Նամիպիա

Նամիպիա (անգլ․՝Namibia), պաշտօնական անուանում՝ Նամիպիոյ Հանրապետութիւն (անգլ․՝Republic of Namibia)․ կը գտնուի Հարաւային Ափրիկէ։ Հիւսիսէն սահմանակից է Անկոլային, հարաւէն՝ Զամպիոյ, արեւելքէն՝ Պոցուանային, հարաւ արեւելքէն՝ Հարաւաին Ափրիկէի Հանրապետութեան, իսկ արեւմտեան ափերը կը ջրեն Ադլանտեան Ովկիանոսին ջուրերը։ Մայրաքաղաքն է Ուինտհոգ, որ նաեւ Նամիպիոյ պետութեան մեծագոյն քաղաքն է։

Նամիպիա
Նամիպիոյ դրօշակ Զինանշանը
Կը ներառնէ	Զամպեզի շրջան, Էրոնկօ, Հարտաբ, Գարաս, Գավանկօ արեւելեան շրջան, Գոմաս, Քունենէ, Օհանկբենա, Օմահեքէ շրջան, Օմուսաթի, Օշանա շրջան, Օշիքոթօ, Օթճոզոնճուբա եւ Արեւմտեան Քավանկօ
Պետական լեզու	անգլերէն՝ պաշտօնական լեզուն
Մայրաքաղաք	Ուինտհոգ
Օրէնսդիր մարմին	Խորհրդարան Վերի մարմին՝ Ազգային Խորհուրդ Վարի մարմին՝ Ազգային Ժողով
Երկրի ղեկավար	Նանկոլօ Էմպուպա
Կառավարութեան ղեկավար	Սարա Քուկոնկուելա
Ազգաբնակչութիւն	2 533 794 մարդ (2017)
Օրհներգ	Namibia, Land of the Brave (Նամիպիա, քաջերու երկիրը)
Կարգախօս	"Unity, Liberty, Justice" Միութիւն, Ազատութիւն, Արդարութիւն
Հիմնադրուած է	21 Մարտ 1990 (կ՛անկախանայ Հարաւային Ափրիկէի Հանրապետութեան լուծէն) թ.
Արժոյթ	Նամիպիոյ տոլար (NAD)
Ազգային տօն	21 Մարտ 1990 (կ՛անկախանայ Հարաւային Ափրիկէի Հանրապետութեան լուծէն)
Ժամային համակարգ	UTC+2 եւ Ափրիկէ/Ուիյնտհոգ
Հեռաձայնային համակարգ	+264
Համացանցի յղում	․na
Մարդկային ներուժի զարգացման թիւ	0,615
gov.na

Աշխարհագրական ու պատմական տեղեկութիւններ

Ենթասահարա Ափրիկէի ամենէն չոր, անջրդի երկիրն է։ Նախապատմական շրջաններէն Նամիպիա հաստատուած են Խոյգոյ (կ՛անուանուին նաեւ «հոթընթոց»), Սան (կ՛անուանուին նաեւ «պուշմեն»), Տամարա եւ Նամա (հին աղբիւրներու համաձայն՝ Նամաքուա) ժողովուրդները։ ԺԴ․ դարաշրջանին, Պանդու ժողովուրդներու արեւմտեան եւ հարաւային Ափրիկէ տարածման ընթացքին, Պանդու ժողովուրդներ Նամիպիա կը հաստատուին։

Գերմանական կայսրութիւնը 1884-ին շրջանին մէջ կը ծաւալէ իր տիրութիւնը եւ կը հիմնէ Գերմանական Հարաւ Արեւմտեան Ափրիկէ գաղթօճախը։ 1904 մինչեւ 1908 գերմանական բանակը վրիժարու պատժական արշաւ մը կը ձեռնարկէ Հերերօ (Պանդու ցեղախումբ մը) եւ Նամա ժողովուրդներուն դէմ, որ հետագային կը կոչուի Ի․ դարու «Առաջին Ցեղասպանութիւն»ը։

Ազգերու Դաշնակցութեան հրամանագիրը Ափրիկէի համար․1․ British Togoland 2․ French Togoland 3․British Cameroon 4․ French Cameroon 5․ Ruanda-Urundi (հետագային Նամիպիա) 6․ Tanganyika 7․ South West Africa

1920-ին, Ա․ Համաշխարհային Պատերազմի աւարտին, Ազգերու Դաշնակցութեան (League of Nations) հրամանգիրով, շրջանը կը յանձուի Հարաւային Ափրիկէի Հանրապետութեան։ Վերջինս մինչեւ 1973, հարաւային Ափրիկէի տարածութիւններուն վրայ կ՛իշխէ ցեղապաշտական բռնատիրութեամբ (ափարթհայտ), երբ՝ Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութիւնը կը ճանչնայ Հարաւ Արեւմտեան Ափրիկէի Ժողովուրդներու Կազմակերպութիւնը (South West Africa People's Organisation (SWAPO)) իբր Նամիպիոյ ժողովուրդին պաշտօնական ներկայացուցիչը։

Հարաւ-Ափրիկեան սահմանային պատերազմի աւարտով, Նամիպիա կ՛անկախանայ 21 Մարտ 1990-ին։ Սակայն Ուոլվիս Պէյ (Walvis Bay) եւ Բենկուին կղզիները (Penguin Islands) կը մնան Հարաւային Ափրիկէի Հանրապետութեան իշխանութեան տակ մինչեւ 1994։

Նամիպիա մաս կը կազմէ Ազգերու Միացեալ Կազմապերպութեան, Հարաւային Ափրիկէի զարգացման համայնքին, Ափրիկեան Միութեան եւ Ազգերու Հասարակապետութեան։

Արեւմտեան Նամիպիոյ, Ադլանտեան Ովկիանոսի ափին եւ հարաւային Ափրիկէի Մեծ Զառիթափին միջեւ կը գտնուի Namib-Naukluft ազգային պուրակը։

Պատկերասրահ

• 
  Twyfelfontein․ Նախապատմական արձանագրութիւն ժայռերու վրայ
• 
  Նամիպիոյ Խորհրդարանի շէնքը, Ուինտհոգ
• 
  Otjiwarongo քաղաքը
• 
  Քալահարի անապատ
• 
  Ruacana ջրվէժ
• 
  Kunene գետ
• 
  Himba գիւղ
• 
  Ուինտհոգ մայրաքաղաքը
• 
  Opuwo քաղաք
• 
  Gobabis քաղաքը
• 
  Fish River Canyon՝ ձոր, Նամիպիա
• 
  Halifax կղզի, Նամիպիա
• 
  Մերքիւրի կղզի, Նամիպիա
• 
  Sperrgebiet․ վայրի կեանք․ ձիեր
• 
• 
  վայրի կեանք․ զեպրաներ
• 
• 
  Tsausberge
• 
  Նապիպ անապատ
• 
  Namib Naukluft Park․ աւազակոյտեր