Սամուէլ Բաբայեան (ռազմական գործիչ)
Սամուէլ Անդրանիկ Բաբայեան (5 Մարտ 1965, Ստեփանակերտ, Ազրպէյճանական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), ԼՂՀ ինքնապաշտպանական ուժերու նախկին գլխաւոր հրամանատար։ Ռազմական, պետական եւ քաղաքական գործիչ, զօրավար-տեղակալ (1996), Արցախի հերոս (1997, հրաժարած է կոչումէն)։
| Սամուէլ Բաբայեան | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 5 Մարտ 1965 |
| Ծննդավայր | Ստեփանակերտ, Լեռնային Ղարաբաղի Ինքնավար Մարզ, Ազրպէյճանական ԽԸՀ, ԽԸՀՄ |
| Քաղաքացիութիւն |
 Հայաստան |
| Ազգութիւն | Հայ |
| Կրօնք | Հայ Առաքելական Եկեղեցի |
| Կոչում | Զօրավար-լեյտենանտ |
| Մասնագիտութիւն | զինուորական |
| Վարած պաշտօններ | ԼՂՀ պաշտպանութեան նախարար |
Կենսագրութիւն
Խմբագրել- 1972-1982 թուականներուն կ'աւարտէ Եղիշէ Չարենցի անուան թիւ 7 միջնակարգ դպրոցը (քաղաք Ստեփանակերտ)։
- 1983-1985 թուականներուն կը ծառայէ Խորհրդային բանակին մէջ՝ Գերմանիոյ Ժողովրդավարական Հանրապետութեան մէջ գտնուող հրասայլային գունդի հրետանիի բաժանումի հետախուզական վաշտին[1]։
- 1988-ին միացած է Արցախի ազատագրական պայքարին։
- 1989-1991 թուականներուն, կը դառնայ Արցախեան ազատամարտի գաղտնի ջոկատներու հրամանատարներէն մէկը, կը ղեկավարէ Ստեփանակերտի 2-րդ կամաւորական ջոկատը, կ'ըլլայ կեդրոնական շտաբին անդամ եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ինքնապաշտպանութեան ջոկատներու հրամանատարի տեղակալ։
- Յունիս 1991-ին «Օղակ» գործողութեան ընթացքին՝ 1 Յունիսին անձնագիրի անճշդութիւններու պատճառաբանութեամբ ԽՍՀՄ Ներքին Զօրքերու հրամանով կը ձերբակալուի եւ 6 ամիսէն աւելի կը պահուի Շուշիի, ապա՝ Պաքուի Պաիլեան բանտին մէջ։ Ամիսներ ետք Սամուէլ Բաբայեանի եղբայրը՝ Կարէն Բաբայեան, ընկերներուն հետ կ'առեւանգեն Ստեփանակերտ ժամանած Ազրպէյճանի գլխաւոր դատախազի տեղակալ Շուքիւր Ապպասովը, որուն ազատութեան համար պարետատան հետ Ռոպերթ Քոչարեանի վարած բանակցութիւններուն իբրեւ արդիւնք կը պահանջեն ազատ արձակել 10 հայ գերիներ։ Այլոց անունները կը նշուին նաեւ այն պատճառով, որ չբացայայտուի Բաբայեանի կարեւորութիւնը հայկական կողմին համար։ Փոխանակումը յաջող կ'ընթանայ ու Բաբայեան այլոց հետ կը վերադարձուի[2]։
- 1992-1993 թուականներուն, ԼՂՀ ինքնապաշտպանութեան շրջաններուն մէջ կը ղեկավարէ մարտական գործողութիւնները, կը մասնակցի Շուշիի ազատագրման նախագծումին ու կը ղեկավարէ Լիսագորի՝ հարաւ-արեւմտեան ուղղութիւնը, որուն նպատակն էր վերահսկել Լաչին-Շուշի ճանապարհը ու շրջակայ բարձունքները՝ Լաչինէն հնարաւոր ժամանելիք ուժերուն չէզոքացնելու նպատակով։
- 1992-1994 թուականներուն, կը մասնակցի մարտական գործողութիւնները դադրեցնելու բանակցութիւններուն։
- 1992-1999 թուականներուն, կը մասնակցի նաեւ ղարաբաղեան հակամարտութեան կարգաւորման միջազգային բանակցութիւններուն։
- Մարտէն Օգոստոս 1992 ,կը դառնայ ԼՂՀ նախարարներու խորհուրդին կից ինքնապաշտպանութեան կոմիտէի անդամ, ԼՂՀ զինուած ուժերու հրամանատարի տեղակալ։
- Օգոստոս 1992-էն մինչեւ Ապրիլ 1993, ԼՂՀ Ինքնապաշտպանութեան Խորհուրդի նախագահի առաջին տեղակալ։
- Ապրիլ 1993-էն մինչեւ նոյն թուականի Նոյեմբեր, Ինքնապաշտպանութեան Խորհուրդի նախագահի պաշտօնակատար։
- Նոյեմբեր 1993-էն մինչեւ Դեկտեմբեր 1999, ԼՂՀ Ինքնապաշտպանութեան Բանակի հրամանատար։
- 1994-ին կը ստորագրէ Պիշքեքեան արձանագրութիւնը՝ ԼՂՀ, Ազրպէյճանի եւ Հայաստանի միջեւ հաստատուած հրադադարին մասին եռակողմ համաձայնագիրը[3]։
- 1995-1999 թուականներուն, ԼՂՀ առաջին Պաշտպանութեան Նախարար։ Փոխգնդապետ (1992), գնդապետ (1993), զօրավար-հազարապետ (1994), զօրավար-տեղակալ (1996), ԼՂՀ «Ոսկեայ Արծիւ» շքանշանակիր։
- 1992-1994 թուականներուն, ԼՂՀ պաշտպանութեան պետական կոմիտէի անդամ։
- 1992-1995 թուականներուն, ԼՂՀ Գերագոյն Խորհուրդի առաջին գումարումի պատգամաւոր։
- 1995-1999 թուականներուն եղած է ԼՂՀ կառավարութեան եւ նախագահին կից անվտանգութեան խորհուրդի անդամ։
- 2000-2004 թուականներուն ԼՂՀ նախագահ Արկադի Ղուկասեանի դէմ մահափորձ կատարելու մեղադրանքով բանտարկութեան կը դատապարտուի 14 տարի, սակայն 4,5 տարի ետք իրեն ներում կը շնորհուի։
- 2004-2005 թուականներուն կը ստեղծէ տեղեկատուական-վերլուծական «Խաչմերուկ» հասարակական կազմակերպութիւնը (Երեւան)։
- 2005-ին կը հիմնէ «Դաշինք» կուսակցութիւնը։
- 2017-ին ԱԱԾ- ի կողմէ կը ձերբակալուի՝ «Իգլա» տեսակի հրթիռային համալիր մաքսանենգութեամբ Հայաստան տեղափոխելուն համար։ Բաբայեան չ'ընդունիր իրեն ուղղուած մեղադրանքը։
- 2018-ի յեղափոխութենէն ետք, բանտէն ազատ կ'արձակուի:
- 31 Մարտ 2020-ին կայացած ընտրութիւններուն անոր գլխաւորած «Միասնական Հայրենիք» կուսակցութիւնը մուտք կը գործէ Արցախի ԱԺ՝ 9 յանձնարարութեամբ։
- 29 Մայիս 2020-ին կը նշանակուի Արցախի Անվտանգութեան Խորհուրդի քարտուղար[4]։ Այդ պաշտօնէն կը հրաժարի 10 Նոյեմբեր 2020-ին[5]։
- 2021-ին կը հիմնէ «Ազատական» կուսակցութիւնը, որ պիտի մասնակցի 21 Յունիս 2021-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրութիւններուն՝ Բաբայեանի գլխաւորութեամբ[6]։
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Г. Хачатрян, Г. Казарян, С. Маргарян (2009)։ Победы как они были: позывные 44։ Երեւան: Հայկական հանրագիտարան։ ISBN 978-5-89700-036-4
- ↑ Քոչարեան Ռոպերթ (2019)։ Կյանք և ազատություն։ Երեւան։ ISBN 978-9939-0-2957
- ↑ «Պարզաբանում. Սամուէլ Բաբաեան»։ mediamax.am։ 2016-05-26։ արտագրուած է՝ 2021-06-15
- ↑ «Սամվել Բաբայանը նշանակվել է Արցախի անվտանգութեան խորհուրդի քարտուղար»։ armenpress.am (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2020-09-12
- ↑ «Arminfo: Արցախի Անվտանգութեան խորհուրդի քարտուղարը վար կը դնէ իր լիազօրութիւնները»։ arminfo.info (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2021-06-13
- ↑ «Սամուէլ Բաբաեանը «Ազատական» կուսակցութեան հետ կը պատրաստուի մասնակցիլ ընտրութիւններուն»։ www.panorama.am։ 2021-05-25։ արտագրուած է՝ 2021-06-15
Գրականութիւն
Խմբագրել- Աղաջանեան Վ., Ազգային հերոս Սամուէլ Բաբայեան, Երեւան, 1998։
- Հասրաթեան Սենոր, Ղարաբաղեան պատերազմ, Երեւան, 2001։
- Խաչատրեան Հենրիկ, Ղազարեան Գարեգին, Մարգարեան Սիրվարդ, Յաղթանակներն ինչպէս եղել են՝ Ազդականչ - 44, Երեւան, 2008, 384 էջ։