Տաքար մրցաշարք
Տաքար մրցաշարք (ֆրանս․՝ Rallye Dakar, անգլ․`Dakar Rally)․ կառքերու մրցաշարք, ծանօթ նաեւ որպէս Փարիզ-Տաքար Ռալի եւ աւելի ուշ պարզապէս Փարիզ-Տաքար (Rallye Paris-Alger-Dakar, Paris-Dakar)։ Կը սեպուի շարժակ կառքերու դժուարագոյն մրցումներէն մէկը։[1][2]
Պատմական ակնարկ
Խմբագրել
Մրցաշարքին կազմակերպումի գաղափարը կ՛ունենայ ֆրանսացի վարորդ Թիերի Սապին։ Ան 1977-ին Ապիճան-Նիս մրցաշարքին ընթացքին կը կորսնցնէ ուղղութիւնը եւ կը կորսուի։ Կ՛անդրադառնայ թէ անապատը յարմար վայր մըն է ուր ինքնաշարժներու մրցումներու սիրահարները կրնան փորձել իրենց կարողութիւնները։ Դեկտեմբեր 1977-ին կը կազմակերպէ Փարիզ - Տաքար առաջին մրցաշարքը եւ այնուհետեւ կեանքը կը նուիրէ անոր կազմակերպութեան։[3][4]
Առաջին մրցաշարքը սկիզբ կ՛առնէ Փարիզէն 26 Դեկտեմբեր 1978-ին եւ կը վերջանայ 14 Յունուար 1979-ին Տաքար (Սենեկալ)։ 182 կառքեր կը մասնակցին եւ պէտք էր ճեղքէին 10․000 քլ․ մինչեւ հասնին վերջին հանգրուանը՝ Տաքար։[5] [6]
Միայն 74 կառք կը յաջողին հասնիլ։ Ալեն Ժենեսթիէ (ինքնաշարժ), Քիրիլ Նըվօ (հեծանիւ) եւ Ժան Ֆրանսուա Տիւնաք, Ժան Փիեռ Շափել, Ֆրանսուա Պօ (բեռնասայլ) յաղթական կը հանդիսանան։[7][8]
Մրցաշարքը արագօրէն լայն ժողովրդականութիւն կը ստանայ եւ 1980-ին 216 կառքերով սկիզբ կ՛առնէ, 1981-ին՝ 291, իսկ 1982-ին՝ 382։[9][10][11]
Մրցաշարքը 1979-էն ի վեր կը կատարուի։ Մինչեւ 2007, մրցաշարքին գրեթէ ամբողջ ընթացքը տեղի կ՛ունենար Ափրիկէ։ Ուրբաթ 4 Յունուար 2008-ին, մրցաշարքը չսկսած, ժամը 12։30-ին «Տաքար 2008»-ի կազմակերպիչները կ՛որոշեն մրցաշարքին ջնջումը «ապահովութեան» պատճառաբանութեամբ․ մրցաշարքին տեւողութեան ընթացքին փուլերէն ութն պիտի կատարուէին Մաւրիթանիա, ուր սակայն սպաննուած էին ֆրանսացի 4 զբօսաշրջիկներ։ 2009-ին մրցաշարքը տեղի կ՛ունենայ Ամերիկայի ցամաքամասը՝ Արժանթին եւ Չիլէ․ մեկնակէտը եւ վերջին հանգրուանը Պուէյնոս Այրես ըլլալով։
2023-ի մրցաշարքը (45-րդ) տեղի ունեցաւ Սաուտի Արաբիա, 31 Դեկտեմբերէն 2022 - 15 Յունուար 2023։
Զոհեր
ԽմբագրելՄրցաշարքին պատմութեան ընթացքին, ըստ պաշտօնական աղբիւրներուն, զոհուած են 63 վարորդներ։
Ախոյեաններ
ԽմբագրելԱխոյեաններուն շարքը երկայն է։ Ամենէն տիտղոսաւոր վարորդներն են՝
Ինքնաշարժ
ԽմբագրելՍթեֆան Փիթըրհանսել․ Ֆրանսա, 8 անգամ ախոյեան։
Հեծանիւ
ԽմբագրելՍթեֆան Փիթըրհանսել․ Ֆրանսա, 6 անգամ ախոյեան։
Բեռնասայլ
ԽմբագրելՎլատիմիր Շական․ Ռուսիա, 7 անգամ ախոյեան։
Քառանիւ հեծանիւ (quad)
ԽմբագրելՄարքոս Փաթրոնելի․ Արժանթին, 3 անգամ ախոյեան,
Իկնասիօ Քասալէ․ Չիլէ, 3 անգամ ախոյեան։
SSV
ԽմբագրելՖրանչիսքօ Լոփեզ Քոնթարտօ․ Չիլէ, 2 անգամ ախոյեան։
Տե՛ս նաեւ
ԽմբագրելԾանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Տաքար, ակնարկ պատմութեան, 3-3-2016(ֆր.)
- ↑ «Չորս բաներ որ հաւանաբար չէք գիտեր Ապիճան-Նիս մրցաշարքին համար, Տաքարին նախահայրը»․ Կիւկլեյմի, Պենուա, 1-12-2018 (ֆր.)
- ↑ Թիէրի Սապին Տաքարի ստեղծիչը(յունարէն)
- ↑ A.S.O. կը ջնջնէ 2008-ի Տաքարը(յունարէն)
- ↑ Չիլէ կ՛առաջարկէ հիւրասիրել Տաքար 2008(անգլերէն)
- ↑ 2009-ի Տաքարը Արժանթին եւ Չիլէ պիտի կայանայ(յունարէն)
- ↑ Տաքար 2021-ի ներկայացում(ֆր.)
- ↑ Տաքար, ակնարկ պատմութեան, 14-6-2013 (ֆր.)
- ↑ the guardian, 8-1-2001 - Տաքար մրցաշարքին վրայ կը կուտակուին Սահարայի պատերազմի ամպերը
- ↑ Տաքար, պաշտօնական կայքէջ(անգլերէն)
- ↑ Տաքար 2023․ Տրամանկիւն աւազը(անգլերէն)