Յարութիւն Աճէմեան

Յարութիւն Աճէմեան
Ծնած է	18 Դեկտեմբեր 1904
Ծննդավայր	Պրուսա, Հյուդավենդիգար, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	28 Նոյեմբեր 1963 (58 տարեկանին)
Մահուան վայր	Lua error in Մոդուլ:Wikidata/Places at line 334: attempt to index field 'datavalue' (a nil value).
Ազգութիւն	Հայ
Քաղաքացիութիւն	Իտալիա; Իտալիոյ Թագաւորութիւն
Կրթութիւն	Մուրատ-Ռափայէլեան Վարժարան; Վենետիկի Գեղարուեստի Ակադեմիա
Մասնագիտութնիւն	գեղանկարիչ, մանրանկարիչ, նկարչության ուսուցիչ
Ժանր	Դիմապատկեր
Աշակերտներ	Erik Schmidt?
Հայր	Ստեփան Գալֆայան?
	Յարութիւն Աճէմեան Ուիքիդարանում

Յարութիւն (Արիէլ) Ստեփան Աճէմեան (18 Դեկտեմբեր 1904(1904-12-18)^[1]^[2], Պրուսա, Հյուդավենդիգար, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1]^[2] - 28 Նոյեմբեր 1963(1963-11-28)^[1]^[2], Lua error in Մոդուլ:Wikidata/Places at line 334: attempt to index field 'datavalue' (a nil value).), նկարիչ:

Ճարտարապետ, քանդակագործ Ստեփան Գալֆայեանի զաւակն է։

ԿենսագրութիւնԽմբագրել

Ծնած է Պրուսա (Թուրքիա)։ Ութը տարեկանին կ'ուղարկուի Վենետիկ, ուր Մխիթարեան միաբանութեան մէջ կը ստանայ նախնական կրթութիւնը։ Զինադադարի (1919) յաջորդ երեք տարիներուն, Վենետիկի Մ. Ռափայէլեան վարժարանին կ'աշակերտէ եւ այդ շրջանին է որ, ցոյց տուած ըլլալով անսովոր կարողութիւն եւ ձիրքեր գծագրութեան-նկարչութեան. Արժանացած է վարժարանին վարչութեան գնահատանքին, որուն առաջարկութեան վրայ Մխիթարեան Ուխտի վարչութիւնն ալ քաջալերած է տաղանդաւոր պատանին եւ յատուկ թռչակով զինք դրած է Վենետկոյ Արուեստի Բարձրագոյն հաստատութեան մէջ։ Քսանըմէկ տարեկանին 1926-ին աւարտած է Ակադեմիի ընթացքը «Maestro d’Arte»ի վկայականով եւ ոսկի մետալով շրջանաւարտ, եւ երկու տարի վերջ 1928-ին պետական փայլուն քննութիւնէ մը վերջ՝ հռչակուած է ուսուցչապետ նկարչութեան՝ Իտալիոյ պետական դասախօսի իրաւունքով:

Ստեղծագործական կեանքԽմբագրել

Աճեմեան ստեղծած է ազգային թեմաներով պատկերներ, բնանկարներ, դիմանկարներ, հոգեւոր ու աշխարհիկ թեմաներով որմնանկարներ՝ Ֆրանսայի, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու հայկական եւ օտար եկեղեցիներու ու վարժարաններու համար։ Պատկերազարդած է գիրքեր․

«Շարական»
«Ջարդը»
«Հայկական Պանթէոն»
«Ազգային դաստիարակություն»
«Հայաստանի փառքը»

Ունի դիմանկարներ՝ «Կանացի դիմանկարը» եւ «Հայ մամիկը»[2] (երկուսն էլ՝ 1938) պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում։ Պատկերազարդել է գրքեր։ Մահացել է նոյեմբերի 28-ին, Նյու Յորքում։

ԱղբիւրներԽմբագրել

Հայ Հանրագիտակ, Գիրք Բ., Թիւ 2, Հ. Մկրտիչ Վրդ. Պոտուրեան, 1938, էջ 115։

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 1. — է. 269.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1525071_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_1974._—_հատոր&nbsp;1._—_է.&nbsp;269.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 1. — է. 269.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q13053618">Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_1990._—_հատոր&nbsp;1.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[1]

[2]

Յարութիւն Աճէմեան
Ծնած է	18 Դեկտեմբեր 1904(1904-12-18)^[1]^[2]
Ծննդավայր	Պրուսա, Հյուդավենդիգար, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1]^[2]
Մահացած է	28 Նոյեմբեր 1963(1963-11-28)^[1]^[2] (58 տարեկանին)
Մահուան վայր	Lua error in Մոդուլ:Wikidata/Places at line 334: attempt to index field 'datavalue' (a nil value).
Ազգութիւն	Հայ^[1]^[2]
Քաղաքացիութիւն	Իտալիա Իտալիոյ Թագաւորութիւն
Կրթութիւն	Մուրատ-Ռափայէլեան Վարժարան^[1] Վենետիկի Գեղարուեստի Ակադեմիա^[1]
Մասնագիտութնիւն	գեղանկարիչ, մանրանկարիչ, նկարչության ուսուցիչ
Ժանր	Դիմապատկեր
Աշակերտներ	Erik Schmidt?
Հայր	Ստեփան Գալֆայան?
Յարութիւն Աճէմեան Ուիքիդարանում