Յովհաննէս Յովհաննիսեան

Հայ բա­նաս­տեղծ, ու­սու­ցիչ եւ թարգ­մա­նիչ։

Յովհաննէս Յովհաննիսեան (14 (26) Ապրիլ 1864[1], Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[1] - 29 Սեպտեմբեր 1929(1929-09-29), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն), հայ բա­նաս­տեղծ, ու­սու­ցիչ եւ թարգ­մա­նիչ։։

Յովհաննէս Յովհաննիսեան
Ծնած է 14 (26) Ապրիլ 1864[1]
Ծննդավայր Վաղարշապատ, Երեւանի նահանգ, Կովկասի Փոխարքայութիւն, Ռուսական Կայսրութիւն[1]
Մահացած է 29 Սեպտեմբեր 1929(1929-09-29) (65 տարեկանին)
Մահուան վայր Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն  Ռուսական Կայսրութիւն
 Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն Հայ[2][1]
Ուսումնավայր Խաչատուր Աբովեանի անուան թիւ 2 դպրոց[1]
Լազարեան Ճեմարան[1]
Մոսկուայի կայսերական համալսարան[1]
Մասնագիտութիւն բանաստեղծ, լրագրող, թարգմանիչ, գրագէտ
Աշխատավայր Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան

Կեանք եւ գործունէութիւն Խմբագրել

Ծնած է Վաղարշապատ։ Կանուխէն ղրկուած է Լազարեան Ճեմարան՝ Մոսկուա, ուր ա­շա­կեր­տած է Սմբատ Շահազիզի։ Ապա՝ համալսարանի մէջ կ'ուսանի լեզուաբանութիւն եւ պատմութիւն։ Դեռ աշակերտ՝ գրելու քաջալերուած իր ուսուցիչ Սմբատ Շահազիզէն, Մոսկուայի մէջ լոյս կ' ընծայէ առաջին ժողովածուն՝ օգնութեամբ ուսանողական միութեան։ Ան Շահզիզի խրա­խու­սան­քով պա­տա­նի տա­րի­քէն սկսած է ո­տա­նա­ւոր­ներ գրել եւ լոյս ըն­ծա­յել ­Ճե­մա­րա­նի ու­սա­նո­ղա­կան պար­բե­րա­թեր­թին մէջ[3]։

Կրկին Կովկաս՝ ուսուցիչ է Գէորգեան Ճեմարանէն ներս. ուր կը գործէ մինչեւ ծերութիւն, իբր յարգուած մանկավարժ։ Միաժամանակ կ'արտադրէ՝ չափով մը նոր շունչ բերերով արեւելահայ բանաստեղծութեան տուեալ պահու՝ ճառային-հայրենասիրական ոճին, պատրաստելով Թումանեանի քնարական քերթողութիւնը։

Իր գործունէութեան քառորդ դարեայ յոբելեանը նշուած է 1912-ին։ Մահացած է Երեւան, խորհրդային շրջանին եւս, կարճ ատեն մը ծառայելէ ետք՝ կրթական-վարչական մարզին մէջ։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'huiMaisons-Alfort: 2021. — P. 266. — ISBN 978-2-905686-93-0
  3. «Յովհաննէս Յովհաննիսեան (1864-1929). Արեւելահայ արդի քնարերգութեան յառաջապահը»։ archive.azator.gr։ արտագրուած է՝ 2022-03-28 
Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։