Յակոբ Օշական

արեւմտահայ գրագէտ, գրաքննադատ, ուսուցիչ եւ մանկավարժ

Յակոբ Օշական (9 Դեկտեմբեր 1883(1883-12-09)[1], Պուրսա, Օսմանեան Կայսրութիւն - 17 Փետրուար 1948(1948-02-17)[1], Հալէպ, Սուրիա), արեւմտահայ յայտնի գրագէտ, գրաքննադատ, ուսուցիչ եւ մանկավարժ։ Հայրն է ծանօթ գրագէտ Վահէ Օշականին։

Յակոբ Օշական
Ծննդեան անուն Յակոբ Քիւֆէճեան
Նաեւ յայտնի է իբրեւ Յակոբ Օշական
Ծնած է 9 Դեկտեմբեր 1883(1883-12-09)[1]
Ծննդավայր Պուրսա, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է 17 Փետրուար 1948(1948-02-17)[1] (64 տարեկանին)
Մահուան վայր Հալէպ, Սուրիա
Քաղաքացիութիւն  Օսմանեան Կայսրութիւն
Ազգութիւն Հայ[2]
Մասնագիտութիւն գրագէտ, բանաստեղծ, լրագրող, թատերագիր
Աշխատավայր Ազգային Կեդրոնական Վարժարան
Մեհեան
Երեխաներ Վահէ Օշական

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Յակոբ Օշական 1921-ին Պոլսոյ մէջ՝ «Խոնարհները» խորագիրի տակ, կը հաւաքէ ու կը հրատարակէ հինգ պատմուածք՝ գրուած 1902-1921 թ.։ Այս հիմքի վրայ աշակերտները հետագային կը հրատարակեն առաւել ընդարձակ ժողովածու մը, ուր նոյն խորագիրի տակ կը հաւաքեն 1902-1924 թուականներուն գրուած պատմուածքները եւ «Շահպազը» վիպակը։

Յակոբ Օշականի երկերը՝ «Երկեր» անունով ժողովածուի անուան տակ, հրատարակուած է «Սովետական գրող» հրատարակչատան կողէն՝ 1979-ին, 488 էջ։ Իր հսկայական գիրքերու շարքը՝ «Համապատկեր Արեւմտահայ Գրականութեան» նուիրուած է արեւմտահայ գրականութեան։

Երկերու մատենագիտութիւն

Խմբագրել
  • Խոնարհները, Ա. հատ. Տօգսանը, Տօպիճը, Պաղտօն, Կ. Պոլիս, 1920, 124 էջ:
  • Խորհուրդներու մեհեանը, Կ. Պոլիս, 1922, 128 էջ:
  • Երբ պատանի են, Կ. Պոլիս, 1926, 124 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. 1, Գահիրէ, 1932, 560 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. 2, Գահիրէ, 1932, 540 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. 3, Գահիրէ, 1934, 656 էջ:
  • Ստեփանոս Սիւնեցի, Փարիզ, 1938, 128 էջ:
  • Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1942, 672 էջ:
  • Երբ մեռնիլ գիտենք: Վարդանանք (Խորհուրդ հայ միջնադարէն), Երուսաղէմ, 1944, 76 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 1, Երուսաղեմ, 1945, 368 էջ:
  • Սփիւռքը եւ իրաւ բանաստեղծները (Վահան Թէքէանի առթիւ), Երուսաղէմ, 1945, 112 էջ:
  • Վկայութիւն մը, Հալէպ, 1946, 128 էջ:
  • Քաղհանք, Երուսաղէմ, 1946, 128 էջ:
  • Օրն օրերուն: Խորհուրդ (մեր ժամանակներէն), Երուսաղէմ, 1946, 81 էջ:
  • Արեւելահայ բանասիրութիւնը եւ Էջմիածին, Անթիլիաս, 1948, 216 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 5, Երուսաղէմ, 1952, 488 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 2, Երուսաղէմ, 1953, 448 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 3, Երուսաղէմ, 1954, 184 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 4, Երուսաղէմ, 1956, 524 էջ:
  • Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1956, 684 էջ:
  • Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1957, 692 էջ:
  • Խոնարհները, Պէյրութ, 1958, 368 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 6, Պէյրութ, 1968, 356 էջ:
  • Երկեր. Ծակ-Պտուկը, Հաճի Մուրատ, Հաճի Ապտուլլահ, Անթիլիաս, 1973, 536 էջ:
  • Երկեր. Պատմվածքներ, Երեւան, 1979, 488 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 7, Անթիլիաս, 1979, 440 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 8, Անթիլիաս, 1980, 504 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 9, Անթիլիաս, 1980, 536 էջ:
  • Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 10, Անթիլիաս, 1982, 648 էջ:
  • Երբ հիները կը կարդանք, Պէյրութ, 1983, 128 էջ:
  • Կայսերական յաղթերգութիւն, Պէյրութ, 1983, 212 էջ:
  • Մայրիներուն շուքին տակ, Պէյրութ, 1983, 152 էջ:
  • Մինչեւ ո՞ւր, Պէյրութ, 1983, 96 էջ:
  • Նամականի, հատ. Ա., Պէյրութ, 1983, 128 էջ:
  • Քնարախաղեր, Պէյրութ, 1983, 112 էջ:
  • Հրաշքը, Անթիլիաս, 1984, 72 էջ:
  • Երկնքի ճամբով, Պէյրութ, 1985, 136 էջ:
  • Սահակ Պարգեւեան, Պէյրութ, 1985, 468 էջ:
  • Սիւլէյման էֆէնտի, Պէյրութ, 1985, 240 էջ:
  • Վահան Թէքէեան, Պէյրութ, 1985, 168 էջ:
  • Երբ պատանի են: Մարօ, Պէյրութ, 1986, 152 էջ:
  • Մեր մատենագիրները (վերլուծումներ), Անթիլիաս, 1987, 120 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. Ա, Անթիլիաս, 1988, 552 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. Բ, Անթիլիաս, 1988, 536 էջ:
  • Մնացորդաց, հատ. Գ, Անթիլիաս, 1988, 624 էջ:
  • Երեք թատերախաղեր (Նոր պսակը: Կնքահայրը: Աքլորամարտը), Սան Ֆրանսիսքօ, 1990, 676 էջ:
  • Կեանքին պէս (հեքիաթ մը մեր ժամանակներէն), Լոս Անճելըս, 1995, 284 էջ:
  • Ծակ-Պտուկը, Անթիլիաս, 1996, 328 էջ:
  • Հարիւր մէկ տարուան: Հաճի Մուրատ: Հաճի Ապտուլլահ: Սիւլէյման էֆէնտի, Անթիլիաս, 1996, 472 էջ:
  • Գրականութեան համար, Երեւան, 1997, 96 էջ:
  • Աստուած կ՚իջնէ: Երբ մեռնիլ գիտենք (թատերական երկեր), Պէյրութ, 1998, 96 էջ:
  • Երկեր. Խոնարհները, Խոնարհներու մեհեանը, Երբ պատանի են, Անթիլիաս, 1998, 616 էջ:
  • Մոռցուած բաներ (արձակ էջեր), Պէյրութ, 1998, 136 էջ:
  • Սերմնացան (արձակ երկեր), Պէյրութ, 1998, 160 էջ:
  • Արեւելահայ դէմքեր, Պէյրութ, 1999, 336 էջ:
  • Զուգակշիռ արեւելահայ եւ արեւմտահայ գրականութեանց, Պէյրութ, 1999, 248 էջ:
  • Հարիւր մէկ տարուան: Հաճի Ապտուլլահ, Երեւան, 2000, 298 էջ:
  • Անգղին կտուցին տակ (տեսական գրութիւններ), Պէյրութ, 2008, 352 էջ:
  • Մաթիկ Մելիքխանեան (վէպ), Պէյրութ, 2010, 280 էջ:
  • Գիրքերու քովն ի վեր, Պէյրութ, 2011, 256 էջ:
  • Օսկի օրրանը եւ գրական այլ էջեր, Պէյրութ, 2011, 240 էջ:
  • Քննադատական (յօդուածներու ժողովածու), Պէյրութ, 2013, 212 էջ:

Աղբիւր

Խմբագրել
  • Հայ Կեանք եւ Գրականութիւն, Յարութիւն Քիւրքճեան, երկրորդական բաժին Ա. տարի, էջ 187:

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել

Արտաքին յղում

Խմբագրել