Ժասմեն
Ժասմեն (բուն անունով Մարիամ Գրիգորեան, 7 (19) Յունիս 1894, Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն - 18 Յունուար 1978[1], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հսյ դերասանուհի։
| Ժասմեն | |
|---|---|
| Ծննդեան անուն | հայ.՝ Մարիամ Հովսեփի Գրիգորյան |
| Ծնած է | 7 (19) Յունիս 1894 |
| Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 18 Յունուար 1978[1] (83 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ռուսական Կայսրութիւն Խորհրդային Միութիւն |
| Մասնագիտութիւն | դերասանուհի, թատրոնի դերասանուհի, պատգամավոր |
| Աշխատավայր |
Երևանի հեղափոխական թատրոն? Բաքվի պետական հայկական թատրոն? Գաբրիէլ Սունդուկեանի անուան ակադեմական թատրոն |
Կենսագրութիւն Խմբագրել
Ծնած է Թիֆլիս, աղքատ ընտանիքի մէջ եւ նիւթական պատճառներով չէ կրցած շարունակել ուսումը՝ ընդունուած է Հայ Բարեսիրական ընկերութեան ուսումնարան, ուր ի յայտ եկած են անոր դերասանական ու երգելու շնորհները:
Ան առաջին անգամ երգած է Ռոմանոս Մելիքեանի եւ ապա Կոմիտաս Վարդապետի քառաձայն երգչախումբէն ներս: Ընթացքին, Ժասմեն դերասանութեամբ սկսած է հանդէս գալ սիրողական ներկայացումներու։ Անոր առաջին ներկայացումը եղած է «Էտիպ Արքայ»ն, որուն մէջ դեր ստանձնած է նաեւ դերասան ու թատերական գործիչ Ամօ Խարազեան:
1909-1910 թուականներուն Ժասմեն սկսած է դերեր ստանձնել Թիֆլիսի արուեստի թատրոնէն ներս, բեմ բարձրանալով հայ անուանի դերասաններու հետ:
1912-1913 թուականներուն մեկնած է Մոսկուա, դառնալու Մոսկուայի Գեղարուեստական թատրոնի ազատ ունկնդիր: Վերադառնալով Թիֆլիս ընդունուած է «Հայոց Տրամաթիքական ընկերութեան թատերախումբ», ուր սկսած է ստանձնել առաջին կարգի դերեր. ինչպէս՝ Շիրվանզատէի «Պատուի համար»ի Մարգարիտի դերը, Շէյքսփիրի «Օթելլօ»ի Տեզտեմոնայի դերը եւ բազմաթիւ ուրիշներ: Ժասմեն առաւելաբար յիշուած է «Պատուի համար» ներկայացման Մարգարիտի դերով, որ ներկայացուցած է աւելի քան տասնամեակ մը:
Դերասանուհին 1925-1949 թուականներուն եղած է Պաքուի Հայկական թատրոնի առաջին դերասանուհին, որուն փակուելուն պատճառով որոշ ժամանակ Ժասմեն հեռացած է բեմերէն:
Թատրերգութեան կողքին Ժասմեն դերեր ստանձնած է նաեւ ժապաւէններու մէջ, մարմնաւորելով դերեր «Սեւիլ», «Կիմը հերթապահ» եւ «Մեքսիքական տիպլոմաներ» ժապաւէններուն մէջ:
Ի յիշատակ դերասանուհիին, թատերագէտ Վահրամ Թէրզիպաշեան 1959 թուականին հրատարակած է «Ժասմեն» աշխատութիւնը[2]:
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 http://am.hayazg.info/index.php?curid=3628
- ↑ «ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆՑԵԱԼԷՆ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ ԱՅՍՕՐ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-12
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։ 
|