Արմին Վեգնըր
Արմին Վեգնըր (գերմաներէն՝ Armin Theophil Wegner, 16 Հոկտեմբեր 1886[2][3][4][…], Էյբերֆելդ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիոյ թագաւորութիւն, Գերմանական Կայսրութիւն[5] - 17 Մայիս 1978[2][3][4], Հռոմ, Իտալիա[5]), գերմանացի լուսանկարիչ, բանաստեղծ, լրագրող, հրապարակախօս, իրաւագիտութեան դոկտոր։ 1915-1916 թուականներուն, Տէր Զօրի անապատին եւ Կիլիկիոյ, Ամասիայի եւ Տաւրոսի կիրճերուն մէջ եղած է ականատեսը Հայոց Ցեղասպանութեան ու լուսանկարած է գաղթականներու կարաւաններ, ճամբարներ, սովահար, տանջահար մարդիկ, դիակներ եւ գանկերու բլուրներ:
Արմին Վեգնըր | |
---|---|
| |
Ծննդեան անուն | գերմաներէն՝ Armin Theophil Wegner |
Նաեւ յայտնի է իբրեւ | Johannes Selbdritt[1], Ömer-Tarik[1], Klaus Uhler[1] եւ Klaus Uhlen |
Ծնած է | 16 Հոկտեմբեր 1886[2][3][4][…] |
Ծննդավայր | Էյբերֆելդ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիոյ թագաւորութիւն, Գերմանական Կայսրութիւն[5] |
Մահացած է | 17 Մայիս 1978[2][3][4] (91 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Հռոմ, Իտալիա[5] |
Քաղաքացիութիւն | Գերմանիա |
Մասնագիտութիւն | լուսանկարիչ, գրագէտ, Մարտիկ, բժիշկ, հեղինակ |
Ամուսին | Lola Landau? եւ Irene Kowaliska? |
Երեխաներ | Michele Wegner? |
Վեգնըր առաջին անգամ ինքը ցուցադրած է իր լուսանկարները 1919-1921 թուականներուն եւ քաջութիւնը ունեցած է դատապարտելու Մեծ եղեռնը իր դասախօսութիւններուն ժամանակ:
1921 թուականին Վեգնըր, իբրեւ վկայ, ներկայ եղած է Սողոմոն Թեհլերեանի դատավարութեան՝ Պերլին, հաւաքած է սղագրական նիւթեր, գրած է յառաջաբան՝ «Արդար վճիռ», եւ հրատարակած է առանձին գիրքով՝ «Թալեաթ Փաշայի դատավարութիւնը...», 1921։
Իբրեւ գրող
ԽմբագրելԱն գրած է Հայոց Ցեղասպանութեան նուիրուած բանաստեղծութիւններ, արձակ գործեր եւ վկայութիւններ, որոնց բնորոշ են մարդասիրութիւնը, եղբայրութեան գաղափարը, որեւէ ազգի հալածանքի մերժումը։
Բանաստեղծութիւններու առաջին գրքոյկը հրատարակուած է դեռեւս դպրոցական տարիներուն։ 1910 թուականին տպագրուած է «Արձակ բանաստեղծութիւններ» ժողովածոն։
1922 թուականին հրատարակուած «Ճիչ Արարատից» գրքոյկին մէջ, ներկայացնելով Զմիւռնիոյ կոտորածները, Վեգնըր դարձեալ հրապարակած է Թուրքիոյ կառավարող շրջաններու հայատեաց քաղաքականութիւնը եւ արեւմտեան տէրութիւններու անտարբերութիւնը։
Ան երկու անգամ այցելած է Հայաստան՝ 1927-ին եւ 1968-ին։
1968-ին ան այցելած է նաեւ Ծիծեռնակաբերդ եւ խոնարհած՝ Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին առջեւ:
Երկեր
Խմբագրել- Am Kreuzweg der Welten, В., 1982.
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Munzinger Personen
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #11862993X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.