Ստեփան Ոսկանեան

Ստեփան Ոսկանեան;
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Ստեփան Ոսկան
Ծնած է	1825
Ծննդավայր	Իզմիր, Անատոլիայի էլայեթ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	1901
Մահուան վայր	Իզմիր, Այտըն, Օսմանեան Կայսրութիւն
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Կրօնք	Հայ Առաքելական Եկեղեցի
Ուսումնավայր	Մեսրոպեան Վարժարան; Փարիզի Համալսարան; Ֆրանսայի Քոլէճ; Սենտ Բարբի քոլեջ?
Մասնագիտութիւն	հրապարակախօս, խմբագիր, թարգմանիչ, ուսուցիչ
Աշխատավայր	Արեւելք; Արեւմուտք; Մեսրոպեան Վարժարան
Վարած պաշտօններ	գլխաւոր խմբագիր, գլխաւոր խմբագիր եւ տնօրէն
Անդամութիւն	Մասոնականութիւն

Ստեփան Ոսկանեան (1825-1901), հայ հրապարակագիր, խմբագիր, թարգմանիչ եւ մանկավարժ։ Մեծ դեր կատարած է աշխարհաբարի զարգացման մէջ։

Կենսագրութիւն

Ստեփան Ոսկանեան ծնած է 1825-ին Իզմիր, ուր ստացած է իր նախակրթութիւնը։ «Մեսրոպեան» վարժարանը աւարտելէ ետք, հոն ուսուցչական պաշտօնի կոչուած է։ Հայերէնի ուսուցիչ եղած է Նուպար փաշա Նուպարեանի եւ եղբօր՝ Առաքելի, որ, փոխադարձաբար, ֆրանսերէն աւանդած է իրեն։ 1846-ին կ՚անցնի Ֆրանսա, ուր պաշտօնի կը կոչուի Սէն-Պարպ ֆրանսական երկրորդական վարժարանին մէջ, Իզմիրի «Արշալոյս Արարատեան» թերթի խմբագիր Ղուկաս Պալթազարեան-ի միջնորդութեամբ։ Ուսուցիչ եւ ուսանող միաժամանակ, Ոսկան կը հետեւի Գոլեժ տը Ֆրանսի եւ Սորպոն համալսարանի դասընթացքներուն, կը մասնակցի քննութեանց ու կը ստանայ գիտութեան ու գրականութեան պսակաւորի վկայական։

1846-1852 Ոսկան Փարիզ կ'ապրի, ուր կը մասնակցի 1848-ի ֆրանսական յեղափոխութեան։

1853-ին կը վերադառնայ Պոլիս, ուր կը հրատարակէ «Ներքին համոզում» գրքոյկը։ 1854-ին Իզմիր կ՚անցնի, ուր կը հրատարակէ երկրորդ գրքոյկը՝ «Հռոմէական պարգեւ»:

Պոլսոյ եւ Իզմիրի մէջ համոզումներուն հետ հաշտ ու տեւական գործ մը գտնելու անկարելիութեան առջեւ, կը վերադառնայ Ֆրանսա։ 1855-ին Փարիզի մէջ կը ձեռնարկէ «Արեւելք» կիսամսեայ հանդէսին հրատարակութեան, կարգ մը ունեւոր հայերու նիւթական աջակցութեամբ^[3]։

Թարգմանութիւններ

Թարգմանած է Էօժէն Սիւի «Թափառական Հրեան» (որուն միայն առաջին մասը հրատարակուեցաւ), Ֆլորիանի «Ժանօ եւ Քոլէն» կատակերգութիւնը, Շաթօպրիանի «Յետին Ապենսերաժ»ը՝ մասամբ^[4]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 626–627.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a>
↑ Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 601. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>
↑ «Վիեննայի Մենաստանին Մամուլին Շտեմարանը- ԱՐԵՒԵԼՔ»։ արտագրուած է՝ 2022-12-15
↑ Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հ. Ա (Բ. հրատարակութիւն), Հալէպ, 2005։

Աղբիւրներ

«Դիմաստուերներ», Հրանդ Ասատուր, 1921, էջ 10417-1։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1238720"_data-entity-id="Q124737635">Հայկական_սովետական_հանրագիտարան,_հատոր_8<span_class="wef_low_priority_links">_—_հատոր&nbsp;8._—_է.&nbsp;626–627.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 8 — հատոր 8. — է. 626–627.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124737635"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q114555440"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q114574126|Krikorian&nbsp;A.]],_[[:d:Q114588221|Heratchian&nbsp;H.]]</i>_[[:d:Q114555440|Le_dictionnaire_biographique]]:_Arméniens_d'hier_et_d'aujourd'hui<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Maisons-Alfort|Maisons-Alfort]]:_2021._—_P.&nbsp;601._—_ISBN_978-2-905686-93-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a></div>-2] Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 601. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>

[3] «Վիեննայի Մենաստանին Մամուլին Շտեմարանը- ԱՐԵՒԵԼՔ»։ արտագրուած է՝ 2022-12-15

[4] Մինաս Թէօլէօլեան, Դար մը գրականութիւն, հ. Ա (Բ. հրատարակութիւն), Հալէպ, 2005։

[1]

[2]

[3]

[4]