Հենրիկ Էտոյեան, ( ծն.՝ 31 Օգոստոս 1940), հայ բանաստեղծ։

Հենրիկ Էտոյեան
Ծնած է 1940, Օգոստոս 31
Ծննդավայր Երեւան
Քաղաքացիութիւն  Խորհրդային Միութիւն
 Հայաստան
Ուսումնավայր Երեւանի պետական համալսարանի հայ բանասիրութեան բաժանմունք
Մաքսիմ Կորքիի անուան գրականութեան հիմնարկ
Կոչում փրոֆէսոր
Մասնագիտութիւն գրականագէտ, թարգմանիչ, բանաստեղծ, դասախօս
Աշխատավայր Երեւանի Պետական Համալսարան
Հայկազեան Համալսարան
Անդամութիւն Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն

Կենսագրութիւն Խմբագրել

Էտոյեան ծնած է 1940–ին, Երեւան։ Աւարտած՝ Երեւանի Համալսարանի բանասիրական բաժինը, ապա՝ Մոսկուայի Գրականութեան հիմնարկը (աւարտաճառ)։

1971–էն գիտաշխատող՝ Երեւանի համալսարանը. ապա՝ դասախօս եւ ամպիոնի վարիչ (Արտասահմանեան գրկ. եւ Գրկ. տեսութեան)։

Հենրիկ Էտոյեանի ստեղծագործութիւնները թարգմանուած են բազմաթիւ լեզուներու՝ անգլերէն, ֆրանսերէն, գերմաներէն, իտալերէն, սպաներէն եւ այլն։ Ռուսերէն լոյս տեսած է անոր «Խօսքի ուղղութեամբ» գիրքը (Մոսկուա, 1985)։ Տարուան լաւագոյն գիրքի համար 2002-ին արժանացած է ՀԳՄ ոսկէ մետալի, արժանացած է Թէքէեան մշակութային միութեան Հայկաշէն Ուզունեան մրցանակին (2004

Կ'ապրի Երեւան։

Գրական վաստակ Խմբագրել

Քերթուածներու յաջորդական ժողովածուներ՝ 1977–Էն։ Խիտ, յղկուած, ինքնուրոյն բանաստեղծական լեզու եւ գգայնութիւն․

  • «Անդրադարձումներ» (բանաստեղծութիւններ, 1977)
  • «Պատկեր եւ Կէսօր» (բանաստեղծութիւններ, 1980)
  • «Երկրային Ժամանակ» (բանաստեղծութիւններ, 1983)
  • «Քայլեր եւ Ստուերներ» (Պէյրութ, 1996)
  • «Այժմ եւ Միշտ» (բանաստեղծութիւններ, 1987)

Գրական-վերլուծական Խմբագրել

Դա Կը Լինի Մի Ուրիշ Անգամ Խմբագրել

Հենրիկ էտոյեանի « Դա կը լինի մի Ուրիշ Անգամ»ը սիրոյ քերթուած է, որ ջերմ եւ խոհուն զգացումէ մը կը ստանայ իր քնարական՝ լիցքը։ Բայց անիկա միանգամայն ժամանակի հոսքով յափշտակուած, մագնիսացած փիլիսոփայի մը երգող մտածումն Է, բռնուած՝ անցեալէն ապագայ նետուած այն անտեսանելի եւ անըմբռնելի թելի շարժուն հանգոյցին վրայ, որ գոյութեան պահն է...

Էտոյեանի նախադասաթիւնները, իրենց իմաստային ե՛ւ կշռութային կառոյցով, հարազատօրէն կը թարգմանեն «գոյութեան ժամանակի» այս յաճախանքր։ Հայրենի քերթողական լեզուի պատմութեան մէջ, անոնք կր մտցնեն յեղափոխական բեկում մը, կը կազմեն դարձակէտ մր, որ անկարելի է ՝ ստորագնահատել...

  Մենք շրջում էինք միասին փողոցով, արեւից պաշտպանւում

ծառերի ստուերի տակ (երիտասարդ օրերի ոսկին էր
շողշողում մեր քայլերի մէջ, մեր մատների վրայ),
մենք անցեալ չունէինք (դեռ առջեւում էր անցեալը),
դու խօսում էիր իմ բառերով, իսկ ես լռում էի
քո լոութեամբ. դու հայելի էիր իմ առջեւ, որի մէջ
ես կրկնւում էի իմ բոլոր ձեւերով, ինչպէս տանիքների
վառ թիթեղներին մոռցուած մի արեւ։
(Ո՞ւր է այդ հայելին հիմա, որն աւելի խորն էր,
քան գիշերն ու ցերեկը. աւելի անեզր, քան մոռացումը)։
Երբ ես լռում էի, դու խօսում էիր (այդ ես էի).
երբ ես ծիծաղում էի, դու արտասւում էիր,
երբ ես երեխայ էի, դու իմաստուն էիր, ես իմաստուն էի,
դու երեխայ էիր - կիսով չափ այդ ես էի;
Մենք շրջում էինք միասին, իրար հետ, ամռան տաք մի օր,
երբ լայն տերեւները փողոցում կանգնած ծառերի
ծածկում էին մեզ իրենց ստուերներով, բայց ահա
Հրապարակը, պատկերասրահը ուր մենք ապրում էինք
մի նկարի մէջ (այդ նկարը դեռ. ոչ ոք չի նկարել),
իսկ ժամանակը գնում էր մեր աոջեւից, տանելով իր հետ
անցեալի ուրախութիւնը, երբ չկար անցեալ դեռեւս

ամռանը, յուլիսին, փայլուն շրջանակների մէջ սիրոյ։
- Դա կը լինի մի Ուրիշ Անգամ