Նիկողոս Զօրայեան

Նիկողոս Զօրայեան (1821[1], Կոստանդնուպոլիս[1] - 30 Նոյեմբեր 1859(1859-11-30)[1], Կոստանդնուպոլիս[1]), Հայ տնտեսագէտ, կրթական գործիչ եւ հրապարակագիր, որ զբաղած է մասնաւորաբար ըներակաբանական հարցերով:

Նիկողոս Զօրայեան
Ծնած է 1821[1]
Ծննդավայր Կոստանդնուպոլիս[1]
Մահացած է 30 Նոյեմբեր 1859(1859-11-30)[1]
Մահուան վայր Կոստանդնուպոլիս[1]
Մասնագիտութիւն տնտեսագէտ, հրապարակախօս, ուսուցիչ

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Նիկողոս ծնած է Գումգաբու, Թուրքիա։ Նախնական կրթութիւնը ստացած է իր ծննդավայրին Մայր վարժարանին մէջ։ Պոլսոյ զանազան վարժարաններէն ներս աշակերտելէ ետք անցած է Եւրոպա՝ տարբեր երկիրներ շրջելով ձեռք բերած է մեծ զարգացում։ Եղած է գրագէտ, հրապարակագիր եւ ազգային գործիչ։

Գործունէութիւն Խմբագրել

Պոլիս վերադաձին աջակիցը եղած է Կարապետ Իւթիւճեան «Մասիս» օրաթերթի հիմնարկութեան կապակցութեամբ։ Ան կատարած է նաեւ թարգմանութիւններ Անգլերէն է եւ 1838 թուականին նշանակուած է Պոլիսի մաքսատունին թարգմանն ու մեկնաբանը: Քանի մը տարիներ աշխատելէ յետոյ ճամբորդած է Փարիզ, իսկ այնտեղէն՝ Վենետիկ, ապա՝ ծննդավայրը:

Անոր նախասիրած ճիւղերը եղած են տնտեսագիտութիւն, իմաստասիրութիւն, մանկավարժութիւն եւ պատմութիւն: Ան «Մասիս» օրաթերթին նուիրած է տնտեսական նշանաւոր յօդուածներու շարք մը «Օ․» ստորագրութեամբ։

Զօրայեան 1947 թուականին կրկին ճամբորդած է Փարիզ, որպէս Տատեան Յովհաննէսին թարգման։ Վերադառնալով Պոլիս, ծաւալած է մշակութային լայն գործունէութիւն։ Զօրայեան իր գրական ասպարէզը սկսած է 1847 թուականին վերջերուն, «Բազմավէպ» պարբերաթերթին մէջ տպագրելով տնտեսագիտական յօդուածներ եւ այսպիսով սկսած է աշխատիլ «Հայաստան» թերթին մէջ։

Նիկողոս եղաւ աշխարհաբարի ախոյաններէն մէկը եւ ինքն գրած էր պարզ լեզուով, յստակ տրամաբանութեամբ եւ հաստատ համոզումներով։

Գործեր Խմբագրել

Նիկողոս ստորագրած է բազմաթիւ գործեր․

  • «Նկարագիր ազգային դաստիրակութեան»,
  • «Քաղաքական տնտեսութեան վրայ տեղեկութիւններ»,
  • «Վարժութիւն ընթերցանութեան»,
  • «Ընթերցասիրութիւն» թարգմանութիւնները եւ այլ գործեր։

Աղբիւրներ Խմբագրել

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.