Ռիշար (Խաչատուր) Անդրանիկի Ժերանեան (ֆրանսերէն՝ Richard Jeranian, 17 Յուլիս 1921(1921-07-17)[2][3][4], Սեբաստիա[1] - 10 Հոկտեմբեր 2019(2019-10-10)[5][1], Փարիզի 13-րդ շրջան, Փարիզ[1]), հայ նկարիչ։

Ռիշար Ժերանեան
Ծննդեան անուն ֆրանսերէն՝ Richard Hatchadour Djéranian[1]
Ծնած է 17 Յուլիս 1921(1921-07-17)[2][3][4]
Ծննդավայր Սեբաստիա[1]
Մահացած է 10 Հոկտեմբեր 2019(2019-10-10)[5][1] (98 տարեկանին)
Մահուան վայր Փարիզի 13-րդ շրջան, Փարիզ[1]
Քաղաքացիութիւն  Ֆրանսա[6]
Ազգութիւն Հայ[4]
Ուսումնավայր Ժիւլիան Ակադեմիա
Աքատեմի տը լա Կրանտ Շոմիէր[4]
Մասնագիտութիւն գեղանկարիչ, գծագրիչ

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Ռիշար (Խաչատուր) Անդրանիկի Ժերանեանը ծնած է Սեբաստիա, 17 Յուլիս 1921-ին: 7 տարեկանէն ապրած է Ֆրանսա։

1938-1942 թուականներուն ուսանած է Մարսէյլի գեղարուեստի դպրոցին մէջ,1946-1948 թուականներուն` Փարիզի Գրան-Շոմիեր եւ Ժիւլեան ակադեմիաներուն մէջ[7]։

Ստեղծագործական գործունէութիւն

Խմբագրել
 
Վենետիկ, 2008, թուղթ, խառն տեխնիկա, գունաւոր վիմագրութիւն, 63x48/90,5x63 սմ

Ժերանեանը ստեղծեր է հիմնականօրէն ռիալիստական բնապատկերներ, նաթիւրմորներ, կրաֆիք կառուցուածքներ composition, կանանց մարմնապատկերներ։

  • Ինքնադիմանկար, 73x60 սմ, 1953 թ.
  • Ընկերները, 100x81 սմ, 1967 թ.
  • Մարմարաշէնի վանքը, 92x73 սմ, 1992 թ.
  • Քրիստոսի մուտքը Անի, 92x73 սմ, 1973 թ.
  • Ախթամար, 60x50, 2003 թ.
  • Տաթեւի վանքը, 60x55 սմ, 2002 թ.
  • Հաղպատի վանքը, 60x55, 2001 թ.
  • Անիի աւերակները, 60x55 սմ, 1965 թ.
  • Նորավանք, 60x55 սմ, 1995 թ.
  • Լենինականի երկրաշարժը, 1988 թ.
  • Տրոյական ձի, 60x55 սմ, 2002 թ.

Բնապատկերներ

  • «Օնֆլեորի նաւահանգիստը», 1958 թ., ՀԱՊ
  • «Փարիզի կամուրջները», 1963 թ.
  • «Տաթեւի վանքը», 1967 թ.
  • «Անիի ավերակները», 1968 թ.
  • «Նորմանդական բնապատկեր», 1982 թ.
  • Աշնանային բնապատկեր, 81x65 սմ, 1958 թ.
  • Նոթր-Տամի կամուրջները, 92x73 սմ, 1963 թ.
  • Փարիզի Նոթր-Տամը ձմռան, 92x73 սմ, 1956 թ.

Նաթիւրմորներ՝

  • «Արեւելեան ծաղկեփունջ», 1966 թ.
  • «Սպանական նաթիւրմոր», 1972 թ.

Ժերանեանի արուեստին մէջ որոշակի տեղ ունին հայրենի բնութիւնն ու յուշարձանները։ Յաճախ այցելեր Է Հայաստան։

Անհատական ցուցահանդէսներ

Խմբագրել

Ցուցադրուեր է Փարիզի Անկախներու, Աշնանային եւ այլ սալոններուն, «Արուեստները Եւրոպայի մէջ» Պրիւքսէլ, «Եւրոպայի Կրաֆիքան» Մոնաքօ եւ այլ ցուցահանդէսներուն։ Ունեցեր է շուրջ 50 անհատական ցուցահանդէսներ (Ֆրանսա, ԱՄՆ, Զուիցերիա, Իտալիա, Իրան, Լիբանան, Մոսկուա), Նովոսիբիրսկ, Երևան (1964, 1969, 1979), Գյումրի, Դիլիջան, արժանացեր շարք մը միջազգային մրցանակներու։ Երիտասարդութեան եւ ուսանողներու համաշխարհային I (1947, Բրակ եւ VI (1957, Մոսկուա փառատօներու դափնեկիր է[8]։

  • 1953 թ. Փարիզ, Ռոմէո Ժուլիէլթ պատկերասրահ
  • 1957 թ. Փարիզ, Ror Vomar պատկերասրահ
  • 1958 թ. Պէյրութ, Arcades պատկերասրահ
  • 1958 թ. Մարսէյլ, Ժուվեն պատկերասրահ
  • 1959 թ. Մարսէյլ, Ռեպուլ պատկերասրահ
  • 1959 թ. Փարիզ, Gerard Mourgue պատկերասրահ
  • 1960 թ. Թեհրան, Ակումբ պատկերասրահ
  • 1960 թ. Պէյրութ, Des Arcades պատկերասրահ
  • 1961 թ. Ժընեւ, Գանզոնի պատկերասրահ
  • 1961 թ. Փարիզ, Framond պատկերասրահ
  • 1963 թ. Ժընեւ, Գանզոնի պատկերասրահ
  • 1963 թ. Փարիզ, Մոնթէ Գառլօ պատկերասրահ
  • 1964 թ. Պէյրութ, Պատկերասրահ Մէկ
  • 1964 թ. Երեւան, Հայաստանի նկարիչներու միութիւն
  • 1964 թ. Լենինական
  • 1965 թ. Վաշինկթոն, Ճէյսըն պատկերասրահ
  • 1965 թ. Պէյրութ, Կասիա պատկերասրահ
  • 1966 թ. Դեպ
  • 1967 թ. Ռեն, Ռատիոտուն
  • 1967 թ. Միւնիխ
  • 1967 թ. Պէյրութ, Կասիա պատկերասրահ
  • 1968 թ. Դիլիջան

Մրցանակներ

Խմբագրել
  • Jeranian, Paris, 1983

Գրականութիւն

Խմբագրել
  • Խաչատրեան Շահեն, Ֆրանսահայ կերպարուեստ, Ե., 1981, Էջ 102-103։
  • Richard Jeranian, 60 ans de peinture ecolutive

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Fichier des personnes décédées
  2. 2,0 2,1 RKDartists
  3. 3,0 3,1 Richard JeranianOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  5. 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
  6. Bibliothèque nationale de France Record #14979980v // BnF catalogue généralParis: BnF.
  7. Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005 
  8. Ռիշար Ժերանեան, Լոյսի երաժիշտը
  9. Հայաստանի Հանրապետութեան շքանշաններով և մետալներով պարգևատրելու մասին

Արտաքին յղումներ

Խմբագրել