Յարութիւն Մկրտչեան

Յարութիւն Մկրտչեան;
Ծնած է	15 Ապրիլ 1903
Ծննդավայր	Փայխներ, Վանի Նահանգ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	15 Նոյեմբեր 1992 (89 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն; Խորհրդային Միութիւն; Հայաստան
Ազգութիւն	Հայ
Ուսումնավայր	Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան; Թիֆլիսի Պետական Համալսարան; Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան
Կոչում	փրոֆէսոր
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, գրականագէտ
Աշխատավայր	Հայաստանի Գրողներու Միութիւն; Գրական թերթ; Խորհրդային գրականութիւն; Երեւանի Պետական Համալսարան
Անդամութիւն	Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն

Յարութիւն Մկրտչեան (15 Ապրիլ 1903(1903-04-15)^[1], Փայխներ, Վանի Նահանգ, Օսմանեան Կայսրութիւն - 15 Նոյեմբեր 1992(1992-11-15)^[1], Երեւան, Հայաստան), հայ գրող, գրականագէտ, Գրողներու միութեան անդամ եւ գիտութեան վաստակաւոր գործիչ։

Կեանք եւ գործունէութիւն

Ծնած է Վան։ 1915 թուականին կորսնցուցած է ծնողները եւ ինք փրկուելով Մեծ Եղեռնէն հասած է Էջմիածինի որբանոցը: Կրթութիւնը ստացած է Գէորգեան ճեմարանին մէջ, ուրկէ շրջանաւարտ եղած է 1919 թուականին։

1923-1926 թուականներուն ուսումը շարունակած է Թիֆլիսի 26-րդ Կոմիսարներու անուան համալսարանին մէջ:

Վարած պաշտօններ

Մկրտչեան 1931-1933 թուականներուն եղած է Հայաստանի Արուեստի աշխատողներու միութեան նախագահ։

1934-1937 թուականներուն Հայաստանի Գրողներու միութեան առաջին քարտուղար, միաժամանակ հերթականութեամբ վարած է «Սովետական Գրականութիւն» եւ «Գրական Թերթ» պարբերականներու խմբագիրի պաշտօնը:

Եղած է Գրական թանգարանի տնօրէն՝ 1937-1940 թուականներուն:

1941-1945 թուականներուն մասնակցած է հայրենական մեծ պատերազմին: Պատերազմէն ետք վարած է Երեւանի Մանկավարժական Համալսարանի գրականութեան բաժնի վարիչի պաշտօնը, միաժամանակ Երեւանի համալսարանին մէջ վարելով ուսուցչութեան պաշտօն:

Գրական գործունէութիւն

Մկրտչեանի գրական գործունէութիւնը սկսած է 1920-ական թուականներուն։ Ան գրած է պատմուածքներ, որոնք հրատարակուած են «Անմահական այգի», «Նովելներ եւ ակնարկներ» եւ «Հայրենի երկրում» ժողովածուներուն մէջ:

Հրատարակած է մանուկներու համար գրուած աշխատութիւններ՝ «Զանգակաւոր գայլը» եւ «Արագիլը»:

Գրականագէտը մենախօսութիւններ ու ուսումնասիրութիւններ հրատարակած է Միքայէլ Նալպանտեանի, Ստեփան Զօրեանի, Աքսել Բակունցի, Նայիրի Զարեանի եւ այլ գրողներու մասին, որոնք հրատարակուած են «Գրական դէմքեր» աշխատութեան մէջ:

Մկրտչեան հրատարակած է նաեւ դասագիրքեր՝ 10-րդ դասարանի համար^[2]:

Շքանշաններ եւ կոչումներ

Մկրտչեան արժանացած է․

«Կարմիր աստղ» շքանշանին,
Խորհրդային Հայաստանի Գիտութեան վաստակաւոր գործիչ կոչումին^[3]:

Ծանօթագրութիւններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան — Երևան: 1981. — հատոր 7. — է. 643.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123625363"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>
↑ Գրական տեղեկատու։ Երեւան։ «Սովետական գրող»։ 1986։ էջ 319-329։
↑ «ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ (1903-1922)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-16

Այս յօդուածի նախնական տարբերակը կամ անկէ մաս մը վերցուած է Հայկական Սովետական Հանրագիտարանէն, որուն նիւթերը հրատարակուած են` Քրիէյթիվ Քամմընզ Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թոյլատրագրի ներքոյ։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1238720"_data-entity-id="Q123625363">[[:hy:s:Ինդեքս:Հայկական_Սովետական_Հանրագիտարան_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_7.djvu|Հայկական_սովետական_հանրագիտարան]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Երեւան|Երևան]]:_1981._—_հատոր&nbsp;7._—_է.&nbsp;643.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123625363"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a></div>-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 Հայկական սովետական հանրագիտարան — Երևան: 1981. — հատոր 7. — է. 643.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1953"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123625363"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2657718"></a>

[2] Գրական տեղեկատու։ Երեւան։ «Սովետական գրող»։ 1986։ էջ 319-329։

[3] «ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ (1903-1922)»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 2022-03-16

[1]

[2]

[3]

Յարութիւն Մկրտչեան
Ծնած է	15 Ապրիլ 1903(1903-04-15)^[1]
Ծննդավայր	Փայխներ, Վանի Նահանգ, Օսմանեան Կայսրութիւն
Մահացած է	15 Նոյեմբեր 1992(1992-11-15)^[1] (89 տարեկանին)
Մահուան վայր	Երեւան, Հայաստան
Քաղաքացիութիւն	Օսմանեան Կայսրութիւն Խորհրդային Միութիւն Հայաստան
Ազգութիւն	Հայ^[1]
Ուսումնավայր	Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան^[1] Թիֆլիսի Պետական Համալսարան^[1] Խ. Աբովեանի Անուան Մանկավարժական Համալսարան^[1]
Կոչում	փրոֆէսոր^[1]
Մասնագիտութիւն	գրագէտ, գրականագէտ
Աշխատավայր	Հայաստանի Գրողներու Միութիւն Գրական թերթ^[1] Խորհրդային գրականութիւն^[1] Երեւանի Պետական Համալսարան^[1]
Անդամութիւն	Խորհրդային Հայաստանի Գրողներու Միութիւն^[1]
Կուսակցութիւն	Խորհրդային Միութեան համայնավարական Կուսակցութիւն^[1]