Ուիքիփետիա

Ռոտիոն Նահապետով

Ռոտիոն Նահապետով (21 Յունուար 1944(1944-01-21), Պյատիխատկի, Դնեպրոպետրովսկի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ), խորհրդային, ամերիկացի, ռուս դերասան, բեմադրիչ եւ թատերագիր է։ Արժանացած էՌԽՖՍՀ վաստակաւոր արուեստագէտ (1967), ԽՍՀՄ պետական մրցանակի՝ «Ականակիրները» ֆիլմի դերակատարման համար (1985), ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արուեստագէտի (1985)։

Ռոտիոն Նահապետով
Ծնած է 21 Յունուար 1944(1944-01-21) (80 տարեկան)
Ծննդավայր Պյատիխատկի, Դնեպրոպետրովսկի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ
Քաղաքացիութիւն  Խորհրդային Միութիւն
 Ռուսիա
 Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ
Մայրենի լեզու անգլերէն
Ուսումնավայր Մոսկուայի Գերասիմովի անուան շարժապատկերի հիմնարկ
Մոսկուայի Գերասիմովի անուան շարժապատկերի հիմնարկ
Տեսակ Թատրոն եւ Կինեմատոգրաֆիա?
Մասնագիտութիւն դերասան, ժապաւէնի բեմադրիչ, հեղինակ, Արտադրող, շարժանկարիչ, ժապաւէն արտադրող
Աշխատավայր Մոսֆիլմ?
Ամուսին Վերա Գլագոլևա?
Երեխաներ Աննա Նահապետովա?
Կայքէջ rodionnahapetov.com

Կենսագրութիւն

Խմբագրել

Ռոտիոն Նահապետով ծնած է 1944-ին Ուքրանիոյ Տնեպրոպետրովսկի մարզի Փիատիխատկի քաղաքին մէջ, ռմբակոծութիւններու ժամանակ, տան մը մէջ, ուր պատսպարուած էր մայրը՝ Ռոտինա ընդյատակեայ կազմակերպութեան կապաւորը։ Աւելի ուշ Ռոտիոն Նահապետով կը յիշէ[1]․

  Իմ ծնելէս առաջ, մայրս յատուկ յանձնարարութիւն ստացաւ․ անհրաժեշտ էր անցնիլ ռազմաճակատը եւ պարտիզաններու կողմէ կարեւոր տեղեկութիւններ փոխանցած գործող բանակին: Ճամբուն վրայ մայրս դժուար փորձութիւններու միջոցով անցաւ․ մահապատիժի դատապարտուեցաւ, փախուստի դիմեց համակեդրոնացման ճամբարէն, կատարեց յանձնարարութիւնը, իսկ վերադառնալէ ետք Փիատիխատկա քաղաքին մէջ ինկաւ սոսկալի ռմբակոծութեան տակ: Այդ ռմբակոծութեան ժամանակ ալ ծնայ ես: Մայրս ստիպուած էր զիս ծածկել բարձով՝ պաշտպանելով քարերէ եւ բեկորներէ, որոնք կը թափէին չորս կողմէն․․․  


Հայրը՝ Ռաֆայէլ Թադէոս Նահապետովը[2]՝ հայ էր[3] Ռոտիոնի մօր հետ ծանօթացած էր Քրիվորոժիէի պարտիզանական ջոկատին մէջ։ Հայրենական Մեծ պատերազմի աւարտէն ետք հայրը վերադարձաւ Հայաստան, ուր ան ընտանիք ունէր։ Ռոտիոն իր հայրը երբեք տեսած չէ եւ մինչեւ տասը տարեկան կը կարծէր, որ ան զոհուած է պատերազմի ժամանակ[1][4]:

Մայրը՝ Կալինա Փրոկոպենկոն (1922-1966), ուքրանացի էր, գիւղական դպրոցին մէջ կ'աշխատէր իբրեւ ուսուցչուհի[1][5]:

Որոշ ժամանակ Ռոտիոն խորթ հայր ունէր, որ թուաբանութեան ուսուցիչ էր եւ հեռացած էր ընտանիքէն մօր հիւանդութեան սկսելու ժամանակ[4]:

Պատերազմէն ետք Ռոտիոն կ'ապրէր իր մեծ մօր հետ Սկալեւատկա գիւղին մէջ, ուրկէ 1949-ին մօր հետ տեղափոխուեցաւ Տնեպրոպետրովսկ: Առաջին տարիներուն ընտանիքը մահճակալով անկիւն կը վարձէր եւ նիւթական մեծ կարիքի մէջ էր։ Ռոտիոնի մայրը սկիզբը կ'աշխատէր իբրեւ պիոներ ջոկատավար, իսկ 1950-ի Սեպտեմբերէն՝ Տնեպրոպետրովսկի № 34 միջնակարգ դպրոցը՝ իբրեւ ուքրաներէն լեզուի եւ գրականութեան ուսուցչուհի։

1951-ին 29 տարեկան մօր մօտ թոքախտ յայտնաբերուեցաւ, որուն պատճառով ան հիւանդանոցը մնաց, իսկ փոքր Ռոտիոն դպրոցի միջնորդութեամբ, ուղարկուեցաւ Նովոմոսկովսկ մանկատուն[6]: 1954-ին հիվանդանոցէն դուրս ելլելէ ետք Ռոտիոն ետ վերադարձաւ մանկատունէն[5]:

Որոշ ժամանակ աշխատելով իբրեւ դաստիարակ քաղբանտարկեալներու ճամբարի մէջ՝ մայրը կ'օգնէր բանտարկեալներուն՝ անոնց նամակները դուրս փոխանցելով։ 1962-ի գարնան, երբ Նիքիթա Խրուշչովին նամակ գրեց, որպէսզի ան ամէն ինչի գլուխ հանէ, քաղբանտարկեալներուն աշխուժ օգնութիւն ցուցաբերելու համար զայն ուղարկեցին Իկրենի հոգեբուժարան։ Որոշ ժամանակ ետք Ռոտիոն յաջողեցաւ մայրը հանել հոնկէ, սակայն շուտով Կալինա մահացաւ քաղցկեղէ, որ իր կարծիքով ներարկումներու հետեւանք էր[4]: Աւելի ուշ Նահապետով այդ մասին նկարահանեց «Հոգեբուժարան» («Վարակում»[7]) ֆիլմը։ Թատերական ուրուագիծի վրայ աշխատանքը Նահապետովի վրայ մեծ զգացական ազդեցութիւն ձգեց[8]:

Յետպատերազմեայ աղքատ կենցաղը եւ մշտական նիւթական կարիքը կոփեց Նահապետովի բնաւորութիւնը եւ ձեւաւորեց ամէն գնով աղքատութենէ դուրս գալու եւ յայտնի մարդ դառնալու ձգտումը։ Հետագային ըլալլով յայտնի խորհրդային դերասան, 1970-ականներուն վերադառնալով Տնեպրոպետրովսկ, ընկերոջ մը հետ հանդիպումի ընթացքին ըսած է, որ կարելի այլեւս չվերադառնայ քաղաք[4]:

Մանկութեան ընկերներու յիշողութեամբ Նահապետովը քիչ կը շփուէր, խելոք էր եւ ոչ կռւազան։ Ընկերներու հետ զբօսնել չէր սիրեր, ճատրակը, գիրքերը եւ թատերական խմբակը կը նախընտրէր ժամանցային խաղերէն։[5]

Նահապետովի ամենամոտ ընկերը դերասան Ժենիա Պեզռուկավին էր, որ նոյնպէս աւարտած էր № 34 դպրոցը։ Անոր օրինակին հետեւելով էր, որ Ռոտիոնը ընդունուեցաւ Տնեպրոպետրովսկի թատերական ուսումնարան։ Բակի ընկերները զայն актюр կ'անուանէին։ Սակայն մականունը զայն չյուսահատեց, միայն մղեց աւելի վճռական քայլերու, եւ 1960-ին չաւարտելով ուսումնարանը՝ տեղափոխուեցաւ Մոսկուա[9]:

Թերեւս դպրոցը Նահապետով կը հետաքրքրուէր գիտական եւ առասպելական գրականութեամբ։ Կը սորվէր նաւամոդելային խմբակին մէջ, լուրջ կը հետաքրքրուէր նկարչութեամբ եւ երաժշտութեամբ, սակայն ընտանեկան յանգամանքներու բերումով չկրցաւ զարգացնել այդ հմտութիւնները։ Աւելի ուժեղ էր թատրոնի հանդէպ ունեցած իդ հետաքրքրութիւնը, որուն կը նպաստէին Մշակոյթի տան կից գործող թատերգական խմբակի պարապմունքները, ուր ձեռք բերաւ դերասանական խաղի առաջին հմտութիւնները։ Նահապետովի դերասան դառնալու ցանկութիւնը աւելի սրեց, երբ ան ներկայ գտնուեցաւ այն ժամանակի հայրենական շարժապատկերի յայտնի դերասաններու՝ Պորիս Անտրէյեւի, Մարինա Լատինինայի եւ Սերգէյ Պոնտարչուկի հետ հանդիպումին[5][6]:

Դպրոցը աւարտելէ ետք[10]՝ 16 տարեկան հասակին, առաջին փորձէն ընդունուեցաւ ՎԳԻԿ-ի դերասանական բաժանմունք՝ Եուլիա Ռայզմանի արուեստանոց։ Քանի որ Ռայմզան նկարահանումներու մէջ շատ զբաղած էր եւ քիչ ուշադրութիւն կը դարձնէր խմբակին, հետագայ դերասանի ուսուցումով սկսաւ զբաղիլ Մոսկուայի Գեղարուեստական Թատրոնի (МХАТ) դերասան Անաթոլի Շիշկով, ինչպէս նաեւ Ալեքսանդր Պենտըր եւ Էմիլիա Քրավչենկօ: Ռոտիոն Նահապետով 1965-ին աւարտեց ՎԳԻԿ-ը[5][6][11]:

1972-ին Ռոտիոն Նահապետով աւարտեց նաեւ ՎԳԻԿ-ի բեմադրութեան բաժանմունքը՝ Իկոր Տալանկինի արուեստանոցը։ 1978-էն աշխատած է Մոսֆիլմի մէջ իբրեւ դերասան եւ բեմադրիչ[11]:

1989-ին Նահապետով աշխատանքի հրաւէր ստացաւ եւ մեկնեցաւ ԱՄՆ, ուր մշտական բնակութիւն հաստատեց եւ աշխատեցաւ մինչեւ 2003[11]:

2003-էն Նահապետով կ'ապրի եւ կ'աշխատի Ռուսիայի մէջ[5]:

Անուան Պատմութիւն

Խմբագրել

Նահապետովի մայրը զգացական պոռթկման ազդեցութեան տակ որդին անուանեց «Ռոտինա» (ռուս.՝ Родина - հայրենիք) պարտիզանական ջոկատի պատիւին։ Դպրոցին մէջ զայն հակիրճ ձեւով կ'անուանէին Ռատիկ։ Աւելի ուշ, երբ Նահապետովն անձնագիր կը ստանար, Տնեպրոպետրովսկի անձնագրային բաժինին մէջ անուան վերջին տառը հանեցին եւ համարելով, որ Ռոտինա անունը իգական անուն է, զայն արձանագրեցին արական անունով՝ Ռոտին[4]: «Առաջին Ձիւնը» ֆիլմի նկարահանումներէ ետք խմբագիրը, նայելով տիտղոսագիրները, համարեց, որ վրիպակ տեղի ունեցած է եւ ուղղեց դերասանի անունը՝ աւելցնելով ո տառը՝ Ռոտիոն։ Այսպվս, Ռոտինա Նահապետովը դարձաւ Ռոտիոն Նահապետով[1][5]:

Ընտանիք

Խմբագրել

Առաջին անգամ Ռոտիոն Նահապետով ամուսնացած է թատրոնի եւ շարժապատկերի խորհրդային ռուս դերասանուհի Վերա Կլակոլեւայի հետ (1976-1991), որուն ծանօթացած էր «Աշխարհի վերջը» ֆիլմի նկարահանումներու ժամանակ։ Անոնց ամուսնութենէն ծնան 2 դուստրերը՝ Աննան (14 Հոկտեմբեր 1978), որ դերասանուհի է, Մեծ թատրոնի պալէթի պարուհի եւ Մարիան (28 Յունիս, 1980), որ աւարտած է ՎԳԻԿ-ի գեղարուեստական բաժանմունքը։

Երկրորդ անգամ ամուսնացած է ԱՄՆ քաղաքացի, շարժապատկերի եւ պատկերասփիւռի արտադրող Նաթալիա Շլիապնիկովի հետ[1][4][5], որուն ծնողները ռուս տարագիրներ էին։

Ստեղծագործական Կեանք

Խմբագրել

ԽՍՀՄ-ի Մէջ

Խմբագրել

Դերասան

Խմբագրել

Տակաւին կրթական հիմնարկին մէջ, Նահապետով ուսման նկատմամբ ունենալով լուրջ ու յարգալից վերաբերմունք եւ լաւ իմպրովիացիա ընելով կրնար մաքսիմալ հասնել իր հերոսներու կերպարներու արտայայտումը։ ՎԳԻԿ-ը աւարտելէ առաջ Ռոտիոն Նահապետով վկայականը առնելու ժամանակ արդէն 2 գլխաւոր դեր խաղացած էր՝ երկրաչափ Կենայի դերը բեմադրիչ Վասիլի Շուքշինի «Այսպիսի Տղայ Կ'ապրի» (1964) եւ երիտասարդ պոետ Քոլիա Տերենտեւի դերը բեմադիչներ Պորիս Գրիգորեւի եւ Եուրի Շվիրիովի «Առաջին Ձիւնը» (1964) ֆիլմին մէջ։ Այդ ժամանակ ան նկարահանուեցաւ այլ բեմադրիչի մը՝ Մարլէն Խուցիեւի «Ես 20 Տարեկան Եմ» ֆիլմին մէջ, որ կը պատմէր 1960-ականներու երիտասարդութեան մասին[12]:

Առաջին իսկ դերակատարումէն ետք դերասանի բնաւորութեան մէջ նկատուեցաւ անձնականութիւն, ներքին զսպուածութիւն եւ ուժ[6]: Իր հերոսներու բնաւորութիւններու ուսումնասիրման ժամանակ Ռոտիոն կը մօտենար հասուն մասնագէտի մը պէս։ Այսպէս, բեմադրիչ Մարք Տոնսկոյի «Մօր Սիրտը» (1965) եւ «Մօր Հաւատարմութիւնը» դիլոգիաներու մէջ Վլատիմիր Լենինի կերպարը ներդաշնակ ներկայացնելու համար, Ռոտիոն կարդաց շարք մը յօդուածներ եւ գիրքեր․ ֆիլմին մէջ դերասանը կը խաղար Լենինի դերը 3 տարբեր հասակներու՝ պատանի, երիտասարդ եւ հասուն։ Այս աշխատանքը դերասանի համար քննութիւն էր, որով ցոյց կը տրուէր անոր մասնագիտութիւնը եւ ոչ միայն հասունութիւնը[5][11]: Ստեղծագործական համագործակցութիւնը Տոնսքոյի հետ ձեւաւորեցին Նահապետըվը իբրեւ դերասան։ Մարք Տոնսքոյ Ռոտիոնի հետ կը վարուէր հօր մը պէս եւ մեծ ջերմութեամբ։

Հանդիսատեսի սէրն ու Ռոտիոնի հանրայայտութիւնը եկաւ Իւզպէքֆիլմի բեմադրիչ, անոր ուսանողական տարիներու ընկեր Էլիոր Իշմուխամետովի «Քնքշութիւն» (1966) եւ «Սիրահարները» ֆիլմերու նկարահանումներէն ետք։ «Քնքշութիւն» ֆիլմին մէջ Ռոտիոն (Տիմուր) կը խաղար անփոխադարձ, յանկարծակի եւ ողբերգալի աւարտած սիրոյ դեր։ Հետագայ «Սիրահարները» ֆիլմին մէջ ան կը խաղար հակահրդէհային հրաձիգի դեր, որուն մէջ ֆիլմի հեղինակները վերագրեցին Ռոտիոն Նահապետովի որոշ կենսագրական տուեալներ եւ վերջինիս տուին Ռոտին անունը։ Այս դերերէն ետք Ռոտիոն ձեռք բերաւ 1960-ականներու քչախօս իմաստուն երիտասարդի կերպարը, որ որոշ առումով իր ժամանակի հերոս կը համարուէր[4][6][11]:

Բեմադրիչներ Պորիս Գրիգորեւի եւ Եուրի Շվիրիովի «Գաղտնաբառը Պէտք Չէ» ֆիլմին մէջ հետախոյզ Մաքսիմ Իսայեւի դերակատարման համար Ռոտիոն Նահապետով 1968-ին Համամիութենական Շարժապատկերի Փառատօնի մրցանակ ստացաւ։

Ռոդիոն Նահապետովի կատարմամբ հանդիսատեսի կողմէ յիշուեցաւ ձախ ծայրայեղ, տաքարիւն յեղափոխական Պենետիկտոյի դերը սուր նիւթով, բեմադրիչ Վիտաուտաս Ժալակիավիչուսի «Ազատութիւն՝ Այս Քաղցր Բառը» ֆիլմին մէջ (1972)․ հերոսը լատին-ամերիկեան յօրինուած մէկ երկրէ էր։ Դերասանական մեծ յաջողութիւն ունեցաւ արի ծովային օդաչու, աւագ լեյտենանտ Ալեքսանդր Պելոպրովի դերը բեմադրիչ Սեմիոն Արանովիչի «Ականակիրները» հերոսական ֆիլմին մէջ (1983)։ Այս դերակատարման համար Նահապետով ստացաւ Տովժենկոյի անուան արծաթէ մետալ եւ ԽՍՀՄ պետական մրցանակ[4][6][11]:

2004-ին՝ «Սիրահարները» ֆիլմի ցուցադրումէն 35 տարի ետք, Ռոդիոն Նահապետով կրկին նկարահանուեցաւ Էլիոր Իշմուխամետովի «Սիրահարները 2» ֆիլմին մէջ, ուր խաղաց իր նախկին հերոսին՝ Ռոտինի դերը, որ ծերացած էր 20 տարիով։

Բեմադրիչ

Խմբագրել

Երբ Ռոտիոն Նահապետով կ'ուսանէր ՎԳԻԿ-ի դերասանական բաժանմունքին մէջ Իկոր Տալանկին իր բեմադրական արուեստանոց հրաւիրեց վերջինիս։ Սակայն քանի մը տարի ետք, Մարք Տոնսքոյի հետ «Մօր Սիրտը» եւ «Մօր Հաւատարմութիւնը» ֆիլմերու մէջ համատեղ աշխատանքէ ետք, արդէն իբրեւ կայացած դերասան, Ռոտիոն Նահապետով որոշեց զբաղիլ բեմադրութեամբ։ Առաջին բեմադրական աշխատանքները կարճ «Կը Յիշե՞ս» եւ «Գինի Խատուտիկներէ» ֆիլմերն էին (1972)։ Առաջին ֆիլմը հիմնուած է բեմադրիչի մանկատան մէջ ապրելու ժամանակուան անձնական յիշողութիւններու վրայ։ Երկրորդը՝ Ռէյ Պրետպըրիի համանուն պատմուածքի երաժշտական պատկերասփռումն է[6]:

Նահապետովի առաջին մեծ բեմադրական աշխատանքը «Քեզի Հետ եւ Առանց Քեզի» (1973) ֆիլմն է, որ ան 1975-ին ներկայացուց Սան Ֆրանսիսքոյի Միջազգային շարժապատկերի փառատօնի եւ աւելի ուշ Պելճիքայի «Ֆեմինա» տարեկան ֆիլմադիտման ժամանակ ստացաւ մրցանակ[5][6]: Ֆիլմը կը պատմէ Մարինա Նէյոլովայի եւ Եուոզաս Պուտրայտիսի հերոսներու սիրոյ պատմութեան մասին[6][11]:

Ռոտիոն Նահապետովի երկրորդ ֆիլմը՝ «Աշխարհի Վերջը» (1975), Լիուբլեանի «Մարդ-աշխատանք-ստեղծագործութիւն» միջազգային շարժապատկերի ֆորումի ժամանակ 1976-ին ստացաւ Մեծ մրցանակ։ Ֆիլմը շատ ուղղումներու ենթարկուեցաւ եւ դժուարութեամբ սփռուեցաւ, սակայն մեծ յաջողութիւն ունեցաւ հանդիսատեսի շրջանի մէջ։ Գլխաւոր դերը խաղաց Վերա Կլակոլեւան, որ դարձաւ բեմադրիչի կինը։

Նահապետովի բեմադրական աշխատանքներու գլխավոր թեման սէրն էր, պայքարը ժամանակի հետ, յոյսի պահպանումը կամ ալ յանգամանքներու բերումով անոր կորուստը։ Մաքսիմ Կորքիի «Թշնամիները» կտորի պատկերման մէջ դերակատարումներու համար Ռոտիոն Նահապետով հաւաքեց տաղանդներու ամբողջ բանակ մը՝ Ինոքենտի Սմոկտունովսկի, Նիքոլայ Կրիցենկօ, Նիքոլայ Տրոֆիմով, Ելենա Սոլովէյ, Մարինա Նէյոլովա, Ռեկիմանտաս Ատոմայտիս, Եուոզաս Պուտրայտիս, Վերա Կլակոլեւա[6][11]:

Նահապետովը 1980-ին Պորիս Վասիլեւի վէպի հիման վրայ «Մի՛ Կրակէք Սպիտակ Կարապներու Վրայ» ֆիլմը նկարահանեց, որ 1981-ին Երեւանի մէջ կայացած Համամիութենական շարժապատկերի փառատօնին մրցանակ ստացաւ։ Ֆիլմը կը պատմէ մարդու եւ հասարակութեան բարդ յարաբերութիւններու մասին, բնութեան նկատմամբ սիրոյ, մարդասիրութեան եւ արդարութեան մասին։ Ինչպէս նախկին ֆիլմերը, այս մէկը եւս դժուար գրաքննական ճամբայէ անցաւ, սակայն հանդիսատեսի շրջանին մէջ մեծ յաջողութիւն ունեցաւ։ Գլխաւոր դերերու մէջ նկարահանուեցան յայտնի դերասաններ Ստանիսլաւ Լիուպշինը եւ Նինա Ռուսլանովան: Պորիս Վասիլեւ, որ կը մասնակցէր ուրուագիծի ստեղծման աշխատանքներուն, տեսնելով, որ ուրուագիծի վերջնական տարբերակը էականօրէն կը տարբերի վէպէն, պահանջեց իր ազգանունը հանել վերնագիրներէն[6][11]: Վերա Կլակոլեւայի մասնակցութեամբ (գլխաւոր դեր) «Քու Մասիդ» (1981) երաժշտական ֆիլմը 1983-ին Մոնթէ Քալոյի փառատօնին ստացաւ «Ոսկիէ նիմֆա» մրցանակ[6][11]:

ԽՍՀՄ-ի մէջ Նահապետովի նկարահանած վերջին ֆիլմը «Գիշերուան Աւարտին» ֆիլմն էր։ Չնայած ԽՍՀՄ-ի տարածքին մէջ անիկա մեծ յաջողութիւն չունեցաւ, 20th Century Fox հոլիուուտեան շարժապատկերի ընկերութիւնը գնեց ֆիլմը համաշխարհային ցուցադրութեան համար[5][6]:

Ի յաւելում հիմնական բեմադրական աշխատանքին, Ռոտիոն Նահապետով հանդէս կու գար նաեւ իբրեւ երաժշտահան՝ գրելով երաժշտութիւն երկու փաստագրական ֆիլմերու համար[11]:

ԱՄՆ-ի մէջ

Խմբագրել

1989-ին (որոշ տուեալներով նաեւ 1991-ին), երբ անոր «Գիշերուան Աւարտին» (1987) ֆիլմը գնեց 20th Century Fox շարժապատկերի ընկերութիւնը, Ռոտիոն Նահապետով իր ծանօթներէն մէկուն հրաւէրով մեկնեցաւ ԱՄՆ, ուր կ'ապրէր եւ կ'աշխատէր մինչեւ 2003[6][11][13]:

Մեկնելէ ետք Նահապետով ամուսնալուծուեցաւ Վերա Կլակոլեւայէ՝ ձգելով զայն 2 երեխաներու հետ եւ ամուսնացաւ զինք կառավարող Նաթալիա Շլիապկինոֆի հետ, որ այդ ժամանակ կ'աշխատէր ԱՄՆ-ի անկախ պատկերասփիւռի կազմակերպութեան մէջ[6]:

Ամերիկեան շարժապատկերի մէջ ինքնահաստատուելու առաջին փորձերը յաջողութեամբ չպսակուեցան։ Անոր կողմէ գրուած բազմաթիւ ուրուագիծները պահանջարկ չունէին։ Միայն երկու տարի ետք՝ 1992-ին, երբ Ռոֆիոն Նահապետով իր կնոջ Նաթալիայի հետ արդէն կը պատրաստուէր վերադառնալ Ռուսիա, անոր յաջողուեցաւ կնքել առաջին հոլիուուտեան պայմանագիրը Էրիք Լի Պաուըրսի ուրուագիծի հիման վրայ «Հեռազգաց» (Stir) գեղարուեստական ֆիլմը նկարահանելու համար։ Ֆիլմը սփռուեցաւ 1997-ին։ Այս ֆիլմին մէջ բեմադրիչը առաջին անգամն էր, որ կ'աշխատէր ամերիկացի հեռատեսիլ դիտողի շրջանի մէջ յայտնի առասպելական թրիլըր ժանրին մէջ։ Գլխաւոր դերերու մէջ նկարահանուեցան յայտնի դերասաններ, ինչպէս Մայքլ Ճորճ Փոլարտը, Քարէն Պլէքը, Թոնի Թոտը, Ռենօ Ուիլսընը եւ այլն։ Փոքր դերով հանդէս եկաւ նաեւ բեմադրիչը[5][11]:

Այս ֆիլմի նկարահանումներու համար Նահապետով կնոջ հետ 1995-ին ստեղծեց իր RGI Productions շարժապատկերի ընկերութիւնը, որ, «Հեռազգաց»-էն ետք համագործակցելով ОРТ շարժապատկերի ալիքի հետ, նկարահանեց ԱՊՀ-ի յայտնի «Մահացու ուժ 2» հաղորդաշարներու ամերիկեան 3 շարքեր՝ «Առաքելութիւնը Իրականանալի է» ընդհանուր անունով։ Նահապետով մասնակցեցաւ այդ նկարահանումներուն իբրեւ դերասան, բեմադրիչ եւ արտադրող։

Այս համագործակցութեան յաջողութեան շնորհիւ կայացաւ ռուս-ամերիկեան յաջորդ նախագիծի համատեղ իրականացումը՝ «Ռուսերը Հրեշտակներու Քաղաքին Մէջ» 12 շարքնոց դետեկտիվ ֆիլմը, որ սփռուեցաւ 2002-ին։ Ֆիլմի ուրուագիծը պատրաստեց Ռոտիոն Նահապետով։ Ֆիլմին մէջ նկարահանուեցան յայտնի դերասաններ Քարէն Պլէքը, Էրիք Ռոպըրթսը, Լէյն Տէյվիսը, Շոն Եանկը, Կարի Պիուզին, Էրիք Էստրատան, ինչպէս նաեւ ռուս շարժապատկերի դերասաններ Լեւ Տուրովը, Վալերի Նիքոլայեւը, Լիտիա Ֆետոսեյեւա-Շուքշինան, Եկատերինա Ռետնիկովան եւ այլ դերասաններ։ Գլխաւոր դերը խաղաց Նահապետով, իսկ դերերէմ մէկը՝ աւագ դուստրը՝ Աննան։

Յաջորդ երկար ֆիլմ-թրիլերը՝ «Սահմանային Պլիուզ»-ը Նահապետովը նկարահանեց իր ուրուագիծի հիման վրայ արդէն կայացած դերասանական կազմով։ Գլխաւոր դերերը խաղացին նախկին ֆիլմին մէջ նկարահանուած Էրիք Ռոպըրթսը, Կարի Պիուզին, Էրիք Էստրատան, Եկատերինա Ռետնիկովան եւ Վլատիմիր Ստեկլովը: Ֆիլմը սփռուեցաւ 2004-ին։ Պիւտճէն կազմեց $10 000 000:

Նոյն թուականին սփռուեցաւ Ռուսիայի «Ցենտրալ Պարտներշիփ» շարժապատկերի արուեստանոցին մէջ բեմադրիչի կողմէ նկարահանուած բազմաշար «Իմ Մեծ Հայկական Հարսանիքը» բառերու կատակերգութիւնը (ուրուագիծը պատրաստած էր Հաննա ՅովհաննիսԵան-ՍլուցկուՆ)։ Գլխաւոր դերերը խաղացին ռուս եւ հայ յայտնի դերասաններ Արմէն Ճիկարխանեանը, Մարատ Պաշարովը, Մարիա Շուքշինան, Նաթալիա Անտրէյչենքօն եւ այլն։ Բեմադրիչը ֆիլմին մէջ միայն պզտիկ դեր մը խաղաց՝ գլխաւոր հերոսուհիի հօր կերպարը։ «Հայկական Հարսանիքէն» ետք Նահապետով թատերական ուրուագիծ մը պատրաստեց եւ իր RGI Productions շարժապատկերի ընկերութեան մէջ նկարահանեց «Վարակում» (Contamination) հոգեբանական թրիլըրը։ Ուրուագիծը մասամբ հիմնուած է իրական իրադարձութիւններու վրայ, որոնք տեղի ունեցած էին 1960-ականներուն բեմադրիչի մօր հետ[14]: Բեմադրիչի հիմնական դերասանական կազմի (Էրիք Ռոպըրթս, Քարէն Պլէք) հետ մէկտեղ ռուս-ամերիկեան ֆիլմին մէ' նկարահանուեցան ռուս յայտնի դերասաններ Անտրէյ Սմոլիակովը, Իկոր Արտաշոնովը, Ալեքսանտր Անդրիէնկօն եւ ուրիշներ։ Ֆիլմին մէջ խաղաց նաեւ բեմադրիչի կրտսեր դուստրը՝ Մարիան։ Ֆիլմը շարժապատկերի վարձոյթի դուրս եկաւ 2007-ին։ 2008-ին «Ոսկիէ Փիւնիկ» շարժապատկերի փառատօնին բեմադրիչը այս ֆիլմին համար Ռուսաստանի դերասաններու գիլդիայի կողմէ յատուկ մրցանակ ստացաւ՝ համաշխարհային շարժանկարչութեան ռուսական մշակոյթի առաջխաղացման համար։

Բացի գեղարուեստական ֆիլմերէ RGI Productions արուեստանոցին մէջ Նահապետով նկարահանած է նաեւ 3 մեծ փաստագրական ֆիլմեր[4][6]:

Մրցանակներ Եւ Պարգեւներ

Խմբագրել

Պետական Մրցանակներ

Խմբագրել
  • 1967 - ՌԽՖՍՀ վաստակաւոր արուեստագէտ
  • 1985 - ԽՍՀՄ պետական մրցանակ՝ «Ականակիրները» ֆիլմի դերակատարման համար[11][13]
  • 1985 - ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արուեստագէտ[11]

Շարժապատկերի Եւ Հասարակական Մրցանակներ

Խմբագրել
  • 1968 - Համամիութենական Շարժապատկերի Փառատօնի մրցանակ՝ դերասանական աշխատանքի համար
  • 1976 - Պելճիքայի Ֆեմինա տարեկան շարժապատկերի դիտումներու մրցանակ՝ «Քեզի Հետ Եւ Առանց Քեզի» ֆիլմի համար
  • 1976 - «Մարդ-աշխատանք-ստեղծագործութիւն» միջազգային շարժապատկերի ֆորումի Մեծ մրցանակ (Լիուպլիանա)՝ «Աշխարհի վերջը» ֆիլմի համար
  • 1981 - Երեւանի մէջ կայացած Համամիութենական շարժապատկերի փառատօնի մրցանակ՝ «Մի՛ Կրակէք Սպիտակ Կարապներու Վրայ» բազմաշար ֆիլմի համար
  • 1983 - Մոնթէ Քարլոյի «Ոսկիէ նիմֆա» մրցանակ՝ լաւագոյն ուրուագիծի համար «Քու Մասիդ» երաժշտական ֆիլմին մէջ (Ռատի Քուշներովիչի հետ)
  • 1984 - Ալեքսանդր Տովժենկոյի անուան արծաթէ մետալ՝ «Ականակիրները» ֆիլմի մէջ դերակատարման համար
  • 2008 - Ռուսաստանի շարժապատկերի դերասաններու գիլդիայի յատուկ մրցանակ «Ոսկիէ Փիւնիկ» շարժապատկերի փառատօնի՝ «Վարակում» ֆիլմի շնորհիւ համաշխարհային շարժանկարչութեան մէջ ռուսական մշակոյթի առաջխաղացման համար

Ֆիլմագրութիւն

Խմբագրել

Դերերը Շարժապատկերի Մէջ

Խմբագրել
Տարեթիւ Ֆիլմ Դեր
2015 Гознак (ընթացքի մէջ) Նորաձեւութեան տան

կադրերու բաժինի պետ

2013 Երդում Կ'ընենք Պաշտպանելու Իւան Նաչալով
2008 Ժառանգութիւն Վլատիմիր Սերով
2007 Առաջինը տանը վարորդ
2007 Վարակում Վասիլի Թելնիկ
2005 Իմ Մեծ Հայկական Հարսանիքս Գրիգորի, Լենայի հայրը
2004 Սահմանային Պլիուզ
2004 Սիրահարները 2 Ռոտին
2002 Ռուսերը Հրեշտակներու Քաղաքին Մէջ Անտրէյ Սոմով
2001 Մահացու ուժ 2 Ժենիա
1997 Հեռազգացը գլխաւոր մաֆիոզ
1989 Այն Կրուստիլով
1988 Առաւօտեան Մայրուղի Անտոն Քլիամին (վարորդ)
1988 Թռչունի Թռիչք Կլէպ
1987 Գիշերուան Աւարտին դրուագ
1986 Յարձակում ՌԷՊԿ-ի Վրայ Պորիսով
1985 Ցատկ Քուստովսկի
1984 Հետքերով Գացողը
1984 Ինչ-որ մէկը Պէտք է․․․ Տենիս Տրոպիշեւ
1984 Ներէ՛ Մեզի, Առաջին Սէր Ալիկ
1983 Ականակիրները Ալեքսանդր Պելոպրով
1983 Սերաֆիմ Պոլուբեսը եւ Երկրի

Այլ Բնակիչները

Նիքիթա Զավիալով
1983 Ուշացած Սէրը Նիքոլայ Շապլով
1982 Մարդը, Որ Փակեց Քաղաքը Ռոգով
1982 Երկու Ղեկավարները

Ընտանեկան Քրոնիկոսէն

Գամեր
1982 Մոնթ Օրիոլ Փոլ տէ Պրետինի
1981 Сужу тебя любовью (Սուժու Թեպիա Լիուպովիու) Սոպքօ
1981 Փակ Դրան Առջեւ Մուրատ
1980 Վալենթինա Վլատիմիր Շամանով
1978 Կասկածեալը Տիմիթրիու
1976 Սիրոյ Ստրկուհին Վիքթոր Փոտոցկի
1975 Երազել Եւ Ապրիլ Կոնստանթին Փետրովիչ
1972 Ազատութիւն՝ Այս Քաղցր Բառը Պենետիքթօ
1969 Հին Տունը Նիքոլայ Օկարիով
1969 Սիրահարները Ռոտին
1967 Ուղիղ Գիծ գիտնական Վոլոտիա Պելով
1967 Գաղտնաբառը Պէտք Չէ Մաքսիմ Իսայեւ
1966 Քնքշութիւն Տիմուր
1966 Մօր Հաւատարմութիւնը Վ․ Լենին
1965 Մօր Սիրտը Վ․ Լենին
1962-1964 Ես Քսան Տարեկան Եմ կարմիրբանակային
1964 Առաջին Ձիւնը պատմասաց
1964 Կ'ապրի Այսպիսի Տղայ Կենա

Բեմադրիչ

Խմբագրել
Տարեթիւ Ֆիլմ
2007 Վարակում
2004 Սահմանային Պլիուզ
2004 Իմ Մեծ Հայկական Հարսանիքս
2002 Ռուսերը Հրեշտակներու Քաղաքին Մէջ
2001 Մահացու Ուժ 2
1997 Հեռազգացը
1987 Գիշերուան Աւարտին
1986 Անձրեւանոց Նորապսակներու Համար
1984 Հետքերով Գացողը
1981 Քու Մասիդ
1979 Մի՛ Կրակէք Սպիտակ Կարապներու Վրայ
1977 Թշնամիները
1975 Աշխարհի Վերջը․․․
1973 Քեզի Հետ Եւ Առանց Քեզի
1972 Գինի Խատուտիկներէ

Թատերական Ուրուագիծ Պատրաստող

Խմբագրել
Տարեթիւ Ֆիլմ
2007 Վարակում
2004 Սահմանային Պլիուզ
2002 Ռուսերը Հրեշտակներու Քաղաքին Մէջ
1984 Հետքերով Գացողը
1981 Քու Մասիդ
1972 Գինի Խատուտիկներէ

Հնչիւնաւորում

Խմբագրել
Տարեթիւ Ֆիլմ Կերպար
2014 Գրիգորի Ռ․ Նիքոլայ Բ.
1984 Յաղթանակ Քլաուս Վերնըր
1984 Հետքերով Գացողը Վալենթին Ռուսով
1983 Ետ Նայէ ուսուցիչ
1982 Կը խնդրեմ ներեցէ՛ք Եոնաս Քոնտրոտաս
1981 Կողոպուտ Հովարդ Հոքս
1980 Փաստ
1980 Թեհրան-43 Ֆոշ
1980 Մի՛ Կրակէք Սպիտակ

Կարապներու Վրայ

Չուվալով
1980 Յաղթանակի Այս Օրը Կը կարդայ Հատուածը
1978 Ճակատագրական Ճամբորդութիւն Սայմոն Տոյլ
1977 Սրիկայի Մահը Քսավիէ Մարեշալ
1977 Թշնամիները Եակով Բարդին
1976 Ֆերտինանտ Լիուսի Կեանքն Ու Մահը Հանս Տորնպրոկ
1974 Ժողովրդական Սիրավէպ Միկելէ Փլաչիտոյի Հերոս
1973 Քեզի Հետ Եւ Առանց Քեզի Եուոզաս Պուտրայտիսի հերոս
1972 Հետաքննութիւնը Ինծի Յանձնարարուած Է
1972 Եւ Անձրեւը Կը Մաքրէ Բոլոր Հետքերը Ալէն
1972 Վաղը Ուշ Կ'ըլլայ Մ․ Կնիաժկոյի հերոս
1972 Վերադարձ Եա, Ազիզեանի հերոս
1972 Հայրիկ Առնօ
1971 Վերջին Լեռնանցքը Հասան Թուրաբովի հերոսը
1971 Քարը քարին Կոմս
1970 Նուագարան Մարդը Ֆիլիփ Էվանս

Արտադրող

Խմբագրել
Տարեթիգ Ֆիլմ
2004 Սահմանային Պլիուզ
2001 Մահացու Զէնք 2

Մասնակցութիւն Ֆիլմերու Մէջ

Խմբագրել
Տարեթիւ Ֆիլմ
2008 Ֆիլմ Ֆիլմի Մասին
  • Կ'ապրի Այսպիսի Տղայ
1987 Եւգէնի Գաբրիլովիչ․ Էկրանի գրողը

Ծանօթագրութիւններ

Խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Родион Рафаилович Нахапетов - биография»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2009-05-27-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
  2. ↑ В Днепропетровске Родион Нахапетов сменил имя - КП.ру 13 октября 2006[permanent dead link]
  3. ↑ Автобиографическая повесть «Влюблённый», Журнальный вариант
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 В Днепропетровске Родион Нахапетов сменил имя[permanent dead link]
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 «Родион Рафаилович Нахапетов на сайте rudata.ru»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2017-08-20-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 «Родион Нахапетов на сайте «Киноафиша»»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2010-01-31-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
  7. ↑ Elyse Kaner։ «The double life of movie legend Rodion Nahapetov» (անգլերեն)։ արտագրուած է՝ 2014 թ․ մայիսի 10 
  8. ↑ Родион Нахапетов на сайте «Российская газета»
  9. ↑ «В Днепропетровске Родион Нахапетов был «актюром»»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2013-06-09-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
  10. ↑ «Телепередача «Васильевский остров», эфир 28.02.2012 (11 канал, Днепропетровск)»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2014-12-09-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 Нахапетов Родион Рафаилович в энциклопедии «Кругосвет»
  12. ↑ Фильм «Мне двадцать лет» (Застава Ильича) на сайте «Рускино»
  13. ↑ 13,0 13,1 Родион (Родин) Нахапетов на сайте «Актёры советского кино»
  14. ↑ «Заражение - психологический триллер на основе реальных событий»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2009-06-26-ին։ արտագրուած է՝ 2016-10-31 
Վերցուած է «https://hyw.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռոտիոն_Նահապետով&oldid=231638» էջէն