Երանուհի Գարագաշեան

Երանուհի Գարագաշեան;
Ծնած է	1848
Ծննդավայր	Սկիւտար, Թուրքիա
Մահացած է	16 Ապրիլ 1924
Մահուան վայր	Թիֆլիս, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն; Ռուսական Կայսրութիւն; Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետութիւն; Խորհրդային Միութիւն
Ազգութիւն	Հայ
Մասնագիտութիւն	թատրոնի դերասանուհի
Աշխատավայր	Վարդովեան թատրօն

ԵրաՆուհի Գարագաշեան (1848, Սկիւտար, Թուրքիա - 16 Ապրիլ 1924(1924-04-16), Թիֆլիս, Խորհրդային Միութիւն^[2]) հայ դերասանուհի:

Կենսագրութիւն

Ծնած է Կոստանդնուպոլիս, Ուսկուդար թաղամասոը, որտեղ ստացած է իր նախնական կրթութիւնը եւ աւարտած 1861 թուականին^[3]։ Բեմական ասպարէզ մտած է 1865 թուականին՝ Ս.Թղլեանի «Մեծն Տրդատ»-ի դերակատարութեան մէջ կատարելով Աշխենի դերը։ Առաջին մէկ-երկու թատրոններուն ժամանակ գերազանցապէս խաղցած է արական դերեր, Ինչպէս Պողի դերը Բ. դը Սէն-Պյերի «Պող եւ Վերգինէ» թատրոնին մէջ եւ այլն։ Անոր բեմական գործունէութեան ամենափայլուն շրջանը սկսած է 1867 թուականէն, երբ դարձած է Հ.Վարդովեանի թատրոնի խումբին դերասանուհիներէն մէկը եւ բոլոր ներկայացումներուն արժանացած է առաջնակարգ դերերով, ինչպէս Սանդուխտ (Թ. Թերզեանի «Սանդուխտ կոյս»), Անժելիք («Նեղսիրտ բարեգործը»), Հայկանուշ («Կործանումն Ռուբինեան թագաւորութեան»), Թեոդորա («Վենետիկուհին») եւ այլն։ 1878 թուականին միացած է Ս.Պենկլեանի օփերային խումբին, շրջած է շարք մը քաղաքներ, եղած է Ադրիանապոլս, Ատանայ, Սելանիկ եւ Կաւալա, արժանացած է նաեւ Տիգրան Չուխաճեանի եւ թարգմանական քանի մը տեղերուն մէջ։ 1880 թուականին իր քրոջ՝ Վերգինէ Գարագաշեանի հետ ճամբորդած է Թիֆլիս, մէկ թատրոն մը կատարած է Թիֆլիսի հայկական խումբերուն, Պետրոս Ադամեանի, Սիրանոյշի եւ այլ պոլսահայ դերասաններու հետ։ Յաջորդ թատրոններուն ընթացքին նորէն վերադարձած է Պոլիս, Ս.Պենկլեանի խումբի հետ մեկնած է Եգիպտոս, այնտեղէն անցած է Պալկանեան երկրներ։ 1887 թուականին վերադարձած է Պոլիս, եւ այն ժամանակ թողած է բեմը, ապա մասնակցած է Գահիրէի մէջ կազմակերպուած շարք մը ներկայացումներուն, մեծ յաջողութեամբ կատարելով Մարգարիտ Գոթիէի (Ա.Դիւմա (որդու) «Կամելիազարդ տիկինը»), Մեդեայի (Եւրիպիդեսի «Մեդեա») եւ Կատարին Հովարդի դերերը, արժանանալով եգիպտական մամուլի բարձր գնահատմանը։ 1900-ականներու սկզբներուն եկած է Թիֆլիս, ամուսնացած է եւ մինչեւ կեանքի վերջը ապրած այնտեղ^[4]: Անոր դերերէն են՝

Աշխէն (Ս.Հեքիմեանի «Յարմակ եւ Աշխէն»)
Քեթեւան (Գ.Սունդուկեանի «Խաթաբալայ»)
Հեղինէ (Ժ.Օֆենպախի «Գեղեցկուհի Հեղինէ»)
Թերեզա (Մ.Կամոլետտիի «Քոյր Թերեզա»)^[5]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,0 ^1,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ Երանուհի Գարագաշյանը «Անուններ» կայքում
↑ Պարոնեան Յ., Ազգային ջոչեր, Բեյրութ, 1993
↑ Ստեփանյան Գ., Կենսագրական բառարան, հատոր Ա, Երեւան, 1973, էջ 234-235
↑ Ով ով է.Հայեր, հատոր Ա., Երեւան, 2005

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] Երանուհի Գարագաշյանը «Անուններ» կայքում

[3] Պարոնեան Յ., Ազգային ջոչեր, Բեյրութ, 1993

[4] Ստեփանյան Գ., Կենսագրական բառարան, հատոր Ա, Երեւան, 1973, էջ 234-235

[5] Ով ով է.Հայեր, հատոր Ա., Երեւան, 2005

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]