Խորէն Ստեփանէ
Խորէն Ստեփանէ (Ստեփան Ստեփանեան) (5 Յունիս 1840, Թիֆլիս - 14 Նոյեմբեր 1900, Թիֆլիս), հայ մանկավարժ, խմբագիր, հասարակական քաղաքական գործիչ եւ բանաստեղծ։
Խորէն Ստեփանէ | |
---|---|
| |
Ծնած է | 5 Յունիս 1840 |
Մահացած է | 14 Նոյեմբեր 1900 (60 տարեկանին) |
Մահուան վայր | Թիֆլիս |
Գրական անուն | Խորէն Ստեփանէ, Ստեփանոս Ստեփանեանց, Իշխան Բագրատունի |
Մասնագիտութիւն | Խմբագիր, հանրային գործիչ |
Կրթութիւն |
Ներսիսեան դպրոց Լազարեան Ճեմարան |
Կեանքը
ԽմբագրելԽորէն Ստեփանէ Մոսկուայի համալսարանի պատմալեզուաբանական բաժանմունքէն շրջանաւարտ է:
1862-ին վերադարձած է Թիֆլիս եւ հիմնած Մարիամեան օրիորդաց դպրոցը եւ Հաւլաբարի երկսեռ դպրոցը:
Նոյեմբեր 1864-ին սկսած է հրատարակել «Հայկական աշխարհի կռունկ» ամսագիրը, որ 1886-ին վերակոչուած է «Հայկական աշխարհ» եւ լոյս տեսած է մինչեւ Մայիս 1871:
Խորէն Ստեփանէ 1872-ին կուսակրօն քահանայ ձեռնադրուելով Վաղարշապատի ժառանգաւորած դպրոցի ուսուցիչ եւ Երեւանի թեմական դպրոցի վերատեսուչը դարձած է:
Խորէն վարդապետ Ստեփանէ 1873-ին Շուշի փոխադրուելով, 1874-ին սկսած է վերահրատարակել «Հայկական աշխարհ» օրագիրը[1]:
Խորէն վարդապետ 1880-ին ծայրագնութեան աստիճան ստանալով, մեկնած է Եւրոպա` հմտանալու մանկավարժութեան մէջ: Հետագային ան եղած է Ախալցխայի եւ Ախալքալաքի առաջնորդական փոխանորդ եւ հայկական դպրոցներու տեսուչ, այնուհետեւ ալ Մոսկուայի Փեթերսպուրկի հայոց հոգեւոր հովիւը:
1894-ին ձեռնադրուած է եպիսկոպոս եւ 1895-ին նշանակուած է Աստրախանի առաջնորդական փոխանորդը:
1896-ին, ազգային բուռն գործունէութեան համար ռուսական կառավարութեան կողմէ հետապնդուելով Խրիմ աքսորուած է, ուր նոր Նախիջեւանի Սուրբ Խաչ վանքին վանահայրը դարձած:
Խորէն եպիսկոպոս Ստեփանէ հեղինակ է գրական եւ բանասիրական լուրջ ուսումնասիրութիւններու եւ բանաստեղծութիւններու: «Հայկական այբուբեն» ուսումնասիրութեան մէջ անդրադարձած է հայերէն գիրերու ստեղծման շարժառիթներուն եւ չափազանց բարձր գնահատած է Հայ եկեղեցւոյ եւ յատկապէս Սահակ Պարթեւ Կաթողիկոսին դերը: Ան նաեւ աշխարհաբարի վերածած է Մովսէս Խորենացիին «Հայոց պատմութիւն»ը:
Խորէն եպիսկոպոս Ստեփանէ վախճանած է 14 նոյեմբեր 1900-ին, Թիֆլիսի մէջ: