Աղբիւր (ամսագիր, Թիֆլիս)

«Աղբիւր», առաջին մանկական պատկերազարդ ամսագիրը Արեւելեան Հայաստանի մէջ։ Լոյս տեսած է Թիֆլիսի մէջ 1883–1918 թուականներուն, հրապարակախօս–մանկագիր Տիգրան Նազարեանի խմբագրութեամբ։

Աղբիւր Աղբյուր
Տեսակ	մանկական ամսագիր? եւ պատկերազարդ ամսագիր?
Լեզու	հայերէն
Խմբագիր	Տիգրան Նազարյան?
Հիմնադրուած է	1883
Գրասենեակ	Թիֆլիս, Թիֆլիսի գաւառ

Ուղղուածութիւն

Ամսագիրը ձգտած է մանուկներուն մէջ արթնցնել պատուասիրութիւն, սէր դէպի մարդը, վսեմն ու ազնիւը։ Տպագրած է գրական–գեղարուեստական, բնագիտական, աշխարհագրական նիւթեր, կենսագրական ակնարկներ նշանաւոր մարդոց մասին, նաեւ թարգմանութիւններ Անդերսենի, Հոֆմանի, Հիւկոյի, Կէօթէի, Պուշկինի, Իւան Թուրկենեւ, Նեկրասովի եւ այլ գրողներու մանկական երկերէն։

Մեծ տեղ տուած է ժողովրդական բանահիւսութեան։ Ունեցած է ոչ պարբերաբար լոյս տեսնող երկրորդ բաժին, ուր տպագրուած են մանկավարժական տեսական յօդուածներ, ուսումնասիրութիւններ, խորհուրդներ ծնողներուն եւ դաստիարակներուն։

Իբրեւ «Աղբիւր»ի յաւելուած հրատարակուած են ժողովածուներ, գրքոյկներ, նկարներ, «Մանկական աշխարհ» պարբերաթերթը՝ երեխաներու գրուածքներով եւ թարգմանական նիւթերով։

Ամսագրի էջերուն մէջ հանդէս եկած են հայ անուանի գրողներ Րաֆֆին, Պ. Պռօշեանը, Ղ. Աղայեանը, Յ. Յովհաննիսեանը, Յ. Թումանեանը, Ա. Ծատուրեանը, Ա. Իսահակեանը, Լէօն եւ ուրիշները։

Գրականութիւն

• Քսան եւ հինգ ամեակ «Աղբիւր» մանկական ամսագրի (1883-1908), կազմեց Նար-Դոս, Թ., 1908։
• Յակոբեան Մ. Ն., «Աղբիւր» ամսագիրը, «Տեղեկագիր ՀՍՍՀ ԳԱ, հաս. գիտ.», 1959, №2։
• Գիւլնազարեան Ի. Ս., Ակնարկներ հայ մանկական գրականութեան պատմութեան, Ե., 1961, էջեր 63–73։

Ծանօթագրութիւններ

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։