Արշամ Խոնդկարեան
Արշամ Խոնդկարեան (Յուլիս 1881, Ախվեիս, Սուրմալուի գավառ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն - 1 Դեկտեմբեր 1965, Փարիզ, Ֆրանսա), Հայ քաղաքական-պետական գործիչ, գրող, Էս. Էռ. (սոցիալ-յեղափոխական) կուսակցութեան անդամ:
| Արշամ Խոնդկարեան | |
| |
| Մասնագիտութիւն՝ | քաղաքական գործիչ |
|---|---|
| Ծննդեան օր | Յուլիս 1881 |
| Ծննդավայր | Ախվեիս, Սուրմալուի գավառ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն |
| մահուան օր | 1 Դեկտեմբեր 1965 (84 տարեկանին) |
| մահուան վայր | Փարիզ, Ֆրանսա |
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԾնած է 1881 Յուլիսին, Իգտիրի Հախվերէս գիւղը, աւարտած է Էջմիածնի Գէորգեան ճեմարանը եւ վկայուած` Օտեսայի համալսարանի իրաւաբանութեան բաժանմունքէն:
Ճեմարանի մէջ իր ուսանողութեան շրջանին ան ուշադրութիւն գրաւած է գաղափարական իր աշխուժութեամբ ու մտաւորական իր գիտելիքներով: Գործօն մասնակցութիւն ունեցած է ցարական կարգերու դէմ ծաւալած ուսանողական եւ յեղափոխական պայքարներուն մէջ` դառնալով Անդրկովկասի մէջ սոցիալիստ-յեղափոխական կուսակցութեան (Էս. Էռ. կամ` Էսէռներ) ամէնէն հռչակաւոր եւ աչքի զարնող առաջնակարգ դէմքերէն մէկը:
Գործունէութիւն
Խմբագրել1917-ին, ռուսական մեծ յեղափոխութեան ժամանակ Խոնդկարեան Անդրկովկասը ներկայացնող քաղաքական կարեւոր գործիչներէն մէկը եղած է: Քերենսկիի ժամանակաւոր իշխանութեան շրջանին, երբ ռուս սոցիալիստ-յեղափոխականները (Էսէռներ) տիրական ներկայութիւն հաստատած էին քաղաքական բեմի վրայ, Խոնդկարեան ներկայացուցած է միեւնոյն այդ հոսանքը Թիֆլիսի Հայոց ազգային խորհուրդին մէջ:
1918-ին Հայաստան անկախացումով Արշամ Խոնդկարեան սոցիալիստ-յեղափոխականները ներկայացուցած է նորաստեղծ հանրապետութեան առաջին օրէնսդիր ժողովին` Հայաստանի Խորհուրդին մէջ: Սերտ գործակցութեան մէջ եղած է Դաշնակցութեան հետ եւ արդարադատութեան նախարարի պատասխանատուութեան նշանակուած է Սիմոն Վրացեանի վարչապետութեան օրօք[1]:
1921-ին, անցած է արտասահման: 1924-ին, հաստատուած է Փարիզ, ուր մինչեւ իր մահը ծաւալած է հրապարակագրական բեղուն գործունէութիւն` առաւելաբար խորհրդային կարգերու քննադատութեան նուիրելով իր ուժերը: Եղած է ռուսերէն «Տնի» (օրեր) թերթին խմբագիրը:
Խոնդկարեան ունեցած է կարող հրապարակագրի ընդունակութիւն, իր գրութիւններուն մէջ լուսարձակի տակ առած է խորհրդահայ իրականութիւնը:
Աշխատակցած է «Հայրենք» ամսագրին, ուր ամէն ամիս Ա.Ա. ստորագրութեամբ «Խորհրդահայ կեանք» բաժինը ներկայացուցած է: Ուսումնասիրական եւ յուշագրական էջերով աշխատակցած է նաեւ Ս. Վրացեանի խմբագրած «Վէմ» հանդէսին եւ Շ. Միսաքեանի «Յառաջ»ին[2]։
Արշամ Խոնդկարեան մահացած է 1 Դեկտեմբեր 1965-ին, Փարիզ:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ «Arsham Khondkaryan - Encyclopaedia Orientica»։ web.archive.org (Անգլերէն)։ 2016-05-05։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2016-05-05-ին։ արտագրուած է՝ 2020-11-23
- ↑ maik1970 (2017-12-01)։ «Արշամ Խոնդկարեան (1881-1965)»։ Azat Or։ արտագրուած է՝ 2020-11-23