Միքայէլ Մազմանեան

Հայ ճարտարապետ եւ Խորհրդային Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր գործիչ։

Միքայէլ Մազմանեան (9 (21) Նոյեմբեր 1899[1][2], Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն[1][2] - 29 Հոկտեմբեր 1971(1971-10-29)[1][2], Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն[1][2]), ճարտարապետ եւ Խորհրդային Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր գործիչ։

Միքայէլ Մազմանեան
Ծնած է 9 (21) Նոյեմբեր 1899[1][2]
Ծննդավայր Թիֆլիս, Ռուսական Կայսրութիւն[1][2]
Մահացած է 29 Հոկտեմբեր 1971(1971-10-29)[1][2] (71 տարեկանին)
Մահուան վայր Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն[1][2]
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն Հայ[1]
Ուսումնավայր Ներսիսեան դպրոց[1]
Վխուտեմաս?[1]
Մասնագիտութիւն ճարտարապետ
Աշխատավայր Հայաստանի ազգային բազմարուեստի համալսարան[1]
Երեւանի քաղաքապետարան[1]
Երևաննախագիծ?[1]
Անդամութիւն ՎՕՊՐԱ?[1]

Կենսագրական գիծեր

Խմբագրել

Ծնած է Թիֆլիս։ Կրթութիւնը ստացած է Թիֆլիսի Ներսիսեան վարժարանէն ներս, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1918 թուականին, որմէ մի քանի տարիներ ետք՝ 1921-ին ընդունուած է Մոսկուայի Վուխտեմաս ուսումնական հաստատութիւնը, ուսանելով մինչեւ 1929 թուականը:

Գործունէութիւն

Խմբագրել

17 տարեկանին՝ 1916 թուականին, Անիի մէջ հայագէտ ու լեզուաբան վրացի արեւելագէտ Նիկողայոս Մառի ցուցմունքներով պատճէնահանած է Տիգրան Հոնեցիի եկեղեցւոյ որմանկարները:

Փոքր տարիքէն իր մասնակցութիւնը բերած է Թիֆլիսի մէջ կազմակերպուած Հայ արուեստագէտներու միութեան առաջին եւ երկրորդ ցուցահանդէսներուն՝ 1917 եւ 1919 թուականներուն:

Նախքան ճարտարապետութեամբ զբաղիլը՝ Մազմանեան զբաղած է թատրերգութեամբ եւ թարգմանական աշխատանքով։

1924 թուականին Կարօ Հալապեանի հետ միասին Երեւանի մէջ բեմադրած է «Կարմիր դիմակ»ը, «Քաջ Նազար»ն ու այլ թատրերգութիւններ, որոնք ներկայացուած են Հայաստանի առաջին պանթէոնին մէջ: Ետքը որոշ ժամանակ զբաղած է թարգմանութեամբ, հայերէնի վերածելով Պլեխանովի «Գեղարուեստը եւ հասարակական կեանքը» աշխատութիւնը:

Վարած պաշտօններ

Խմբագրել

1930-1935 թուականներուն եղած է Երեւանի Շինարարական հիմնարկի առաջին տնօրէնը, միաժամանակ վարելով «գիպրոգոր» նախագծային ճարտարապետական արուեստանոցի ղեկավարի պաշտօնը՝ 1932-1937 թուականներուն[3]:

Եղած է «Երքաղխորհուրդի գործկոմ»ի եւ Երեւան նախագիծ հիմնարկի ճարտարապետական արուեստանոցի ղեկավար։

1957-1971 թուականներուն Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ճարտարապետական-շինարարական յանձնախումբի նախագահ:

Շինութիւններ

Խմբագրել

Մազմանեանի նախագիծերով Երեւանի մէջ կառուցուած է բազմաթիւ շինութիւններ. ինչպէս՝ Աջափնեակ բնակելի թաղամասը, Գիրքի պալատի շէնքը, Կառուցողներու ակումբը, Պետապի տունը, Մանկական աշխարհ հանրախանութը եւ այլ կառոյցներ:

Մազմանեանի կարեւորագոյն գործերէն մէկն է քանդակագործ Երուանդ Քոչարի հետ միասին պատրաստած 1959 թուականին Երեւանի Էրեբունի վարչական շրջանին մէջ տեղադրուած Սասունցի Դաւիթի արձանը, որ անցած է մշակոյթի անշարժ յուշարձաններու ցանկին մէջ:

Կոչում

Խմբագրել

1968-ին արժանացած է Խորհրդային Հայաստանի Վաստակաւոր ճարտարապետ կոչման[4]:

Պատկերասրահ

Խմբագրել

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել