Սեդա Տատոյեան

Սեդա Տատոյեան (1950, Հալէպ, Սուրիա), հայ գիտնական, հնագէտշ եւ պատմաբան որ մասնագիտացած է Մերձաւոր Արեւելքի հետ Միջնադարեան Հայաստանի քաղաքական եւ մտաւորական պատմութեան փոխազդեցութեան ոլորտին մէջ։

Սեդա Տատոյեան
Ծնած է	1950
Ծննդավայր	Հալէպ, Սուրիա
Քաղաքացիութիւն	Սուրիա
Ուսումնավայր	Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան
Մասնագիտութիւն	պատմաբան, հայագէտ, միջնադարի պատմաբան, նկարչուհի
Աշխատավայր	Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարան Շիքակոյի համալսարան Հայկազեան Համալսարան Քոլումպիա Համալսարան

Ան համալսարանի դասախօս էր մշակութային, փիլիսոփայութեան եւ արուեստի ոլորտներուն մէջ Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն ներս 1986 եւ 2005 թուականներուն ընթացքին: Ան նաեւ դասաւանդած է ուրիշ համալսարաններէ ներս, ինչպէս Հայկազեան Համալսարան (1981-1986), Քըլամպիա Համալսարան (2002, 2006), Լիբանանի Ամերիկեան Համալսարան, Սբ. Ներսէս Դվրեվանք (2007-2010), եւ Շիքակոյի Համալսարան (2010):

Ան գրած է շուրջ 50 յօդուածներ եւ 11 գիրքեր, եւ կը համարուի առաջին կին հայը որ ստացած է Գիտական Փիլիսոփայութեան Դոկտորայի (անգլ.՝ Doctor of Sciences in Philosophy) վկայական կեդրոնանալով հայկական փիլիսոփայութեան վրայ:

Իր ակադեմական գործը կը կեդրոնանայ միջնադարեան Հայոց պատմութեան վրայ եւ յաւելեալ կը կեդրոնանայ հայերու եւ մահմետականներու յարաբերութեան մասին, եւ կը համարուի այս ճիւղի առաջնորդող դէմքերէն մէկը:

Կենսագրութիւն

Տատոյեան ծնած է Հալէպ, Սուրիա, հայ ընտանիքի մը: Ան կը փոխադրուի Պէյրութ ստանալէ ետք իր Արուեստից Փիլիսոփայութեան Մագիստրոսի վկայականը Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանէն 1969 թուականին: 1986 թուականին ան կը ստանցնէ համալսարանի դասախօսի դերը նոյն համալսարանէն ներս եւ հոն կը դասաւանդէ բազմաթիւ տարիներ շարունակ, մինչեւ 2005 թուական: Տատոյեան նաեւ սորված է արուեստի ոլորտներուն մէջ Պէյրութի եւ Լոնտոնի մէջ, եւ նաեւ գծագրիչ է:

Իր դասախօսութիւնները ստացած են գնահատականներ շատ մե ակադեմիկոսներու կողմէ. օրինակ, Մայքըլ Մորոնի կ'ըսէ թէ իր դասախօսութիւնները «կը բարձրացնեն մարդկանց գիտակցութիւնը հայերու ընդհանուր պատմութեան ներառումը Միջին Արեւելքի մէջ», իսկ Ճէյմզ Ռ. Ռասըլ կ'ըսէ անոնք «մտաւորական խնճոյք են»:

1999 թուականին ստացած է Դաւիթ Անյաղթ մետալը, ամէնէն բարձր մետալը Հայ Փիլիսոփայութեան Ակադեմիոյ կողմէ, իր հայկական փիլիսոփայութեան հետազոտութիւններու ներդրումներուն համար:

2015 թուականին ստացած է «Ս. Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշանը Արամ Ա. Կաթողիկոսին կողմէ:

Գործեր

Գիրքեր

Տատոյեան գրած է 9 գիրքեր, եւ համահեղինակած է 2 գիրքեր՝

• 2015 – The Armenian Condition in Hindsight and Foresight- A Discourse / 2015 – Հայ Վիճակը Յետահայեցութեամբ եւ Նախահայեցութեամբ – Վերլուծում մը. Ottawa, Canada: 2015, 214 էջ 978-1-4951-7994-5
• The Catholicosate of Cilicia - History, Mission, Treasures. Editor, Co-Author. Antelias, Lebanon: Catholicosate Publications, 2015, 400 էջ, 978-9953-0-3164-4
• The Armenians in the Medieval Islamic World – Paradigms of Interaction Seventh to Fourteenth Centuries . Volume Three: Medieval Cosmopolitanism and Images of Islam-Thirteenth to Fourteenth Centuries. New Brunswick: U.S.A. & London, UK: Transaction Publishers, 2013, 208 էջ, 978-1-4128-4577-9
• The Armenians in the Medieval Islamic World – Paradigms of Interaction Seventh to Fourteenth Centuries. Volume Two: Armenian Realpolitik in the Islamic World and Diverging Paradigms - The Case of Cilicia - Eleventh to Fourteenth Centuries. New Brunswick, U.S.A. & London, UK: Transaction Publishers, 2012, 318 էջ, 978-1-4128-4782-7
• The Armenians in the Medieval Islamic World – Paradigms of Interaction - Seventh to Fourteenth Centuries. Volume One: The Arab Period in Armīnyah - Seventh to Eleventh Centuries. New Brunswick (U.S.A.) & London (UK): Transaction Publishers, 2011, 290 էջ, 978-1-4128-5189-3
• The Armenian Catholicosate from Cilicia to Antelias − An Introduction. Antelias, Lebanon: Catholicosate Publications, 2003, 115 էջ
• The Contribution of the Armenian Church to the Christian Witness in the Middle East. Editor, Co-Author. Antelias, Lebanon: Catholicosate Publications, 2001, 212 էջ
• The Fatimid Armenians - Cultural and Political Interaction in the Near East. Islamic History and Civilization Series. Leiden: E. J. Brill, 1997, 215 էջ, 90-04-10816-5
• Յովհաննէս Երզնակացիի 'Ի Տաճկաց Իմաստասիրաց'ը եւ Իմաստատիրական Արձակը Իսլամական Աղբիւրներուն Լոյսին Տակ [John of Erznka: 'Views from the Writings of Islamic Philosophers' and Philosophical Treatises in the Light of their Islamic Sources – Ikhwān al Ṣafā’]. Beirut: 1991, 230 էջ
• Էջեր Արեւմտահայ Մտածումէն – Ե. Տէմիրճիպաշեան, Տ. Չրաքեան-Ինտրա, Շ. Պէրպէրեան, Գ. Գավաֆեան, Դանիէլ Վարուժան [Pages of West Armenian Philosophical Thought – E. Temijibashian, T. Chrakian-Indra, Sh. Perperian, G. Gavafian, Daniel Varujan]. Beirut: A.G.B.U., 1987. (Winner of H. Uzunian Award for Best Armenian Book of 1987), 246 էջ
• Լիբանանահայ Նկարչութիւնը Ինքնութեան Տագնապին Լոյսին Տակ [Armenian Painting in Lebanon in the Light of the Crisis of Identity]. Antelias, Lebanon: Catholicosate Publications, 1984, 100 էջ

Գիտական եւ Ակադեմական Յօդուածներ

Տատոյեան ունի աւելի քան հիսուն գիտական յօդուածներ ակադեմական ամսագրերու մէջ՝

• "The Move of the Armenian Catholicosate from Armenia to Antelias”, The Armenian Catholicosate of Cilicia: History, Treasures, Mission. Edited by Seta B. Dadoyan. Beirut: Catholicosate Publications, 2015, 22-67.
• “Matt‘ēos Jułayec‘i”, Christian-Muslim Relations - A Bibliographical Historical Bibliography. Leiden: Brill, 2013, 309-313.
• “Yovhannēs Erznkac‘i Bluz”, Christian-Muslim Relations - A Bibliographical Historical Bibliography. Leiden: Brill, 2012, vol. IV (1200-1350), 572-578.
• “The Fatimid Armenians”, Christian-Muslim Relations - A Bibliographical Historical Bibliography. Leiden: Brill, 2011, vol. II (900-1050), 25-27.
• “Badr al-Jamālī”, Encyclopedia of Islam Three. Leiden: Brill, 2010. 133-134.
• “Bahrām al-Armani”, Encyclopedia of Islam Three. Leiden: Brill, 2011. 63-64.
• “Cilicia: The Philosophical Legacy between East and West”, Hask Armenological Yearbook, vol. XI, (2009), 349-384.
• “A Phenomenology of Armenian Studies: The Discipline and the ‘National’ Meta-Polis”, Le Muséon, vol. 121-Fasc. 1-2 (2008), 213-229.
• “The Year of Armenian Studies: NAASR Oct. 2002, Erevan, Sep. 2003, AIEA Venice/ Lecce Oct. 2003, Journal of Armenian Studies, Vol. VIII, 2, Fall(2006), 3-15.
• “The Chronicle of Michael the Syrian and the Armenian Version of 1248: A Textual Comparison”, Hask Armenological Yearbook, X(2003-2006), 257-275.
• “The Nāṣirī Futuwwa Literature and the Brotherhood Poetry of Yohannēs and Konstandin Erzenkac‘i – Texts and Contexts”, Redefining Christian Identity: Cultural Interaction in the Middle East since the Rise of Islam.(eds.) J. J.Van Ginkel, H. L.Murre - Van Den Berg, T. M. Van Lint, (Leuven: Peeters, 2005), 237-264.
• “The Constitution of the Brotherhood of Erzinjān (1280): An Armenization of the Futuwwa Reform Project and Literature of ‘Abbāsid Caliph al-Nāṣir lī-dīn Allāh”, Revue des Études Arméniennes, NS, vol. 29 (2003-2004), 117-165.
• “Armenian Persistence: National Identity between Myth and Reality”, Journal of Armenian Studies, vol. VII, 1 (Fall-Winter 2002-2003), 77-98.
• “The Armenian Catholicosate from Cilicia to Antelias”. The Contribution of the Armenian Church to the Christian Witness in the Middle East (Editor, Co-Author) S. B. Dadoyan. Antelias Beirut: Catholicosate Publications, 2001, 21-80.
• “The Spirituality of the Armenian Church in Armenian Miniatures: Unity of Spirit and Vision”, The Contribution of the Armenian Church to the Christian Witness in the Middle East. Edited and co-authored by S. B. Dadoyan, Antelias Beirut: Catholicosate Publications, 2001.147-155.
• “Islam and Armenian Polemical Strategies at the End of an Era: Matt‘ēos Ĵułayec'i and Grigor Tat‘evac‘i”, Le Muséon, October(2001), 305-326.
• “Feminism in Armenian History: Origins in Medieval Heresies”, Armenian Mind- Journal of the Philosophical Academy - National Academy of Sciences of Armenia, V, 1-2(2001), 18-31.
• “The Problematic of Dissidence and Heresy in the Making of the National: The Armenian Case in the Medieval Middle East”, Hask Armenological Yearbook of the Catholicosate of Cilicia, 9(1997- 2000), 101-113.
• “The Armenian Meta-System and the Near Eastern Diaspora” (Paper presented at the Workshop on Cultural Resistance and Globalization). Orientwissenschaftliche Hefte, 2(2001) of Orientwissenschaftliches Zentrum, 1-18.
• “The Armenian Intermezzo in Bilād al-Shām: 10th to 12th Centuries”. In Syrian Christians under Islam: The First Thousand Years. Leiden: E. J.Brill, 2001.159-183
• “Armenians in contact with Islam - Seventh to Fourteenth Centuries”. In Het Christelijk Oosten (The Christian East), Periodical of the Institute of Eastern Christian Studies at Nijmegen, the Netherlands, Special Issue on Armenia, December 52(2000), 175-199.
• “Yānis”, Encyclopedia of Islam – 2nd Ed. Leiden: E. J. Brill.
• “Technology and Women in the ESCWA Region: Strategies between Local Actuality and Global Virtuality”, Proceedings of the ESCWA Expert Group Meeting of the Technology Section of the United Nations- November 1–3, 2000, Beirut: 2001.
• “Die Armenier und die islamische welt Paradigmen sozio-politischer Interaktion”, Armenisch-Deutsche Korrepondenz, 2(2000 - No.108), 33-35
• “Grigor of Tat‘ew: Treatise against the Tajiks”, Islam and Christian-Muslim Relations, 7, 2(1996).
• “The Phenomenon of the Fatimid Armenians”, Medieval Encounters, 2.3(1996), E. J. Brill, 193-213.
• “Data for the History of Medieval Arab-Armenian Relations”, Haigazian Armenological Review, XII(1992), 339-355.
• “Footnotes to an Unwritten History of Arab-Armenian Relations”. In: Studies in History and Literature. Festschrift in honor of N. A. Ziadeh, London: 1992. 108-119.
• “A Thirteenth Century Armenian summary of the Epistles of the Brethren of Purity (Rasā’il Ikhwān al-Ṣafā’)”, Al-Abḥāth Journal of the American University of Beirut, XXXX(1992). 3-18.
• “The Epistles of the Brethren of Purity: As the Sources of John of Erzenka’s ‘Views’ “, Journal of Erevan State University, I(1991), 63-78.
• “The Problem of the sources of John of Erzenka’s Views”, Journal of the Dept. of Humanities of the Academy of Sciences of Armenia, II(1991), 22- 43.
• “A Unique phenomenon in Arab-Armenian Cultural Relations during the 13th Century”, Journal of Erevan State University, II(1990), 11-26.
• “A Comparative Study of the Texts of John of Erzenk’s Views and Rasā'il Ikhwān al-Ṣafā’”, Shirak Literary Journal, 10-12(1990). 135-160.
• “A Concise philosophical Glossary in the West Armenian Dialect”, Hask Armenological Yearbook of the Catholicosate of Cilicia, IV-V(1983-1984), 219-234.
• “Indra – Tiran Č‘rakean: The ‘Pallid Atlas’ of West Armenian thought”, Hask Armenological Yearbook of the Catholicosate of Cilicia, IV-V(1983-1984),179-218.
• “Šahan Berberean: Philosophy of art”, Hask Armenological Yearbook of the Catholicosate of Cilicia, II-III (1982), 85-110.
• “David Invictus: Refutation of Pyrrhonian Skepticism”, Hask Armenological Yearbook of the Catholicosate of Cilicia, I(1980), 73-90.
• “T‘oros Ṙoslin and Sargis Picak”, Haigazian Armenological Review of Haigazian University, VIII(1981), 235-252.
• “A Survey of the History of Armenian Painting in Lebanon”, Haigazian Armenological Review of Haigazian University, VII(1981),315-352.
• “Rasā’il Ikhwān al- Ṣafā’: The Source of John of Erznka’s 'Views from the Writings of Islamic Philosophers’”, Haigazian Armenological Review, VI(1977–78), 51-70.

Արտաքին յղումներ

• Seta Dadoyan lecture on 4/22/12 on "The Armenians and Islam" (YouTube video)
• Seta Dadoyan lecture on 5/26/12 on "Armenian Identity, Knowledge and Studies: Synthesis and/or Controversy" (YouTube video)