Վարդգէս Սուրէնեանց

Վարդգէս Սուրէնեանց
Ծնած է	27 Փետրուար 1860
Ծննդավայր	Ախալցխա, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	6 Ապրիլ 1921 (61 տարեկանին)
Մահուան վայր	Եալթա, Տաւրիկեան նահանգ, Խորհրդային Ռուսաստան
Ազգութիւն	Հայ
Քաղաքացիութիւն	Վրաստան
Կրթութիւն	Միւնիխի Գեղարուեստի Ակադեմիա
Մասնագիտութնիւն	լեզուաբան, գեղանկարիչ, նկարազարդող, թարգմանիչ, քանդակագործ, գծանկարիչ, արվեստի տեսաբան, Քաղաքական արուեստի քննադատ
Ժանր	դիմապատկեր
Աշակերտներ	Գարեգին Երիցեան
	Vardges Surenyants Ուիքիպահեստում

Վարդգէս Սուրէնեանց (27 Փետրուար 1860(1860-02-27)^[1], Ախալցխա, Ռուսական Կայսրութիւն - 6 Ապրիլ 1921(1921-04-06)^[1], Եալթա, Տաւրիկեան նահանգ, Խորհրդային Ռուսաստան), հայ նկարիչ եւ հայ ազգային պատմանկարչութեան հիմնադիր։

Կենսագրական գիծեր Խմբագրել

Ծնած է Վրաստանի Ախալցխա քաղաքիը: Նախնական կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրին մէջ եւ ապա ուսումը շարունակած Լազարեան ճեմարանին մէջ:

Աւարտելէ ետք ուսումը հետեւած է Մոսկուայի մէջ մեծ հեղինակութիւն ունեցող գեղանկարչութեան, քանդակագործութեան եւ ճարտարապետութեան ուսումնարանի ճարտարապետութեան բաժնի դասընթացքներուն:

Սուրէնեանց իր նկարչական ուսումը կատարելագործած է Միւնիխի Կայսերական ակադեմիայէն ներս: Ժամանակակիցներու համաձայն, ան տիրապետած է բազմաթիւ լեզուներու, ինչ որ առիթ տուած է արուեստագէտին աւելիով ուսումնասիրելու օտար մշակոյթներն ու արուեստները. ան տիրապետած է պարսկերէն, ռուսերէն, գերմաներէն, իտալերէն եւ այլ լեզուներու։

Գործերը Խմբագրել

Սուրէնեանցի նկարչութեան թեմաները եղած են Հայոց Պատմութիւնն ու հայրենասիրութիւնը. անոր յայտնի գործերէն են՝

«Ոտնահարուած սրբութիւնը»,
«Շամիրամը Արա Գեղեցիկի դիակի մօտ»,
«Հռիփսիմէ»,
«Զապէլ Թուգուհու վերադարձը գահին»,
«Ասպետ կինը» եւ այլ բազմաթիւ նկարներ, որոնցմէ շատեր մինչեւ այսօր կը ցուցադրուին Հայաստանի Ազգային պատկերասրահին մէջ:

Նկարչութեան կողքին Սուրէնեանց զբաղած է նաեւ գիրքի ձեւաւորման աշխատանքով, ճարտարապետութեամբ, քանդակագործութեամբ, թատերական նկարչութեամբ, թարգմանութեամբ ու բեմայարդարմամբ եւ որմանկարչութեամբ. Սուրէնեանցի կը պատկանին Ղրիմի հայկական եկեղեցիներէն մէկուն պատերուն գծագրուած որմանկարները^[3]:

Պատկերասրահ Խմբագրել

Շամիրամը Արա Գեղեցիկի դիակին մօտ

Շամիրամը Արա Գեղեցիկի դիակին մօտ
Տիրամայրը մանկան հետ
Զապէլ թագուհիի վերադարձը գահին
Ասպետ կինը
Ջարդէն ետք
Սալոմէ
Ֆիրտուսին կը կարդայ «Շահ-Նամէ» պոէմը Շահ Մահմուտ Ղազնեւիին
Ներքինին Հարեմին մէջ Դիլիջանի երկրագիտական թանգարան-պատկերասրահին մջ

Անի. կանանց ելքը եկեղեցուց
Ոտնահարուած սրբութիւն
Խրիմեան Հայրիկ կաթողիկոսի դիմանկարը
Անյայտ մարդ
Թափորի ելքը Էջմիածնի մայր տաճարէն
Աննա Գրիգորեւնա Իտելսոնի դիմանկարը
Տիրամայրը մանկան հետ
Սուրբ Հռիփսիմէ եկեղեցի

Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>
↑ Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 527. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>
↑ «ՎԱՐԴԳԷՍ ՍՈՒՐԷՆԵԱՆՑ (1860-1921)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-04-13

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q48204_citetype_Q166118"_data-entity-id="Q10855166">[https://cs.isabart.org/person/114473_Կերպարվեստի_արխիվ]<span_class="wef_low_priority_links">_—_2003.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q10855166"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q114555440"><i_class="wef_low_priority_links">[[:d:Q114574126|Krikorian&nbsp;A.]],_[[:d:Q114588221|Heratchian&nbsp;H.]]</i>_[[:d:Q114555440|Le_dictionnaire_biographique]]:_Arméniens_d'hier_et_d'aujourd'hui<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:fr:Maisons-Alfort|Maisons-Alfort]]:_2021._—_P.&nbsp;527._—_ISBN_978-2-905686-93-0</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a></div>-2] Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 527. — ISBN 978-2-905686-93-0
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q208314"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114588221"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114574126"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q114555440"></a>

[3] «ՎԱՐԴԳԷՍ ՍՈՒՐԷՆԵԱՆՑ (1860-1921)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-04-13

[1]

[2]

[3]

Վարդգէս Սուրէնեանց

Ծնած է	27 Փետրուար 1860(1860-02-27)^[1]
Ծննդավայր	Ախալցխա, Ռուսական Կայսրութիւն
Մահացած է	6 Ապրիլ 1921(1921-04-06)^[1] (61 տարեկանին)
Մահուան վայր	Եալթա, Տաւրիկեան նահանգ, Խորհրդային Ռուսաստան
Ազգութիւն	Հայ^[2]
Քաղաքացիութիւն	Վրաստան
Կրթութիւն	Միւնիխի Գեղարուեստի Ակադեմիա
Մասնագիտութնիւն	լեզուաբան, գեղանկարիչ, նկարազարդող, թարգմանիչ, քանդակագործ, գծանկարիչ, արվեստի տեսաբան, Քաղաքական արուեստի քննադատ
Ժանր	դիմապատկեր
Աշակերտներ	Գարեգին Երիցեան
Vardges Surenyants Ուիքիպահեստում