Ամիրտովլաթ Ամասիացի

Ամիրտովլաթ Ամասիացի;
Ծնած է	ոչ վաղ քան 1420 եւ ոչ ուշ քան 1425
Ծննդավայր	Ամասիա, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	8 Դեկտեմբեր 1496
Մահուան վայր	Պուրսա, Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Անգիտաց անպետ?
Մասնագիտութիւն	բժիշկ, մատենագիր, բառարանագիր, բնագէտ

Ամիրտովլաթ Ամասիացի (ոչ վաղ քան 1420 եւ ոչ ուշ քան 1425, Ամասիա, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1]^[2] - 8 Դեկտեմբեր 1496^[1]^[2], Պուրսա, Օսմանեան Կայսրութիւն^[1]^[2]), հայ բնագէտ–բժիշկ, մատենագիր, բառարանագիր։

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Ծնած է Ամասիա քաղաքին մէջ։ Շրջած՝ արեւելքի տարբեր երկիրներ։ Ծանօթացած՝ ժամանակի առաջաւոր գիտութեան։ Բժշկութիւն ուսանած է, հաւանաբար, Միջագետքի մէջ։ Տիրապետած է արաբերէն, թրքերէն, պարսկերէն, յունարէն եւ լատիներէն լեզուներուն^[3]։

Ուսումնասիրած է հին եւ միջնադարեան բժշկութիւնը։ Երկար տարիներ ապրած է Կ. Պոլսոյ մէջ։ Մահացած է Դեկտեմբեր 8, 1496֊ին Պուրսայի մէջ։

Իր կեանքին մեծագոյն մասը Ա. Ամասիացի անցուցած է Կոստանդնուպոլսոյ մէջ, ուր եւ գրած է իր կարեւորագոյն աշխատութիւնները։

Մասնագէտներու վկայութեամբ՝ Ամիրտովլաթ Ամասիացի հայ բժշկագիտական գրականութիւնը հարստացուցած է արժէքաւոր երկերով, որոնք կ’ընդգրկեն միջնադարեան բժշկագիտութեան եւ դեղագիտութեան գրեթէ բոլոր ճիւղերը^[3]։

Հոգեբուժութեան բնագաւառէն ներս մնայուն արժէք կը ներկայացնեն Ա. Ամասացիի մշակած տեղեկութիւններն ու տեսութիւնները՝ մոլութիւններու, ցնորամտութիւններու, մելամաղձութեան, ընկճուածութեան եւ անքնութեան, օրինակով ախտանշաններու եւ հիւանդութիւններու վերաբերեալ^[4]։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496). Հայկական Բժշկագիտութեան Լոյսը – ՀԱՅԿԱՇԽԱՐՀ» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15
↑ maik1970 (2017-12-08)։ «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496)»։ Azat Or (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1525071_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q13053618">Հայկական_համառոտ_հանրագիտարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1990._—_հատոր&nbsp;1.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13053618"></a>

[:0-3] 3,0 ^3,1 «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496). Հայկական Բժշկագիտութեան Լոյսը – ՀԱՅԿԱՇԽԱՐՀ» (en-US)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15

[4] 1970 (2017-12-08)։ «Ամիրտովլաթ Ամասիացի (1420-1496)»։ Azat Or (հայերեն)։ արտագրուած է՝ 2019-11-15

[1]

[2]

[3]

[4]