Յակոբ Օշական
արեւմտահայ գրագէտ, գրաքննադատ, ուսուցիչ եւ մանկավարժ
Յակոբ Օշական (9 Դեկտեմբեր 1883, Պրուսա - 17 Փետրուար 1948, Հալէպ), արեւմտահայ յայտնի գրագէտ, գրաքննադատ, ուսուցիչ եւ մանկավարժ։ Հայրն է ծանօթ գրագէտ Վահէ Օշականին։
| Յակոբ Օշական | |
|---|---|
 | |
| Ծննդեան անուն | Յակոբ Քիւֆէճեան |
| Նաեւ յայտնի է իբրեւ | Հակոբ Օշական |
| Ծնած է | 9 Դեկտեմբեր 1883[1] |
| Ծննդավայր | Պուրսա, Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 17 Փետրուար 1948[1] (64 տարեկանին) |
| Մահուան վայր | Հալէպ, Սուրիա |
| Քաղաքացիութիւն |
.svg){kind=small} Օսմանեան Կայսրութիւն |
| Ազգութիւն | Հայ[2] |
| Մասնագիտութիւն | գրագէտ, բանաստեղծ, լրագրող, թատերագիր |
| Աշխատավայր |
Ազգային Կեդրոնական Վարժարան Մեհեան |
| Երեխաներ | Վահէ Օշական |
Կենսագրութիւն Խմբագրել
Յակոբ Օշական 1921-ին Պոլսոյ մէջ՝ «Խոնարհները» խորագիրի տակ, կը հաւաքէ ու կը հրատարակէ հինգ պատմուածք՝ գրուած 1902-1921 թ.։ Այս հիմքի վրայ աշակերտները հետագային կը հրատարակեն առաւել ընդարձակ ժողովածու մը, ուր նոյն խորագիրի տակ կը հաւաքեն 1902-1924 թուականներուն գրուած պատմուածքները եւ «Շահպազը» վիպակը։
Յակոբ Օշականի երկերը՝ «Երկեր» անունով ժողովածուի անուան տակ, հրատարակուած է «Սովետական գրող» հրատարակչատան կողէն՝ 1979-ին, 488 էջ։ Իր հսկայական գիրքերու շարքը՝ «Համապատկեր Արեւմտահայ Գրականութեան» նուիրուած է արեւմտահայ գրականութեան։
Երկերու մատենագիտութիւն Խմբագրել
- Խոնարհները, Ա. հատ. Տօգսանը, Տօպիճը, Պաղտօն, Կ. Պոլիս, 1920, 124 էջ:
- Խորհուրդներու մեհեանը, Կ. Պոլիս, 1922, 128 էջ:
- Երբ պատանի են, Կ. Պոլիս, 1926, 124 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. 1, Գահիրէ, 1932, 560 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. 2, Գահիրէ, 1932, 540 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. 3, Գահիրէ, 1934, 656 էջ:
- Ստեփանոս Սիւնեցի, Փարիզ, 1938, 128 էջ:
- Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1942, 672 էջ:
- Երբ մեռնիլ գիտենք: Վարդանանք (Խորհուրդ հայ միջնադարէն), Երուսաղէմ, 1944, 76 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 1, Երուսաղեմ, 1945, 368 էջ:
- Սփիւռքը եւ իրաւ բանաստեղծները (Վահան Թէքէանի առթիւ), Երուսաղէմ, 1945, 112 էջ:
- Վկայութիւն մը, Հալէպ, 1946, 128 էջ:
- Քաղհանք, Երուսաղէմ, 1946, 128 էջ:
- Օրն օրերուն: Խորհուրդ (մեր ժամանակներէն), Երուսաղէմ, 1946, 81 էջ:
- Արեւելահայ բանասիրութիւնը եւ Էջմիածին, Անթիլիաս, 1948, 216 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 5, Երուսաղէմ, 1952, 488 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 2, Երուսաղէմ, 1953, 448 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 3, Երուսաղէմ, 1954, 184 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 4, Երուսաղէմ, 1956, 524 էջ:
- Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1956, 684 էջ:
- Հայ գրականութիւն, Երուսաղէմ, 1957, 692 էջ:
- Խոնարհները, Պէյրութ, 1958, 368 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 6, Պէյրութ, 1968, 356 էջ:
- Երկեր. Ծակ-Պտուկը, Հաճի Մուրատ, Հաճի Ապտուլլահ, Անթիլիաս, 1973, 536 էջ:
- Երկեր. Պատմվածքներ, Երեւան, 1979, 488 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 7, Անթիլիաս, 1979, 440 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 8, Անթիլիաս, 1980, 504 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 9, Անթիլիաս, 1980, 536 էջ:
- Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հատ. 10, Անթիլիաս, 1982, 648 էջ:
- Երբ հիները կը կարդանք, Պէյրութ, 1983, 128 էջ:
- Կայսերական յաղթերգութիւն, Պէյրութ, 1983, 212 էջ:
- Մայրիներուն շուքին տակ, Պէյրութ, 1983, 152 էջ:
- Մինչեւ ո՞ւր, Պէյրութ, 1983, 96 էջ:
- Նամականի, հատ. Ա., Պէյրութ, 1983, 128 էջ:
- Քնարախաղեր, Պէյրութ, 1983, 112 էջ:
- Հրաշքը, Անթիլիաս, 1984, 72 էջ:
- Երկնքի ճամբով, Պէյրութ, 1985, 136 էջ:
- Սահակ Պարգեւեան, Պէյրութ, 1985, 468 էջ:
- Սիւլէյման էֆէնտի, Պէյրութ, 1985, 240 էջ:
- Վահան Թէքէեան, Պէյրութ, 1985, 168 էջ:
- Երբ պատանի են: Մարօ, Պէյրութ, 1986, 152 էջ:
- Մեր մատենագիրները (վերլուծումներ), Անթիլիաս, 1987, 120 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. Ա, Անթիլիաս, 1988, 552 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. Բ, Անթիլիաս, 1988, 536 էջ:
- Մնացորդաց, հատ. Գ, Անթիլիաս, 1988, 624 էջ:
- Երեք թատերախաղեր (Նոր պսակը: Կնքահայրը: Աքլորամարտը), Սան Ֆրանսիսքօ, 1990, 676 էջ:
- Կեանքին պէս (հեքիաթ մը մեր ժամանակներէն), Լոս Անճելըս, 1995, 284 էջ:
- Ծակ-Պտուկը, Անթիլիաս, 1996, 328 էջ:
- Հարիւր մէկ տարուան: Հաճի Մուրատ: Հաճի Ապտուլլահ: Սիւլէյման էֆէնտի, Անթիլիաս, 1996, 472 էջ:
- Գրականութեան համար, Երեւան, 1997, 96 էջ:
- Աստուած կ՚իջնէ: Երբ մեռնիլ գիտենք (թատերական երկեր), Պէյրութ, 1998, 96 էջ:
- Երկեր. Խոնարհները, Խոնարհներու մեհեանը, Երբ պատանի են, Անթիլիաս, 1998, 616 էջ:
- Մոռցուած բաներ (արձակ էջեր), Պէյրութ, 1998, 136 էջ:
- Սերմնացան (արձակ երկեր), Պէյրութ, 1998, 160 էջ:
- Արեւելահայ դէմքեր, Պէյրութ, 1999, 336 էջ:
- Զուգակշիռ արեւելահայ եւ արեւմտահայ գրականութեանց, Պէյրութ, 1999, 248 էջ:
- Հարիւր մէկ տարուան: Հաճի Ապտուլլահ, Երեւան, 2000, 298 էջ:
- Անգղին կտուցին տակ (տեսական գրութիւններ), Պէյրութ, 2008, 352 էջ:
- Մաթիկ Մելիքխանեան (վէպ), Պէյրութ, 2010, 280 էջ:
- Գիրքերու քովն ի վեր, Պէյրութ, 2011, 256 էջ:
- Օսկի օրրանը եւ գրական այլ էջեր, Պէյրութ, 2011, 240 էջ:
- Քննադատական (յօդուածներու ժողովածու), Պէյրութ, 2013, 212 էջ:
Աղբիւր Խմբագրել
- Հայ Կեանք եւ Գրականութիւն, Յարութիւն Քիւրքճեան, երկրորդական բաժին Ա. տարի, էջ 187:
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: open data platform — 2011.
- ↑ Krikorian A., Heratchian H. Le dictionnaire biographique: Arméniens d'hier et d'aujourd'hui — Maisons-Alfort: 2021. — P. 439. — ISBN 978-2-905686-93-0
Արտաքին յղում Խմբագրել
- Hakob Oshakan Archived 2016-03-05 at the Wayback Machine.