Հայկազ ժամկոչեան

Հայկազ Գ․ ժամկոչեան (1909-1981), համալսարանի դասախօս եւ գիրքերու հեղինակ։

Հայկազ ժամկոչեան
Ծնած է	10 Հոկտեմբեր 1909(1909-10-10)
Ծննդավայր	Մալաթիա, Թուրքիա
Մահացած է	4 Մարտ 1981(1981-03-04) (71 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Քաղաքացիութիւն	Խորհրդային Միութիւն
Ուսումնավայր	Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան Երեւանի Պետական Համալսարան
Մասնագիտութիւն	պատմաբան
Աշխատավայր	Երեւանի Պետական Համալսարան

Կենսագրութիւն

Ծնած է Մալաթիա 1909 թուականին: Առաջին համաշխարհային պատերազմին հրաշքով կ՚ազատի թրքական եադաղանէն ու կ'ապաստանի Լիբանան, ուր մուտք կը գործէ Անթիլիասի Ամերիկեան որբանոցը, ուր նաեւ կը ստանայ իր նախակրթութիւնը: 1925 թուականին կը տեղաբոխուի Վալանս (Ֆրանսա): Իսկ 1928 թուականին կ'անցնի Պելճիքա։

Վալանսի, Փարիզի եւ Պրուքսելի մէջ իր տարիները բանուորութեամբ անցընելէ ետք, 1929 թուականին կը ներգաղթէ Հայաստան, եւ 1930 թուականին մուտք կը գործէ Երեւանի պետական համալսարանի պատմութեան բաժանմունքը, որուն ընթացքը կ՚աւարտէ գերազանց յաջողութեամբ: 1935-1938 թուականներուն Հ. Ժամկոչեան եղած է ասպիրանդական ուսանող, նոյն համալսարանին մէջ։ Ուսման զուգընթաց՝ ան հայ ժողովուդի պատմութիւն կը դասաւանդէ Երեւանի միջնակարգ դպրոցներուն մէջ։ 1938-էն մինչեւ իր կեանքին վերջին օրը, իբրեւ հայ ժողովուրդի պատմութեան դասախօս կը պաշտօնավարէ համալսարանի Հայ Ժողովուրդի պատմութեան ամպիոնին մէջ։ 1941-1944 թուականներուն ան կը ստանձնէ նոյն ամպիոնի վարիչի պաշտօնը: Տասնհինգ տարի (1945-1960) որպէս տեկան կը ղեկավարէ համալսարանի պատմութեան բաժանմունքը: Հ. Ժամկոչեան ստացած է գիտութեան վաստակաւոր գործիչի կոչում (1970) եւ բազմաթիւ պատուոյ գրեր:

Աշխատանքներ

Հ. Ժամկոչեան հեղինակն է որոշ թիւով հետազօտութիւններու, որոնց մէջ առանձնապէս ուշագրաւ են. ԺԲ.֊ԺԳ.՝ ԴԱՐԵՐԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆԸ «ԱԱԱՈՒՆՑԻ ԴԱՒԻԹ» ԷՊՈՍԻ ՎԱՐԻԱՆՏՆԵՐՈՒՄ (Սասունցի Դաւիթ Յոբելինական Ժողովածու, Երեւան, 1939), «ՊԱՏՄՈՒԹԻՒՆ ՎԱՍՆ ԱԶԳԻ ՆԵՏՈՀԱՑ» ԵՐԿԻ ՀԵՂԻՆԱԿԸ (Պետական Համալսարանի Գիտական Աշխատունթիւններ, 23-րդ հտր., Երեւան, 1946), Անի քաղաքի ԺԳ. դարի երկու արձանագրութեան մասին (Երեւան, 1955), ՖՐԻԿԻ երեք տաղերի մասին (Սովետական Գրականութիւն, Երեւան, 1956, թիւ-12), պատմաբանասիրական դիտողութիւններ, ՖՐԻԿԻ եւ նրա տաղերի մասին (Պատմա-բանասիրական Հանդէս, Երեւան, 1958, թիւ 1) աշխատտութիւնները: Առանձին հատորով լոյս տեսած Է Հ. Ժամկոչեանի Հայաստան նախնադարեան համայնական հասարակութեան եւ ստրկատիրական շրջանին (Երեւան, 1961) մենագրութիւՆը, որ քանի անգամ վերահրատարակուած է Երեւանի պետական համալսարանի Հայ ժողովուրդի պատմութիւն ձեռնարկին մԷջ:

Հայկազ ժամկոչեան կը մահանայ 1981-ի Մարտ 5-ին:

Աղբիւրներ

• Հայկազեան Հայագիտական Հանդէս, Հատոր Թ., Երուանդ Հ․ Քասունի, Պէյրութ, 1981, էջ 356: