Աքրոփոլիս Ինքնաշարժներու Մրցաշարք

Աքրոփոլիս Ինքնաշարժներու Մրցաշարք  կամ Ռալի Աքրոփոլիս (յուն․՝ Ράλυ Ακρόπολις, անգլ․`Acropolis Rally of Greece)․ «Ինքնաշարժներու Համաշխարհային Ախոյանութեան» (WRC) մրցաշարքին ծիրին մէջ տեղի ունեցող մրցաշարք եւ կը սեպուի անոր ամենէն պահանջելին ու մրցականը։ Քանի մը օր կ՛ընթանայ եւ կը կատարուի քարքրոտ, դժուարանցելի վայրերու մէջ։ Ինքնաշարժներու մրցաշարքներէն ամենահիներէն եւ կարեւորագոյներէն է։ Վերջին տարիներուն անոր պաշտօնական վաճառանիշն է՝ «Աստուածներուն մրցաշարքը»։

55-րդ Ռալի Աքրոփոլիսին մեկնակէտ, 2008

Պատմական ակնարկ

Յունազգի վարորդներու խումբ մը Ռալի Աքրոփոլիս մրցաշարքին կազմակերպումի գաղափարը կ՛ունենայ։ Առաջին մրցաշարքը (1․923 քլ․) կը կազմակերպուի 1951-ին «Շրջապտոյտներու եւ Ինքնաշարժի Յունական Ակումբ»ին (Ελληνική Λέσχη Περιηγήσεων και Αυτοκινήτου (ΕΛΠΑ)) կողմէ։ Աթէնքէն կը մեկնարկէ ու կ՛ընթանայ Յունաստանի գլխաւոր քաղաքներու ճամբաներէն․ Թրիփոլի (Պելոպոնես), Լարիսա, Սելանիկ, Սերես, Գավալա, Սելանիկ եւ վերջաւորութիւնը՝ Աթէնք։ Յաղթական կը հանդիսանայ Փեթրոս Փերաթիքոս Ֆիաթ «Fiat» մակնիշի ինքնաշարժով։

Մրցաշարքը 1953-ին միջազգային ճանաչում կը ստանայ եւ 1960-ին մաս կը կազմէ «Եւրոպայի Ախոյեանութեան», իսկ 1973-էն՝ «Վարորդներու Համաշխարհային Ախոյեանութեան» եւ «Ինքնաշարժներու գործարանատէրուն Համաշխարհային Ախոյեանութեան» մրցաշարքներուն։ Ինչպէս նաեւ, մաս կը կազմէ Ինքնաշարժի Միջազգային Դաշնակցութեան (ֆրան․՝ Fédération Internationale de l'Automobile, FIA)։

Ժամանակակից շրջան (2005-էն ետք)

2005-ի ախոյեան Սեպասթեան Լիոպ եւ ինքնաշարժը

2005-ին, մրցաշարքին կեդրոնը Լամիա քաղաքը (կեդրոնական Յունաստան) կը հանդիսանայ։ Աթէնքի Ողիմպիական Մարզադաշտին մէջ բացառիկ յաջողութեամբ կը կայանայ գերայատուկ շրջագիծ մը։ Այդ տարին, Ռալի Աքրոփոլիս կը քուէարկուի որպէս 2005-ի լաւագոյն մրցաշարքը։

2006-ին մրցաշարքին կեդրոնը Աթէնք եւ անոր շրջապատի լեռները կը փոխադրուի, իսկ սպասարկութեան կառավայրը Աթէնքի Ողիմպիական Մարզադաշտը կը հանդիսանայ, ուր նաեւ տեղի կ՛ունենան երկու գերայատուկ շրջագիծեր․ մէկը մրցաշարքին բացման օրը եւ միւսը՝ վերջին օրը։

2007-ին մրցաշարքին կեդրոնը Աթէնք կը հանդիսանայ եւ Մարքոփուլոյի Հեծելարշաւի Ողիմպիական Կեդրոնին մէջ տեղի կ՛ունենան երեք գերայատուկ շրջագիծեր։

2009-ին մրցաշարքը տեղի կ՛ունենայ Կորնթոսի Լուդրաքի ծովափնիայ շրջանը։ 2010-ին մրցաշարքը տեղի չունենար։

Իսկ 2011-ին իւրայատուկ շրջագիծերը կը տարածուին Ֆթիոթիտա, Վիոթիա, Կորնթոս եւ Արղոլիտա շրջաններուն մէջ։

2012-ին մրցաշարքը կը սկսի Աթէնքի Զափիօ Դահլիճէն կեդրոն ունենալով Լուդրաքի ծովափնեայ քաղաքը (Կորնթոս)։

Այնուհետեւ, հակառակ Յունաստանի դիմագրաւած տնտեսական տակնապին, մրցաշարքը կանոնաւորապէս կը շարունակուի մինչեւ 2018։

2019 եւ 2020 թուականներուն թագավարակի համաճարակին պատճառով  (sars-cov-2) մրցաշարքը տեղի չունենար։ Կանոնաւոր կը կատարուի 2021 եւ 2022 թուականներուն։

2011-ի ախոյեան Սեպասթեան Օզիէ

1958-ի ախոյեան Լուիճի Վիլիորեզի

2012-ի ախոյեան Սեպասթեան Լիոպ

Արի Վաթանեն, նկար՝ 2009-ի։ 1980-ի եւ 1981-ի ախոյեան

Միքի Պիասոն նկար՝ 2018-ի։ 1988-ի եւ 1989-ի ախոյեան

Քոլին Մաքռէյ, 1996-ի, 1998-ի, 2000-2002ի ախոյեան

Փիթըր Սոլպերկ, նկար 2014-ի։ 2004-ի ախոյեան

Մարքու Կրոնհոլմ, 2006-ի եւ 2007-ի ախոյեան

Քայեթան Քայեթանովիչ

Ախոյաններ

Տարեթիւ	Վարորդ	Ինքնաշարժ
1951	Փեթրոս Փերաթիքոս	Fiat 1400
1952	Ճոնի Փեզմածողլու	Chevrolet Deluxe
1953	Նիքոս Փափամիխայիլ	Jaguar XK120
1954	Փեթրոս Փափատոփուլոս	Opel Rekord
1955	Ճոնի Փեզմածողլու	Opel Kapitän
1956	Վալթըր Շոք	Mercedes-Benz 300 SL
1957	Ժան Փիեռ Էսթաժէ	Ferrari 250 GT
1958	Լուիճի Վիլիորեզի	Lancia Aurelia B20 GT
1959	Վոլֆանկ Լեվի	Auto Union 1000
1960	Վալթըր Շոք	Mercedes-Benz W111
1961	Էրիք Քարլսոն	Saab 96
1962	Peter Lang	Mercedes-Benz W111
1963	Օժէն Պոհրինկըր	Mercedes-Benz W112
1964	Թոմ Թրանա	Volvo PV 544]
1965	Քարլ Մակնուս Սքոկ	Volvo Amazon
1966	Պենկթ Սոտրսթորմ	Ford Cortina Lotus
1967	Բատի Հոփքիրք, վարորդի կցորդ՝ Ռոն Գրելին	Mini Cooper S
1968	Ռոճեր Քլարք, վարորդի կցորդ՝ Ճիմ Բորթըր	Ford Escort Twin Cam
1969	Փոլ Թոյվոնեն, վարորդի կցորդ՝ Մարթի Քոլարի	Porsche 911 S
1970	Ժան Լիւք Թերիէ, վարորդի կցորդ՝ Մարսել Քալուերթ	Alpine A110
1971	Օվէ Անտերսըն, վարորդի կցորդ՝Արնէ Հերծ	Alpine A110
1972	Հաքան Լինտպըրկ, վարորդի կցորդ՝ Հելմութ Այսենտըլ	Fiat 124 Sport Spider
1973	Ժան Լիւք Թերիէ, վարորդի կցորդ՝ Քրիստեան Տելֆեռիէ	Alpine A110
1974	Մրցաշարքը տեղի չունենար, Յունաստանի ներքին քաղաքական գացութեան պատճառով
1975	Ուոլթըր Ռոհըր, վարորդի կցորդ՝ Եոշեն Պերկեր	Opel Ascona#Ascona A (1970–1975)
1976	Հարի Քալսթորմ, վարորդի կցորդ՝ Քլաես Կորան Անտերսըն	Datsun Violet 160J
1977	Պյորն Վալտըկարտ, վարորդի կցորդ՝Հանս Թորզելիուս	Ford Escort RS 1800
1978	Ուոլթըր Ռոհըր, վարորդի կցորդ՝ Քրիստիան Ճեսթտորֆեր	Fiat 131 Abarth
1979	Պյորն Վալտըկարտ, վարորդի կցորդ՝Հանս Թորզելիուս	Ford Escort RS 1800
1980	Արի Վաթանեն, վարորդի կցորդ՝Տէյվիթ Ռիչարց	Ford Escort RS 1800
1981	Արի Վաթանեն, վարորդի կցորդ՝ Տէյվիթ Ռիչարց	Ford Escort RS 1800
1982	Միշել Մութոն, վարորդի կցորդ՝Ֆապրիզիա Բոնս	Audi Quattro
1983	Ուոլթըր Ռոհըր, վարորդի կցորդ՝ Քրիստիան Ճեսթտորֆեր	Lancia 037 Rally
1984	Սթիկ Պլոմվիսթ, վարորդի կցորդ՝ Պիորն Սետըրպերկ	Audi Quattro A2
1985	Թիմօ Սալոնեն, վարորդի կցորդ՝ Սեփօ Հարճան	Peugeot 205 Turbo 16 E]
1986	Իուհա Քանքիւնեն, վարորդի կցորդ՝ Իուհա Փիրոնեն	Peugeot 205 Turbo 16 E2
1987	Մարքու Ալեն, վարորդի կցորդ՝ Իլգա Քիվիմաքի	Lancia Delta Group A
1988	Միքի Պիասոն, վարորդի կցորդ՝ Թիծիանօ Սիվիերօ	Lancia Delta Group A
1989	Միքի Պիասոն, վարորդի կցորդ՝ Թիծիանօ Սիվիերօ	Lancia Delta Group A
1990	Քարլոս Սայնս, վարորդի կցորդ՝ Լուիս Մոյա	Toyota Celica GT-Four
1991	Եուհա Քանքունեն, վարորդի կցորդ՝ Եուհա Փիրոնեն	Lancia Delta Group A
1992	Տիտիէ Օրիոլ, վարորդի կցորդ՝ Պերնար Օչելի	Lancia Delta Group A
1993	Միքի Պիասոն, վարորդի կցորդ՝ Թիծիանօ Սիվիերօ	Ford Escort RS Cosworth
1994	Քարլոս Սայնս, վարորդի կցորդ՝ Լուիս Մոյա	Subaru Impreza 555
1995	Արիս Վովոս, վարորդի կցորդ՝ Գոսթաս Սթեֆանիս	Lancia Delta Group A
1996	Քոլին Մաքռէյ, վարորդի կցորդ՝ Տեռեք Ռինկըր
1997	Քարլոս Սայնս, վարորդի կցորդ՝ Լուիս Մոյա	Ford Escort WRC
1998	Քոլին Մաքռէյ, վարորդի կցորդ՝ Նիքի Կրիսթ	Subaru Impreza WRC
1999	Ռիչարտ Պըրնս, վարորդի կցորդ՝ Ռոպերթ Ռիտ	Subaru Impreza WRC
2000	Քոլին Մաքռէյ, վարորդի կցորդ՝ Նիքի Կրիսթ	Ford Focus RS WRC
2001	Քոլին Մաքռէյ, վարորդի կցորդ՝ Նիքի Կրիսթ	Ford Focus RS WRC 01
2002	Քոլին Մաքռէյ, վարորդի կցորդ՝ Նիքի Կրիսթ	Ford Focus RS WRC 01
2003	Մարքօ մարթին, վարորդի կցորդ՝ Մայքլ Փարք	Ford Focus RS WRC 03
2004	Փիթըր Սոլպերկ, վարորդի կցորդ՝ Ֆիլ Միլս	Subaru Impreza WRC
2005	Սեպանթեան Լոյպ, վարորդի կցորդ՝ Տանիել Էլենա	Citroën Xsara WRC
2006	Մարքու Կրոնհոլմ, վարորդի կցորդ՝ Թիմօ Ռոթիանեն
2007	Մարքու Կրոնհոլմ, վարորդի կցորդ՝ Թիմօ Ռոթիանեն	Ford Focus RS WRC 06
2008	Սեպանթեան Լոյպ, վարորդի կցորդ՝ Տանիել Էլենա	Citroën C4 WRC
2009	Միքօ Հիրվոնեն, վարորդի կցորդ՝ Եարմօ Լեհթինեն	Ford Focus RS WRC 09
2010	Տեղի չունեցաւ
2011	Սեպասդեան Օզիէ, վարորդի կցորդ՝ Ժիւլեն Ինկրասիա	Citroën DS3 WRC
2012	Սեպանթեան Լոյպ, վարորդի կցորդ՝ Տանիել Էլենա	Citroën DS3 WRC
2013	Եարի Մաթի, վարորդի կցորդ՝ Միքա Անթիլա	Volkswagen Polo R WRC
2014	Կրեկ Պրին, վարորդի կցորդ՝ Սքոթ Մարթին	Peugeot 208
2015	Քայեթան Քայեթանովիչ, վարորդի կցորդ՝ Եարոսլավ Պարան	Ford Fiesta R5
2016	Ռալֆս Սիրմաքիս, վարորդի կցորդ՝ Արթուրս Սլիմինս	Škoda Fabia R5
2017	Քայեթան Քայեթանովիչ, վարորդի կցորդ՝ Եարոսլավ Պարան	Ford Fiesta R5
2018	Պրունօ Մակալհաես, վարորդի կցորդ՝ Հուկօ Մակալհաես	Škoda Fabia R5
2019 եւ 2020	Մրցաշարքները տեղի չունեցան
2021	Քայէ Ռոնավբերան, վարորդի կցորդ՝ Եոնէ Հալթունեն	Toyota Yaris WRC
2022	Թիերի Նիովիլ, վարորդի կցորդ՝ Մարթին Վայտայեք	Hyundai i20 N Rally1

Տե՛ս նաեւ

Տաքար մրցաշարք

Մոնաքոյի Շրջագիծը

Մոնաքոյի մրցաշարք