Նուարդ Զարեան

Նուարդ Զարեան;
Ծնած է	6 Օգոստոս 1917
Ծննդավայր	Ֆլորանս, Իտալիոյ Թագաւորութիւն
Մահացած է	31 Յունուար 2005 (87 տարեկանին)
Քաղաքացիութիւն	Իտալիա
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Պրերա Գեղարուեստի Թանգարան; Գեղարուեստական վարժարան; Հռոմի գեղարուեստի կաճառ
Մասնագիտութիւն	քանդակագործ
Աշխատավայր	Հռոմի գեղարուեստի կաճառ
Կուսակցութիւն	Իտալիոյ Համայնավար Կուսակցութիւն
Ծնողներ	հայր՝ Կոստան Զարեան, մայր՝ Թագուհի Շահնազարեան

Նուարդ Զարեան (6 Օգոստոս 1917(1917-08-06)^[1], Ֆլորանս, Իտալիոյ Թագաւորութիւն^[1] - 31 Յունուար 2005(2005-01-31)^[2]), սփիւռքահայ կին քանդակագործներու շարքին առաջնակարգ անուններէն մէկն էր, եւ յայտնի դարձած է Իտալիոյ մէջ։

Կենսագրական գխծեր Խմբագրել

Ծնած է Ֆլորանսի մէջ։ Երրորդ զաւակն էր մեծատաղանդ գրագէտ Կոստան Զարեանի^[3] եւ դաշնակահարուհի Թագուհի Շահնազարեանի։ Հետեւած է ընտանիքի թափառական կեանքին՝ Պոլիս, Երեւան, Փարիզ, Վենետիկ։

1931-ին Զարեան ընտանիքը հաստատուած է Միլանի մէջ, ուր նկարչութեան հանդէպ հետաքրքրութիւն ցուցաբերած է 17 տարեկանին։

1934-1935-ին ուսանած է Միլանի «Պրերայի դպրոց»ին մէջ, ուր աշակերտած է քանդակագործ Ատոլֆ Վիլթին, որ իրեն խորհուրդ տուած է նկարչութիւնը փոխարինել քանդակագործութեամբ։

Ուսումը շարունակած է Վենետիկի գեղարուեստական լիկէոնին մէջ (1935-1940) եւ այնուհետեւ շրջանաւարտ եղած է Հռոմի գեղարուեստի ակադեմիայէն։

Գործունէութիւն Խմբագրել

Իբրեւ արուեստագէտ, առաջին անգամ մասնակցած է Հռոմի քառամեայ ցուցահանդէսին, 1938-ին, ուր կրկին երեւցած է 1942-ին, 1948-ին եւ 1952-ին։ Առաջին անգամ առանձին ցուցահանդէս ունեցած է 1945-ին, Հռոմի մէջ։

Բ. Աշխարհամարտի ընթացքին, Նուարդ Զարեան եղած է միակ հայ կինը, որ մասնակցած է իտալական դիմադրական շարժումին, մինչեւ 1943-ի վերջերը։

1944-1945էն սկսեալ, զբաղած է միայն քանդակագործութեամբ։ Մասնագիտացած է մեծածաւալ գործերու մէջ, յատկապէս ներկայացնելով կնոջական տարբեր նիւթեր եւ զգացողութիւններ։

1951-ին, Նուարդ Զարեան բացած է «La Cassapanca» պատկերասրահը Հռոմի մէջ ու զայն գլխաւորած է յաջորդ 30 տարիներուն։

Հոն ունեցած է հինգ անհատական ցուցահանդէսներ 1950-1970ական թուականներուն։

Ցուցահանդէսներ տուած է Հռոմի, Մոտենայի, Երեւանի (1964 եւ 1970), Միլանի, Գոփենհակընի, Վիեննայի, Օսլոյի եւ այլ քաղաքներու մէջ։

1951-ին, Իրանի կառավարութեան պատուէրով, Ռեզա շահի (1925-1941) դիմանկարը ստեղծած է դամբարանին համար։

1961ին Հայաստան այցելած է հօր՝ Կոստան Զարեանի հետ։ 1965-ին սկսած է քանդակագործութիւն դասաւանդել Հռոմի գեղարուեստական լիկէոնին մէջ։

1980ական թուականներու վերջերուն, փոխադրուած է Սանթա Մարինելլա համայնքը՝ Հռոմէն 37 մղոն հեռու, ամուսնոյն՝ իտալացի քանդակագործ եւ լրագրող Մարիօ Չիմարայի (1913-1992) հետ։

Ամուսնոյն մահէն ետք, շարունակած է իր գեղարուեստական աշխատանքը եւ մշակութային ձեռնարկներու կազմակերպումը^[4]։

Քանդակներ Խմբագրել

«Մայրութիւն»
«Արեւին նայող կինը»
«Նստած կինը»
«Ցանկապատի ետեւը»

Անոր մէկ քանդակը զետեղուած է համայնքի յատկապէս ստեղծուած հրապարակի մը վրայ։

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.findagrave.com/memorial/208731697
↑ «Կոստան Զարեանի Արխիւը` Ի Պահ Մատենադարանին – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2022-10-16
↑ armprelacy (2022-08-04)։ «ՆՈՒԱՐԴ ԶԱՐԵԱՆ (ծնունդ՝ 6 Օգոստոս, 1917)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-10-16

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1239328"_data-entity-id="Q2657718">[[:hy:s:Հայկական_սովետական_հանրագիտարան|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_/_խմբ._[[:Վիքտոր_Համբարձումեան|Վ.&nbsp;Համբարձումյան]],_[[:Կոստանդին_Խուդաւերդեան|Կ.&nbsp;Խուդավերդյան]]_—_[[:d:Q124405912|Հայկական_հանրագիտարան_հրատարակչություն]],_1974.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան / խմբ. Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q164396"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q124405912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6429958"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[[https://www.findagrave.com/memorial/208731697_https://www.findagrave.com/memorial/208731697]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.findagrave.com/memorial/208731697

[3] «Կոստան Զարեանի Արխիւը` Ի Պահ Մատենադարանին – Aztag Daily – Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)»։ www.aztagdaily.com։ արտագրուած է՝ 2022-10-16

[4] rmprelacy (2022-08-04)։ «ՆՈՒԱՐԴ ԶԱՐԵԱՆ (ծնունդ՝ 6 Օգոստոս, 1917)»։ Armenian Prelacy (en-US)։ արտագրուած է՝ 2022-10-16

[1]

[2]

[3]

[4]

Նուարդ Զարեան
Ծնած է	6 Օգոստոս 1917(1917-08-06)^[1]
Ծննդավայր	Ֆլորանս, Իտալիոյ Թագաւորութիւն^[1]
Մահացած է	31 Յունուար 2005(2005-01-31)^[2] (87 տարեկանին)
Քաղաքացիութիւն	Իտալիա
Ազգութիւն	Հայ^[1]
Ուսումնավայր	Պրերա Գեղարուեստի Թանգարան Գեղարուեստական վարժարան Հռոմի գեղարուեստի կաճառ
Մասնագիտութիւն	քանդակագործ
Աշխատավայր	Հռոմի գեղարուեստի կաճառ^[1]
Կուսակցութիւն	Իտալիոյ Համայնավար Կուսակցութիւն^[1]
Ծնողներ	հայր՝ Կոստան Զարեան^[1], մայր՝ Թագուհի Շահնազարեան