][157]

Ալ Մոնիթըր լիբանանեան ապահովական աղբիւրէ մը յղում կատարելով յայտնած է, որ Ալ Տուլայմի 2014-ի սկիզբէն ի վեր հետազօտութեան կ'ենթարկուէր: Ան ըսած է, որ Ժապհաթ Ալ Նուսրա Մարտին պնդած է, որ զինք ալ ընդգրկեն փոխանակուող բանտարկեալներուն թիւին մէջ, ի փոխան Մաալուլայի մայրապետներուն: Բանակցողները իրենց կարգին ըսած են, որ ան շատ կարեւոր է եւ իրեն համար պատրաստ են ամէն ինչ չեղեալ նկատելու: Ան նաեւ աւելցուցած է, որ Ալ Նուսրայի ղեկավարներէն Ապու Մալիք Ալ Թալլի յայտնած է, որ ան Ապու Պաքր Ալ Պաղտատիի կինն է:[158]

9 Դեկտեմբեր 2014-ին, Ալ Տուլայմի եւ իր պաղեստինցի ամուսինը՝ Քամալ Խալաֆը պաշտօնապէս կը ձերբակալուին, երբ Լիբանանի զինուորական դատարանը հրովարտակ մը հանեց եւ զանոնք ամբաստանեց իբրեւեւ ահաբեկչական խմբաւորման մը պատկանող, ահաբեկչական կազմակերպութեան մը հետ կապ ունեցող եւ ահաբեկչական գործողութիւններ ծրագրող:[159] Դեկտեմբեր 2015-ին, Լիբանանի կառավարութիւնը Ալ Տուլայմին եւ իր աղջիկը ազատ արձակեց՝ ի փոխան լիբանանցի զինուորներու, որոնք առեւանգուած էին Ժապհաթ Ալ Նուսրայի կողմէ:[160]

Զաւակներ Խմբագրել

Ըստ «Տը կարտիըն»-ի լրագրողի մը, Ալ Պաղտատի Իրաքի մէջ ամուսնացած է 2000-ին՝ տոքթարական վկայականը ստանալէ ետք: Այս ամուսնութենէն ունի զաւակ մը, որ 2014-ին 11 տարեկան էր:[29]

Չորսէն վեց տարեկան եղող աղջիկը, որ Սաժա Ալ Տուլայմիի հետ Լիբանանի մէջ բանտարկուած էր 2014-ին, Ալ Պաղտատիի դուստրն էր:[151][153]

Ճիւղաւորուած Ընտանիք Խմբագրել

2014-ին, Սաժա Ալ Տուլայմիի բանտարկութենէն ետք, կապ հաստատուած է իր քրոջ՝ Տուաա Ամիտ Իպրահիմի հետ, որ 2011-ին ձերբակալուած էր՝ անձնասպանական գօտիով Էրպիլ մուտք գործելու ժամանակ: Տուաա այժմ կը մնայ քրտական բանտի մը մէջ:[144]

Անպար շրջանի Խալիտիյա Խորհուրդին պատասխանատուն Փետրուար 2016-ին տեղեկացուցած է. «Այսօր, Իրաքի օդուժը օդային հարուած մը տուած է ՏԱՀԵՇ-ի Ռամատիի արեւելքը գտնուող Խալիտիյա կղզիի Ալպու Պալիի «շարիա» դատարանին վրայ։ Այս մէկը պատճառ դարձած է Ալ Պաղտատիի եղբօրորդիի՝ Ապու Ահմետ Ալ Սամարաիի սպաննութեան, ինչպէս նաեւ՝ իր 8 ընկերակիցներուն եւ Ատըլ Ալ Պալաուիի՝ Ալպու Պալիի զինուորական հրամանատարին:[161]

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. ISIS leader al-Baghdadi confirmed dead after apparent suicide during U.S. operation: sourcesFNC, 2019.
  2. 2,0 2,1 Millitant Leader in Rare Appearance in Iraq
  3. 3,0 3,1 3,2 Profile:Abu Bakr al-Baghdadi
  4. ISIS Spokesman Declares Caliphate, Rebrands Group as "Islamic State"
  5. 5,0 5,1 Blitzer Ronn (2019-10-27)։ «ISIS leader al-Baghdadi confirmed dead after apparent suicide during U.S. operation: sources»։ Fox News (en-US)։ արտագրուած է՝ 2019-10-29 
  6. IRAQI OFFICIAL CONFIRMS ISLAMIC STATE LEADER BAGHDADI INJURED IN US AIRSTRIKE
  7. Iran Asks for Worldwide Prosecution of ISIL Ringleader Abu Bakr Al-Baghdadi
  8. [ecretnews-compact.com/index.php?option=com_content&view=article&id=43481:iran-asks-for-worldwide-prosecution-of-isil-ringleader-abu-bakr-al-baghdadi&catid=1:latest-news&Itemid=50 Iran Asks for Prosecution of ISIL Ringleader Abu Bakr Al-Baghdadi]
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 Rewards for Justice
  10. 10,0 10,1 Terrorist Designation of Groups Operation in Syria
  11. Recent OFAC Actions
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 12,6 «Terrorist Designation of Ibrahim Awwad Ibrahim Ali al-Badri»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2011-10-06-ին։ արտագրուած է՝ 2011-10-08 
  13. «ISIS Leader Abu Bakr Al-Baghdadi Hiding in Bunker Near Mosul: Iraqi Commander»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-10-11-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-18 
  14. «IRAQ: U.S. offers $10-million reward for Al Qaeda in Iraq leader»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-02-23-ին։ արտագրուած է՝ 2011-10-08 
  15. «Statement from the President on the Death of Abu Bakr al-Baghdadi»։ The White House (en-US)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2021-01-16-ին։ արտագրուած է՝ 2019-10-29 
  16. Islamic State group names its new leader as Abu Ibrahim al-Hashemi, 31 Հոկտեմբեր 2019
  17. "Islamic State names new leader after the death of Abu Bakr al-Baghdadi", 31 Հոկտեմբեր 2019
  18. TIME Person of the Year Runner Up Abu Bakr Al-Baghdadi
  19. 19,0 19,1 «Al-Baghdadi following in Bin Laden's footsteps»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-07-28-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-18 
  20. 20,0 20,1 A Portrait of Caliph Ibrahim
  21. Islamic State: The Digital Caliphate, p. 113, Abdel Bari Atwan – 2015
  22. Expressing Islam: Religious Life and Politics in Indonesia
  23. Muhammad Prophet of Islam
  24. The Middle East and South Asia 2014. Malcolm Russell (2014) p. 163
  25. 25,0 25,1 Sunni Islam
  26. Gelvin, James (2015). The Arab Uprisings: What Everyone Needs to Know. p. 138.
  27. 27,0 27,1 Abu Bakr al-Baghdadi emerges from shadows to rally Islamist followers
  28. Abu Bakr al-Baghdadi
  29. 29,0 29,1 29,2 How a talented footballer became world's most wanted man, Abu Bakr al-Baghdadi
  30. 30,0 30,1 30,2 U.S. Actions in Iraq Fueled Rise of a Rebel Baghdadi of ISIS Pushes an Islamist Crusade
  31. The Believer[permanent dead link]
  32. «A Biography of Abu Bakr al-Baghdadi»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-09-23-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-18 
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 Abu Bakr al-Baghdadi: Islamic State's Driving Force
  34. Abu Bakr al-Baghdadi: The Isis chief with the ambition to overtake al-Qaida
  35. The Secret Life of ISIS Leader Abu Bakr al-Baghdadi
  36. 36,0 36,1 The rise of the new 'caliph,' ISIS chief Abu Bakr al-Baghdadi
  37. U.S. Millitary Now Says ISIS Leader Was Held in Notorious Abu Ghraib Prison
  38. Baghdadi Detainee File
  39. «Fox's Pirro: Obama set ISIS Leader Free in 2010»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-04-22-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-20 
  40. ISIS Leader: 'See You in New York'
  41. How ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi became the world’s most powerful jihadist leader
  42. "How ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi became the world's most powerful jihadist leader"
  43. Actor James Woods: Obama ordered the release of Islamic State leader
  44. How the Islamic State evolved in an American prison
  45. Shadid Anthony (16 May 2010)։ «Iraqi Insurgent Group Names New Leaders»։ The New York Times։ արտագրուած է՝ 13 June 2014 
  46. «Abu Du'a»։ Counterterrorism 2014 Calendar։ The National Counterterrorism Center։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 12 April 2012-ին։ արտագրուած է՝ 15 July 2014 
  47. 47,0 47,1 Roggio, Bill (27 December 2011)։ «Al Qaida in Iraq claims Baghdad suicide attack, bombings»։ The Long War Journal (Public Multimedia Incorporated (PMI))։ արտագրուած է՝ 29 December 2011 [յղումը չկայ] (webcitation)
  48. «Iraq's 'al-Qaida chief' arrested»։ Al Jazeera։ 2 December 2012։ արտագրուած է՝ 2 December 2012 
  49. Tawfeeq Mohammed (3 December 2012)։ «High-ranking al Qaida in Iraq figure arrested, officials say»։ CNN։ արտագրուած է՝ 20 July 2014 [յղումը չկայ]
  50. Roggio, Bill (7 December 2012)։ «Islamic State of Iraq denies its emir captured»։ The Long War Journal (Public Multimedia Incorporated (PMI))։ արտագրուած է՝ 7 December 2012 
  51. Arraf Jane (7 December 2012)։ «Detained man is not al-Qaida in Iraq leader»։ Al Jazeera։ արտագրուած է՝ 20 July 2014 
  52. 52,0 52,1 «ISI Confirms That Jabhat Al-Nusra Is Its Extension in Syria, Declares 'Islamic State of Iraq And Al-Sham' As New Name of Merged Group»։ MEMRI։ 8 April 2013։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 6 October 2014-ին։ արտագրուած է՝ 16 June 2014 
  53. «Category Archives: Islamic State of Iraq and al-Shām»։ Jihadology։ արտագրուած է՝ 8 December 2013 
  54. Mroue Bassem (11 June 2013)։ «Syria And Iraq Al Qaeda Merger Annulment Announced By Ayman Al Zawahri»։ The Huffington Post։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 11 June 2013-ին։ արտագրուած է՝ 13 July 2014 
  55. Abdul-Ahad Ghaith (10 July 2013)։ «Syria's al-Nusra Front – ruthless, organised and taking control»։ The Guardian։ արտագրուած է՝ 8 December 2013 
  56. Holmes Oliver (12 May 2014)։ «This disowned Al Qaeda branch is killing more Al Qaeda fighters in Syria than anyone else»։ Thomson Reuters GlobalPost։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 13 May 2014-ին։ արտագրուած է՝ 13 June 2014 
  57. Sly Liz (3 February 2014)։ «Al-Qaeda disavows any ties with radical Islamist ISIS group in Syria, Iraq»։ The Washington Post։ արտագրուած է՝ 14 June 2014 
  58. Aymenn Jawad Al-Tamimi (22 August 2013)։ «Bay'ah to Baghdadi: Foreign Support for Sheikh Abu Bakr al-Baghdadi and the Islamic State of Iraq and ash-Sham»։ Middle East Forum։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  59. Hauslohner Abigail (13 June 2014)։ «Jihadist Expansion in Iraq puts Persian Gulf states in a tight spot»։ The Washington Post։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  60. Keating Joshua (16 June 2014)։ «Why the Iraq Mess Is So Awkward for Saudi Arabia»։ Slate։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  61. «ISIL targets Saudi Arabia in recruitment drive»։ The National։ 16 June 2014։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  62. «ISIS Spokesman Declares Caliphate, Rebrands Group as "Islamic State"»։ SITE Institute։ 29 June 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 29 June 2014-ին։ արտագրուած է՝ 29 June 2014 
  63. Withnall Adam (30 June 2014)։ «Iraq crisis: Isis changes name and declares its territories a new Islamic state with 'restoration of caliphate' in Middle East»։ The Independent։ արտագրուած է՝ 30 June 2014 
  64. «'They're delusional': Rivals ridicule ISIS declaration of Islamic state»։ CBS News։ 30 June 2014։ արտագրուած է՝ 4 July 2014 
  65. 65,0 65,1 Strange Hannah (5 July 2014)։ «Islamic State leader Abu Bakr al-Baghdadi addresses Muslims in Mosul»։ The Telegraph։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  66. Şeyhun Ahmet (2014)։ Islamist Thinkers in the Late Ottoman Empire and Early Turkish Republic։ Leiden: Brill։ էջ 141։ ISBN 978-90-04-28090-8 
  67. Lombardi M., Ragab E., Chin V., խմբգրնր․ (2014)։ Countering Radicalisation and Violent Extremism Among Youth to Prevent Terrorism։ Amsterdam: IOS Press։ ISBN 978-1-61499-469-5 Կաղապար:Page needed
  68. 68,0 68,1 Elgot, Jessica (2 July 2014)։ «ISIS Head Abu Bakr al-Baghdadi Warns 'We Will Conquer Rome'»։ The Huffington Post։ արտագրուած է՝ 3 July 2014 
  69. «Dabiq: The Strategic Messaging of the Islamic State»։ Institute for the Study of War։ 15 August 2014։ արտագրուած է՝ 18 August 2014 
  70. «The Islamic State Releases Dabiq Magazine»։ MSA Worldview։ 8 July 2014։ արտագրուած է՝ 23 September 2014 
  71. «'Injured' ISIS Leader Abu Bakr al-Baghdadi Flees Syria to Escape From US Airstrikes»։ International Business Times։ 1 October 2014։ արտագրուած է՝ 19 October 2014 
  72. Yousafzai Sami, Seibert Sam (5 November 2014)։ «ISIS vs. the Taliban: The Battle for Hearts and Minds»։ Vocativ։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 19 December 2014-ին։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  73. «Two IS leaders killed in airstrikes»։ Sky News։ 5 July 2014։ արտագրուած է՝ 8 November 2014 
  74. «ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi wounded in U.S. airstrike, Iraq officials say»։ Canadian Broadcasting Corporation։ 9 November 2014։ արտագրուած է՝ 9 November 2014 
  75. Abdelhak Mamoun։ «Video of ISIS leader Baghdadi injured in Mosul aired by Balad TV»։ Iraqnews.com 
  76. Master։ «Iraq: ISIS leader Baghdadi injured, stays in Syria»։ Syrian Observatory For Human Rights։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 15 February 2015-ին։ արտագրուած է՝ 14 February 2015 
  77. «ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi scared for life»։ NewsComAu։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 22 April 2015-ին 
  78. 78,0 78,1 Heavy Bombardment of Mosul Related to Baghdadi's Presence in the City[յղումը չկայ]
  79. James Gordon Meek (14 August 2015)։ «ISIS Leader Abu Bakr Al-Baghdadi Sexually Abused American Hostage Kayla Mueller, Officials Say»։ Washington, D.C.: ABC News։ արտագրուած է՝ 14 August 2015։ «The information about al-Baghdadi's extraordinary direct role in the captivity and physical abuse of Kayla Mueller was drawn from, among many sources, the U.S. debriefings of at least two Yazidi teenage girls, ages 16 and 18, held as sex slaves in the Sayyaf compound as well as from the interrogation of Abu Sayyaf's wife Umm Sayyaf, who was captured in the U.S. raid, the officials told ABC News.» 
  80. Մէջբերման սխալ՝ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named kayla
  81. James L. Gelvin, The Arab Uprisings: What Everyone Needs to Know, 2015, p. 138.
  82. Jay Sekulow, Rise of ISIS: A Threat We Can't Ignore, 2014, p. 38
  83. Larbi Sadiki, Routledge Handbook of the Arab Spring, 2014, p. 153.
  84. Buck Christopher։ God & Apple Pie: Religious Myths and Visions of America։ էջ 244 
  85. Michael Weiss, Hassan Hassan, ISIS: Inside the Army of Terror, 2015Կաղապար:Page needed
  86. Atwan Abdel (2015)։ Islamic State: The Digital Caliphate 
  87. «A kinder and gentler ISIS? Baghdadi reportedly bans gruesome beheading scenes»։ The Jerusalem Post 
  88. Ely Brown – What to Know About ISIS Leader Abu Bakr al-Baghdadi abc news 3 November 2016 Retrieved 4 February 2017
  89. Ibrahim Awad Ibrahim al-Badri (Abu-Bakr al-Baghdadi) – Ye Thurein Min video YouTube Retrieved 31 January 2017
  90. Ibrahim Awad Ibrahim al-Badri (Abu-Bakr al-Baghdadi) - Ye Thurein Min video 27 May 2017
  91. «Isis video 'shows al-Baghdadi alive' after death rumours»։ BBC News։ 5 July 2014։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  92. Lucas Ryan, Hadid Diaa (5 July 2014)։ «Video purportedly shows extremist leader in Iraq»։ Associated Press։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 10 July 2014-ին։ արտագրուած է՝ 6 July 2014 
  93. «ISIS leader calls for global Muslim obedience»։ Middle East Star։ 5 July 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 14 July 2014-ին։ արտագրուած է՝ 7 July 2014 
  94. «Islamic State: 'Baghdadi message' issued by jihadists»։ BBC News։ 13 November 2014։ արտագրուած է՝ 13 November 2014 
  95. Manyuan Dong։ «The Rise of ISIS: Impacts and Future»։ China Institute of International Studies։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-11-29-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-21 
  96. «IS releases 'al-Baghdadi message'»։ BBC News։ 14 May 2015։ արտագրուած է՝ 14 May 2015 
  97. Ingram Philip (15 May 2015)։ «Al Baghdadi releases rare message»։ արտագրուած է՝ 30 June 2015 
  98. Howell, Kellan – ISIS leader threatens West, Israel in first statement in seven months Washington Times 26 December 2015 Retrieved 6 February 2017
  99. aishhomepage Retrieved 6 February 2017
  100. Ananya Roy – Isis chief Abu Bakr al-Baghdadi still alive but isolated, Pentagon says International Business Times 31 December 2016 Retrieved 3 February 2017
  101. Graeme Wood – The ‘Caliph’ Speaks As ISIS faces defeat in Mosul, its leader breaks a long silence to urge a fight to the death The Atlantic Retrieved 3 February 2017
  102. Islamic State releases audio of leader Al-Baghdadi, date unclear
  103. 103,0 103,1 Isis releases new recording of leader Abu Bakr al-Baghdadi
  104. «IS 'releases new audio' of leader Baghdadi»։ BBC News։ 23 August 2018։ արտագրուած է՝ 20 October 2018 
  105. Hubbard Ben (29 April 2019)։ «ISIS Releases Video Said to Be of Leader»։ The New York Times։ արտագրուած է՝ 29 April 2019 
  106. «IS leader in first video for five years» (en-GB)։ 2019-04-30։ արտագրուած է՝ 2019-05-01 
  107. «ISIS leader calls for fighters to free jihadis and brides like Shamima Begum»։ The Sun (en-gb)։ 2019-09-18։ արտագրուած է՝ 2019-10-29 
  108. «Abu Bakr al-Baghdadi praises the Islamic State's global operations | FDD's Long War Journal»։ www.longwarjournal.org (en-US)։ 2019-09-17։ արտագրուած է՝ 2019-10-29 
  109. «Al-Baghdadi nominates Iraqi Abdullah Qardash as his successor to lead Daesh»։ Middle East Monitor (en-GB)։ 2019-08-09։ արտագրուած է՝ 2019-10-29 
  110. Baghdad Jordan Siegel (22 August 2019)։ «Ailing Abu Bakr al-Baghdadi puts 'Professor' Abdullah Qardash in charge of Isis»։ The Times (անգլերեն)։ ISSN 0140-0460։ արտագրուած է՝ 27 October 2019 
  111. Office of Foreign Assets Control (U.S. Department of the Treasury) – Document: U.S. Department of the Treasury – Retrieved 30 January 2017
  112. Barbara Starr (26 June 2015)։ «U.S. theory: ISIS's al-Baghdadi hiding among civilians»։ CNN 
  113. Adam Withnall (11 February 2016)։ «Isis leader Abu Bakr al-Baghdadi 'photographed in second public appearance' at Fallujah mosque»։ The Independent 
  114. Josie Ensor (7 February 2017) – 'We know where Isil leader Abu Bakr al-Baghdadi is hiding' says Iraqi PM Telegraph Media Group Limited Retrieved 15 February 2017
  115. «Islamic State chief Abu Bakr al-Baghdadi seriously injured after US-led air strike in Iran»։ Firstpost 
  116. «Conflicting reports on IS head Abu Bakr al-Baghdadi's fate»։ BBC News։ 21 April 2015։ արտագրուած է՝ 21 April 2015 
  117. Jack Moore (22 April 2015)։ «ISIS Replace Injured Leader Baghdadi With Former Physics Teacher»։ Newsweek։ արտագրուած է՝ 22 April 2015 
  118. Martin Chulov (21 April 2015)։ «ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi wounded in air-strike»։ The Guardian։ արտագրուած է՝ 21 June 2016 
  119. Thornhill Ted (13 May 2015)։ «Blown to pieces: Iraqi military reveal the moment Islamic State's second-in-command was killed alongside dozens of his followers in coalition air strike on mosque»։ DailyMail.com։ արտագրուած է՝ 1 July 2015 
  120. «ISIS figures killed in air strike; Baghdadi not believed among them»։ The Daily Star (Lebanon)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-10-13-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-21 
  121. «ISIS leader Baghdadi probably not in struck convoy»։ The Daily Star Newspaper (Lebanon)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2015-10-13-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-21 
  122. «U.S, Iraqi officials can't confirm report Islamic State leader wounded»։ Reuters։ 10 June 2016 
  123. «U.S. can't confirm reports Islamic State leader killed»։ USA Today։ 14 June 2016 
  124. «Islamic State leader Abu Bakr al-Baghdadi 'killed in Syria air strike'»։ The Australian։ 14 June 2016 
  125. «Isis: Fake propaganda statement prompts false reports of leader Abu Bakr al-Baghdadi's 'death in US air strikes'»։ The Independent։ 14 June 2016 
  126. «Report: Abu Bakr al-Baghdadi and three other IS commanders poisoned by assassin»։ News.com։ 3 October 2016 
  127. «ISIS leader Baghdadi arrested in Syria - DESI»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-09-15-ին։ արտագրուած է՝ 2017-09-21 
  128. «(Italiano) Esclusiva (DESI): “il Califfo dell’ISIS “Abu Bakr al-Baghdadi” arrestato dai Russi in Siria”»։ 18 April 2017։ արտագրուած է՝ 18 June 2017 
  129. Gupta Manas Sen (18 April 2017)։ «A European Security Agency Claims Abu Bakr al-Baghdadi May Have Been Arrested By Russians»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 23 June 2017-ին։ արտագրուած է՝ 18 June 2017 
  130. «Russia denies knowledge of arrest of ISIS leader Baghdadi» 
  131. «Syrian media claim ISIS leader killed in artillery strike»։ 11 June 2017։ արտագրուած է՝ 18 June 2017 
  132. «Russia Says It May Have Killed IS Leader Al-Baghdadi In Air Strike»։ www.rferl.org։ 16 June 2017։ արտագրուած է՝ 16 June 2017 
  133. Isachenkov Vladimir (16 June 2017)։ «Russia claims it has killed IS leader al-Baghdadi»։ ABC News։ արտագրուած է՝ 16 June 2017 
  134. http://www.cbc.ca/amp/1.4163512
  135. «White House casts doubt on Russia's claim it killed ISIS leader»։ Politico։ 16 June 2017։ արտագրուած է՝ 16 June 2017 
  136. «Baghdadi death near 100 percent certain: Interfax quotes Russian senator»։ Reuters։ 23 June 2017 
  137. «Iran Confirms Death of ISIS Leader al-Baghdadi»։ Iran Front Page։ 29 June 2017 
  138. Hafezi Parisa (29 June 2017)։ «Khamenei's representative says Islamic state's Baghdadi 'definitely dead': IRNA»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 30 June 2017 
  139. «IS confirms death of top leader al-Baghdadi»։ Xinhua News Agency 
  140. «Abu Bakr Al-Baghdadi: Isis leader killed, says Syrian Observatory for Human Rights»։ The Independent 
  141. «ISIS leader al-Baghdadi reported dead, though Pentagon can't confirm»։ Fox News 
  142. «Exclusive: Islamic State leader Baghdadi almost certainly alive - Kurdish security official»։ Reuters։ 17 July 2017։ արտագրուած է՝ 17 July 2017 
  143. 143,0 143,1 Bassam Laila, Westall Sylvia (2 December 2014)։ «Lebanon detains wife of Islamic State leader»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  144. 144,0 144,1 144,2 Hollie McKay։ «Exclusive photo shows ISIS leader's sister-in-law held in Kurdish prison»։ Fox News 
  145. Varghese Johnlee (13 April 2015)։ «Has Isis Leader Abu Bakr al Baghdadi Married a German Teen?»։ IBTimes։ արտագրուած է՝ 19 September 2016 
  146. Groisman Maayan (29 February 2016)։ «ISIS leader Abu Bakr al-Baghdadi's teen wife 'flees terror group' as Islamist fiend sends troops to re-capture her»։ Jerusalem Post։ արտագրուած է՝ 19 September 2016 
  147. Shoshana Miskin – Report: German wife of ISIS leader escapes Israel National news 29/02/16 Retrieved 1 February 2017
  148. 148,0 148,1 Windrem Robert (3 December 2014)։ «ISIS Head Baghdadi and Wife Fell in Love On-Line, Say Sources»։ NBC News։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  149. 149,0 149,1 Varghese Johnlee (27 July 2014)։ «Images of ISIS Leader Abu Bakr al-Baghdadi's Wife, Sons Leaked»։ International Business Times։ արտագրուած է՝ 8 December 2014 
  150. «Photos surface of ISIS leader Baghdadi's wife»։ Al Arabiya։ 17 July 2014։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  151. 151,0 151,1 151,2 Mullen Jethro (3 December 2014)։ «Mystery surrounds arrest of woman who may be ISIS leader's wife»։ CNN։ արտագրուած է՝ 8 December 2014 
  152. «Iraq says woman detained in Lebanon is not Baghdadi wife»։ Brantford Expositor։ Reuters։ 3 December 2014։ արտագրուած է՝ 8 December 2014 
  153. 153,0 153,1 153,2 153,3 153,4 «Lebanon 'holding IS leader's daughter and ex-wife'»։ BBC News։ 4 December 2014։ արտագրուած է՝ 8 December 2014 
  154. «Officials: ISIL leader's wife, son detained in Lebanon»։ Al Jazeera։ 2 December 2014։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 7 December 2014-ին։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  155. «Al-Qaeda in Iraq leaders 'killed'»։ aljazeera.com 
  156. Jerrid Dawes։ «Iraqi Security Forces kill top 2 AQI leaders – United States Forces – Iraq»։ usf-iraq.com։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2 November 2011-ին 
  157. «Lebanon says detained woman was Baghdadi wife for three months»։ Reuters։ արտագրուած է՝ 8 December 2014 
  158. Hashem Ali (3 December 2014)։ «IS leader's 'captured wife' may not be who she says she is»։ Al-Monitor։ արտագրուած է՝ 11 December 2014 
  159. «Lebanon formally arrests ISIS chief's ex-wife Dulaimi»։ The Daily Star (Lebanon)։ 10 December 2014։ արտագրուած է՝ 16 January 2014 
  160. «ISIS chief's ex-wife released in Lebanon-al Nusra prisoner swap»։ 1 December 2015։ արտագրուած է՝ 21 May 2016 
  161. «Abu Bakr al-Baghdadi's nephew killed in airstrike east of Ramadi»։ 3 February 2016 

Արտաքին յղումներ Խմբագրել