Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ
Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ1 Մայիս 1885[1], Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն - 7 Յունուար 1963[1], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն, ռուս արուեստաբան, վերականգնող նկարիչ։
Լիտիա Ալեքսանտրա Դուռնովօ | |
---|---|
Ծնած է | 1 Մայիս 1885[1] |
Ծննդավայր | Սմոլենսկ, Ռուսական Կայսրութիւն |
Մահացած է | 7 Յունուար 1963[1] (77 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն |
Քաղաքացիութիւն |
Ռուսական Կայսրութիւն Խորհրդային Միութիւն |
Ուսումնավայր | Գեղարուեստի Բարձրագոյն Դպրոց |
Մասնագիտութիւն | արուեստագէտ, արվեստի տեսաբան |
ՀԽՍՀ արուեստի վաստակաւոր գործիչ 1945-էն։
Կենսագրութիւն
ԽմբագրելԾնած է Սմոլենսկ, 1885-ին:
1915-ին աւարտած է Փեթերսպուրկի գեղարուեստը խրախուսող ընկերութեան դպրոցը։
1918-էն սկսեալ աշխատած է ռուսական թանգարաններու մէջ։
1936-էն Հայաստանի պետական պատկերասրահի հրաւէրով տեղափոխուած է Հայաստան։
Դուռնովոյի ղեկավարութեամբ թանգարանին մէջ սկսած է միջնադարեան հայկական որմնանկարներու եւ մանրանկարներու գիտական ուսումնասիրութիւնը եւ պատճէնահանումը։ Երիտասարդ նկարիչներէն կազմուած խումբը` Ե. Խաչատրեան, Մ. Չուբարեան, Ռ. Լորիս-Մելիքով, Վ. Պաղտասարեան, Գէորգ Խանաղեան, Հայկազ Ղարագիոզեան եւ ուրիշներ, սորված են պատճէնահանողներու եւ վերականգնողներու բարդ մասնագիտութիւնները։ Հայաստանի տարբեր շրջաններու մէջ կազմակերպուող արշաւներուն անոնք յայտնաբերած, հետազօտած, թուագրած եւ պատճէնահանած են հայկական կոթողային գեղանկաչութեան յուշարձանները[2]։
Մահացած է Երեւան՝ 1963-ին։
Գործունէութիւնը
ԽմբագրելՈւսումնասիրած է հայկական միջնադարեան կոթողային գեղանկարչութիւնը, քանդակագործութիւնը ու մանրանկարչութիւնը։ Վերականգած է Էջմիածինի եւ ընդօրինակած՝ Արուճի, Թալինի, Տաթեւի եւ Հաղբատի որմնանկարները։ Վերականգնած է աւելի քան 300 հայկական մանրանկարներ։
1953-ին հայկական գիտական աշխարհին մէջ մեծ իրադարձութիւն կը դառնայ Լիտիա Դուռնովոյի կողմէ տպագրուած «Հին հայկական մանրանկարչութիւնը» (ռուսերէն) ալպոմը, որ տպագրուած է նաեւ արտերկրի մէջ, գրաւելով տարբեր բնագաւառներու մարդոց ուշադրութիւնը՝ դէպի հայ միջնադարեան արուեստը[3]:
Բազմաթիւ յօդուածներու եւ գիրքերու հեղինակ է[4]։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Deutsche Nationalbibliothek Record #106666010 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ Յասմիկ Յարութիւնեան, «Հայ արուեստ» մշակութային հանդէս, 2005, Հայաստանի ազգային պատկերասրահ։
- ↑ «Լիտիա Ալեքսանտրովնա Դուռնովօ»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2023-04-29-ին։ արտագրուած է՝ 2023-04-29
- ↑ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան