Արմենակ Խանփերեանց

Ռազմարուեստի խոշորագոյն դէմքերէն մին

Արմենակ Խանփերեանց (զօրավար Սերգէյ Խուդիակով, 26 Դեկտեմբեր 1901(1901-12-26)[1], Մեծ Թաղեր, Շուշիի գաւառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[2][1] - 18 Ապրիլ 1950(1950-04-18)[3][1], Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն), ռազմարուեստի խոշորագոյն դէմքերէն[4], Խորհրդային Միութեան օդագնացութեան մարշալ[5], կարմիր բանակի օդային ուժերու ընդհանուր հրամանատար (1944)։

Արմենակ Խանփերեանց
Ծննդեան անուն ռուս.՝ Арменак Артёмович Ханферянц
հայ.՝ Արմենակ Արտեմի Խանփերյանց
Ծնած է 26 Դեկտեմբեր 1901(1901-12-26)[1]
Ծննդավայր Մեծ Թաղեր, Շուշիի գաւառ, Ելիզավետպոլ Նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն[2][1]
Մահացած է 18 Ապրիլ 1950(1950-04-18)[3][1] (48 տարեկանին)
Մահուան վայր Մոսկուա, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Ուսումնավայր Ժուկովսկու անվան զինօդային ճարտարագիտական ակադեմիա?
Մասնագիտութիւն զինուորական
Կուսակցութիւն Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն[2]
Ստորագրութիւն

Կեանք եւ գործունէութիւն Խմբագրել

Ծնած է Արցախի Մեծ Թաղլար գիւղը, 1902-ին: 14 տարեկանին, աւարտելով հայրենի ծխական դպրոցը, մեկնած է Միջին Ասիոյ Մերվ քաղաքը, մօրեղբօր մօտ աշխատելու․ սակայն չգտնելով զայն, անցած է Պաքու եւ անդամագրուած է Կարմիր բանակին: Զինուորական ուսումը ստացած է Թիֆլիսի զինուորական վարժարանին մէջ, որմէ ետք անցած է Ուքրանիա, ուր աւարտած է օդային ուժերու ռազմական վարժարանը:

Բ. Աշխարհամարտին, Խանփերեանց նշանակուած է Ռուսիոյ Արեւմտեան ճակատի օդային ուժերու ընդհանուր հրամանատար: Այս ժամանակահատուածին, զօրավարի պաշտօնէն բարձրացած է Մարաջախտի աստիճանին եւ յաղթանակով աւարտած է իրեն վստահուած պարտականութիւնը:

1945-ի Փետրուարին մասնակցած է Եալթայի վեհաժողովին, իբր Ռուսիոյ զինուորական խորհրդատու:

Գերմանիոյ պարտութենէն ետք, նշանակուած է արեւելեան ռազմաճակատի հրամանատար եւ վարած է Ճափոնի դէմ օդային ճակատումները: Պատերազմի աւարտէն անմիջապէս ետք, Դեկտեմբերին զրպարտուած է իբր հայրենիքի դաւաճան: esher esinch tarasxalneroveq ashxate


Հինգ տարիներու վրայ երկարող դատավարութենէ ետք, Ստալինի եւ Բերիայի հրահանգով, գնդակահարուած է 1950 Ապրիլ 18-ին[6]:

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Ով ով է. հայեր / խմբ. Հ. ԱյվազյանԵրևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — է. 525.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  3. 3,0 3,1 3,2 Худяков Сергей Александрович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. «Asbarez - Armenian »Կիզակէտ»։ asbarez29.rssing.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26 
  5. «Հայկական Բանակը կը համալրուի քանի մը տասնեակ նոր սպաներով»։ www.diarioarmenia.org.ar (իսպաներեն)։ արտագրուած է՝ 2021-07-26 
  6. studio 5165m։ «Anunner.com - ԱՐՄԵՆԱԿ ԽԱՆՓԵՐԵԱՆՑ ԱՐՏԵՄԻ»։ www.anunner.com։ արտագրուած է՝ 2021-07-26