Արման Կիրակոսեան

Արման Կիրակոսեան;
Ծնած է	10 Սեպտեմբեր 1956
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	6 Յուլիս 2019 (62 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն; Հայաստան
Ուսումնավայր	Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	դիւանագէտ, պատմաբան, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախօս
Վարած պաշտօններ	ԱՄՆ Հայոց Ազգային խորհուրդի ներկայացուցիչ եւ Հայաստանի արտաքին գործերու նախարար
Ծնողներ	հայր՝ Ճոն Ս․ Կիրակոսեան

Արման Ճոնի Կիրակոսեան (10 Սեպտեմբեր 1956(1956-09-10)^[1], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն - 6 Յուլիս 2019(2019-07-06)^[1], Երեւան, Հայաստան), հայ քաղաքական գործիչ, դիւանագէտ, պատմաբան: Պատմական գիտութիւններու դոկտոր (1999): Ունի արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի աստիճան (1992):Փրոֆեսէօրի կոչում (2011), առաւել քան 120 գիրքերու եւ գիտական աշխատութիւններու հեղինակ է եւ դասաւանդած է համալսարաններու մէջ։ Ճոն Կիրակոսեանի որդին է։

Կենսագրութիւն

Արման Կիրակոսեանը ծնած է 1956 թուականին, Երեւան։ 1973-ին ընդունուած է Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան մանկավարժական հիմնարկի պատմա-աշխարհագրական կաճառներու պատմութեան եւ հասարակագիտութեան բաժինը, որ աւարտելէն ետք՝ 1977 թուականին քանի մը ամիսներու ընթացքին հայոց պատմութիւն եւ հասարակագիտութիւն դասաւանդած է Էջմիածնի շրջան Բաղրամեան գիւղի դպրոցին մէջ։ Նոյն տարին ընդունուած է պետական մանկավարժական հիմնարկի ընդհանուր պատմութեան ամպիոնի ասպիրանթուրան եւ 1980-ին աւարտեր այն։

1992-ին, անոր շնորհուած է արտակարգ եւ լիազօր դեսպանի դիւանագիտական աստիճան, ապա եղած է Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարի առաջին տեղակալ, Հայաստանի գիտութիւններու ազգային ակադեմիոյ Սփիւռքահայ համայնքներու պատմութեան եւ մշակոյթի ուսումնասիրութեան բաժինի գիտական թեմայի ղեկավար։ Ունի պատմական գիտութիւններու դոկտորի գիտական աստիճան (1999), փրոֆեսորի կոչում (2011): Ան դասաւանդած է համալսարաններու մէջ:

Գործունէութիւն

1980-1986-ականներուն աշխատած է ՀԽՍՀ Գիտութիւններու ակադեմիային մէջ (տարրալուծարանի օգնական, կրտսեր գիտաշխատող, աւագ գիտաշխատող – ՀՀ ԳԱԱ գիտական տեղեկատուական կեդրոնի «Հայագիտութիւնն արտերկրին մէջ» խումբի ղեկավար)։

1986-1991-ականներուն տարբեր պաշտօններ զբաղեցուցած է Հայաստանի կոմկուսի կենտկոմի մէջ (Գիտութեան եւ կրթական հաստատութիւններու բաժնի հրահանգիչ, գաղափարական բաժնի հրահանգիչ, գաղափարական բաժնի խորհրդատու), այնուհետեւ կրկին վերադարձեր ՀՀ ԳԱԱ իբրեւ Սփիւռքի պատմութեան եւ մշակոյթի բաժինի ղեկավար։

1992-1993-ականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի պաշտօնակատարը, որմէ ետք եղած է Հայաստանի արտակարգ եւ լիազօր դեսպանը Յունաստանի (1994-1999) եւ ԱՄՆ-ի (1999-2005)։

2005-2011-ականներուն եղած է ՀՀ արտաքին գործերու նախարարի տեղակալ։

2011-ին նշանակուած է Աւստրիոյ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[2] եւ, համատեղութեան կարգով, Եւրոպայի անվտանգութեան եւ համագործակցութեան կազմակերպութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկավար^[3]։

Նոյն տարին, համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Վիեննայի Միաւորուած ազգերու կազմակերպութեան գրասենեակի եւ այլ միջազգային կազմակերպութիւններու Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ^[4]։ 2012 -ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով, համատեղութեան կարգով, նշանակուած է Հունգարիոյ մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[5]։

2018-ին նշանակուած է Մեծ Բրիտանիայի եւ Հիւսիսային Իրլանտայի Միացեալ Թագաւորութեան Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ եւ լիազօր դեսպան^[6]:

24 Փետրուար 24ին, Լոնտոնի Սուրբ Եղիշէ եկեղեցւոյ մէջ մատուցուած պատարագէն ետք, Մեծն Բրիտանիոյ եւ Հիւսիսային Իրլանտայի Միացեալ Թագաւորութեան թեմի առաջնորդ Յովակիմ եպս. Մանուկեան բրիտանահայ համայնքին ներկայացուց Հայաստանի նորանշանակ դեսպան Արման Կիրակոսեանը^[7]:

Գրականութիւն եւ գիտական աշխատութիւններ

Արման Կիրակոսեանը 1999 թուականէն պատմական գիտութիւններու դոկտոր էր, աշխատութեան թեման՝ «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը եւ արեւմտահայութեան խնդիրը 19-րդ դարու 30-ական թ-ին – 1914 -ին», որ լոյս տեսած է նոյն թուականին։ Գիրքին մէջ կը բացայայտէ անգլիան դիւանագիտութեան սկզբունքները եւ թուրքերու ջարդարարական քաղաքականութիւնը հայերու նկատմամբ։ Նշեալ աշխատութիւնը անգլերէն լոյս տեսած է Լոնտոնի մէջ 2004 -ին «Կոմիտաս» հիմնարկի կողմէն։ Բազմաթիւ գիտական աշխատութիւններու եւ յօդուածներու հեղինակ էր։

Առաւել քան 120 գիրքերու եւ գիտական աշխատութիւններու հեղինակ է:

Անգլերէն հրատարակուած է իր կազմած «Հայկական ջարդերը 1894-96 թ-ին» ժողովածուն, որ կ՚ընդգրկէ շուրջ 35 յօդուած, հրատարակուած է Փետրուար 2004-ին՝ Տիթրոյթի Վէյն նահանգային համալսարանի կողմէն։ 2005-ին լոյս ընծայած է «Ակնարկներ Հայկական հարցի եւ եղեռնի միջազգային ճանաչման պատմութեան» յօդուածներու ժողովածուն։

Պարգեւներ եւ Խրախուսանքներ

Մխիթար Գոշի մետալ (2011)^[8]։
«Հայրենիքին մատուցած ծառայութիւններու համար» 1-ին աստիճանի մետալ (2017)
Պատոււոյ շքանշան (Հայաստան) (2019 յետմահու)^[9]^[10]
1983-ին Հայաստանի Գիտութիւններու ակադեմիայի գովեստագիր
1999-ին Աթէնք քաղաքի ոսկե մետալ (Յունաստան)
2001-ին ՀՀ ԱԳՆ հուշամետալ
2005-ին Թեքէեան Մշակութային Միութեան «Հայկաշէն Ուզունեան» պատմա-բանասիրական մրցանակ
2006-ին ԵՊՀ ոսկիէ մետալ
2007-ին ՀԱՊԿ յոբելեանական մետալ եւ պատուոգիր
2008-ին ՀՀ ԶՈՒ «Գարեգին Նժդեհ» մետալ
2009-ին ՀՀ ԱԳՆ «Ջոն Կիրակոսեանի անուան» մետալ
2011-ին ՀՀ ՊՆ պատուոգիր
2011-ին «Մխիթար Գոշ» մետալ
2016-ին ՀՀ ՊՆ «Ռազմական համագործակցութեան համար» մետալ
2017-ին «Հայրենիքին մատուցած ծառայութիւններու համար» 1-ին աստիճանի մետալ

Ծանօթագրութիւննե

Աղբիւրներ

Արտաքին յղումներ

Կենսագրութիւնը եւ «Բրիտանական դիւանագիտութիւնը եւ հայկական հարցը» գիրքի ելեկտրոնային տարբերակը։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:fr:Bibliothèque_nationale_de_France|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_data.bnf.fr:_open_data_platform<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[2] Ա. Կիրակոսեանին Աւստրոյ Հանրապետութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին

[3] Ա. Կիրակոսեանին Եւրոպայի անվտանգութեան և համագործակցութեան կազմակերպութեան մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան առաքելութեան ղեկավար նշանակելու մասին

[4] Ա. Կիրակոսեանին Վիեննայի մէջ Միաւորուած Ազգերու Կազմակերպութեան գրասենեակի և այլ միջազգային կազմակերպութիւններու մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան մշտական ներկայացուցիչ նշանակելու մասին

[5] Ա. Կիրակոսեանին Հունգարիոյ Հայաստանի Հանրապետութեան արտակարգ և լիազօր դեսպան նշանակելու մասին

[6] «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-02-27

[7] Դեսպան Արման Կիրակոսեան^{[permanent dead link]}

[8] Մխիթար Գոշի մետալով պարգևատրելու մասին

[9] «Հանրապետութեան նախագահի հրամանագիրերը - Փաստաթուղթեր - Հայաստանի Հանրապետութեան Նախագահ»։ www.president.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23

[10] «ՀՀ նախագահն Արման Կիրակոսեանին յետմահու պարգեւատրեց Պատուոյ շքանշանով»։ armenpress.am։ արտագրուած է՝ 2019-07-23

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Արման Կիրակոսեան

Ծնած է	10 Սեպտեմբեր 1956(1956-09-10)^[1]
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	6 Յուլիս 2019(2019-07-06)^[1] (62 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն Հայաստան
Ուսումնավայր	Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	դիւանագէտ, պատմաբան, քաղաքական գործիչ, համալսարանի դասախօս
Վարած պաշտօններ	ԱՄՆ Հայոց Ազգային խորհուրդի ներկայացուցիչ եւ Հայաստանի արտաքին գործերու նախարար
Ծնողներ	հայր՝ Ճոն Ս․ Կիրակոսեան