Արարատ Բարսեղեան

Հայ թատերագիր եւ թատերագէտ

Արարատ Բարսեղեան (5 Փետրուար 1913(1913-02-05)[1][2], Պաքու, Ռուսական Կայսրութիւն[1] - 8 Նոյեմբեր 1987(1987-11-08)[2], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն[2][3]), թատերագիր եւ թատերագէտ։ 1937 թուականին եղած է Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու միութեան անդամ։

Արարատ Բարսեղեան
Ծնած է 5 Փետրուար 1913(1913-02-05)[1][2]
Ծննդավայր Պաքու, Ռուսական Կայսրութիւն[1]
Մահացած է 8 Նոյեմբեր 1987(1987-11-08)[2] (74 տարեկանին)
Մահուան վայր Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն[2]
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Մասնագիտութիւն թատերագիր, թատերագէտ, դերասան
Աշխատավայր Բաքվի պետական հայկական թատրոն?[1]
Պատանի Հանդիսատեսի Թատրոն[1]
Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան ակադեմական թատրոն[1]
Յակոբ Պարոնեանի Անուան Պետական Երաժշտական Կատակերգութեան Թատրոն[1]
Արտաշատի Ամօ Խարազեանի Անուան Պետական Թատրոն[1]
Անդամութիւն Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն
Ամուսին Ադելաիդա Մկրտչյան?
Երեխաներ Գայիանէ Բարսեղեան

Կեանք եւ գործունէութիւն

Խմբագրել

Ծնած է Պաքու: Նախնական կրթութիւնը ստացած է Պաքուի թիւ 44 հայկական միջնակարգ դպրոցէն։

1931 թուականէն սկսած է դերեր ստանձնել 1920 թուականին Պաքուի մէջ հիմնուած Հայկական Պետական թատրոնին մէջ: Այնուհետեւ հանդէս եկած է Երեւանի, Էջմիածինի, Աշտարակի եւ այլ շրջաններու մէջ, դերեր ստանձնելով Երեւանի Պատանի հանդիսատեսի, Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան եւ Ամօ Խարազեանի անուան թատրոններուն մէջ:

Իբրեւ թատերագիր

Խմբագրել

Բարսեղեան 1934 թուականէն սկսեալ զբաղած է նաեւ թատերագրութեամբ։ Իր առաջին գործը՝ «Կամօ»ն 1937-ին արժանացած է Խորհրդային Հայաստանի լաւագոյն ներկայացումներու մրցանակաբաշխութեան երկրորդ կարգի մրցանակին: Մրցանակի արժանացած են նաեւ անոր՝

  • «Հայ Կինը» (1943),
  • «Սիրոյ Հովիտ» (1955),
  • «Վարդենիկ» (1973) թատրերգութիւնները:

Զանազան հայկական թատերախումբեր ներկայացուցած են Բարսեղեանի ներկայացումները. ինչպէս՝

  • «Քեզ դժուար է մոռանալ»,
  • «Փակ դռներ»,
  • «Ծնունդ»,
  • «Ընդհանուր բաղնիք»,
  • «Ազնիւ սրտերի աշխարհում» եւ այլ ներկայացումներ:

Աշխատութիւններ

Խմբագրել

Բարսեղեանի թատրերգութիւնները հրատարակուած եւ «Պիեսների ժողովածու» հինգ հատորներէ բաղկացած աշխատութեան մէջ:

Անոր թատրերգութիւններէն շատեր թարգմանուած են ռուսերէնի եւ հրատարակուած «Կոտրուած գարշապարը» («Сломанный каблук») խորագրով[4]:

Ուսումնասիրութիւններ

Խմբագրել

Բարսեղեան թատրերգութեան կողքին կատարած է նաեւ ուսումնասիրութիւններ, ուսումնասիրելու Լեւոն Երամեանի, Օրի Բունիաթեանի, Յովսէփ Ոսկանեանի, Ալեքսանդր Յովհաննիսեանի եւ Աստղիկ Երամեանի կեանքերը, որոնք իբրեւ առանձին աշխատութիւններ տպագրուած են թատերագիրի կողմէ[5]:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
  3. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, Երեւան, ՀՀՀ, 2005, էջ 218։
  4. Հայկ Խաչատրեան, Գրական տեղեկատու, Եեւան, «Սովետական գրող», էջ 102-103։
  5. «ԱՐԱՐԱՏ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ (1913-1987)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-14 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։