Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքաս
Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքաս, (յուն․՝ Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας, 26 Փետրուար 1906, Աթէնք – 3 Սեպտեմբեր 1994)․ յոյն նշանաւոր գեղանկարիչ, վիմագիր, նկարազարդող, գրագէտ, ակադեմական եւ Աթէնքի Բազմարուեստարանի դասախօս։ Եղած է Արուեստի գրաքննադատներու Միջազգային Միութեան հիմնադիրներէն (AICA - Association Internationale des Critiques d’Art)։
| Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքաս յուն․՝ Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας | |
|---|---|
| Ծնած է | 26 Փետրուար, 1906 |
| Ծննդավայր | Աթէնք, Յունաստան |
| Մահացած է | 3 Սեպտեմբեր 1994 |
| Մահուան վայր | Աթէնք |
| Քաղաքացիութիւն |
 Յունաստան[1] |
| Ազգութիւն | Յոյն |
| Ուսումնավայր |
Փարիզի Համալսարան Լէոնտիօ երկրորդական վարժարան Ռանսոն Ակադեմիա Փարիզի Համալսարան Աթէնքի համալսարանի բանասիրական Դպրոց |
| Ազդուած է | Իտրա կղզիին բնութենէն |
| Մասնագիտութիւն | յոյն գեղանկարիչ, վիմագիր, նկարազարդող, գրագէտ, ակադեմական եւ Աթէնքի Բազմարուեստարանի դասախօս |
| Աշխատավայր | Աթէնքի Բազմարուեստարանի համալսարան |
| Վարած պաշտօններ | Աթէնքի Ակադեմիոյ անդամ |
| Անդամութիւն | Արուեստի թագաւորական Ակադեմիա, Լոնտոն եւ Յունաստանի Գեղարուեստի Գրասենեակ |
| Ամուսին | Պարպարա Հաթչինսըն |
| Ծնողներ | Ալեքսանտրոս Հածիքիրիաքոս եւ Էլենի Կիքա |
Կենսագրական գիծեր Խմբագրել
Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքաս ծնած է 26 Փետրուար 1906-ին, Աթէնք։ Հայրը՝ Ալեքսանտրոս Հածիքիրիաքոս, ծնած Փսարա (Էգէական ծովուն կղզի), Յունաստանի Թագաւորական Ծովուժի սպայ էր։ Իսկ մայրը, Էլենի Կիքա, կը սերէր Իտրայի (Սարոնիքոս ծոցին հանրածանօթ կղզի) Կիքա ծանօթ ընտանիքէն։ Նիքոս, փոքր տարիքէն ամառները Իտրա կ՛ անցընէր։ Տարիներու բնակութիւնը հոն ազդած են իր սստեղծագործութիւններուն։
Տեսնելով իրենց զաւակին գծագրութեան հանդէպ տաղանդը, Նիքոսին ծնողքը զայն կը ղրկեն աշակերտել յաջորդաբար Վասիլիս Մայեասիս (1880-1926) եւ ապա Գոստանտինոս Փարթենիս (1878-1967) գեղանկարիչներուն մօտ։
1922-ին կ՛ աւարտէ «Լէոնտիօ» երկրորդական վարժարանը եւ կ՛ արձանագրուի Աթէնքի Բանասիրական Համալսարանը։ 1923-ին կը լքէ ուսումը եւ Փարիզ փոխադրուելով, կ՛ արձանագրուի Սորպոնի համալսարանը, ուր կը հետեւի ֆրանսական եւ յունական գրականութեան, ինչպէս նաեւ գեղագիտութեան դասերու։
Փարիզ Խմբագրել
1924-ին «Academie Ranson» դպրոցին մէջ կը հետեւի գեղանկարչութեան եւ վիմագրութեան դասերու, ուսուցիչներն են՝ Ռոժէ Պիսիէռ Roger Bissiere եւ Տիմիթրիս Ղալանիս։
Աթէնք եւ Փարիզ Խմբագրել
1928 եւ 1929 թուականներուն զինուորական ծառայութիւնը կը կատարէ։
1933-ին, Աթէնք, կը կազմակերպէ Ճարտարապետներու 4-րդ հաւաքը, ուր կը մասնակցին հանրածանօթ անձնաւորութիւններ՝ Քորպիւզիէ Le Corbusier, Ֆերնան Լեժէ Fernand Léger, Խրիստոս կամ Քրիստեան Զերվոս Christian Zervos, եւայլն։ Միաժամանակ գեղագիտութեան վերաբերեալ յօդուածները կը հրապարակուին «Սիմերա» պարբերաթերթին մէջ։
1934-ին Տիմիթրիս Փիքիոնիսի, Սոկրադիս Քարատինոսի եւ Փափացոնիսին հետ կը հրատարակեն գեղագիտական «Երրորդ Աչքը» պարբերաթերթը Το Τρίτο Μάτι (1935-1937)։
1935-էն մինչեւ 1938, կ՛ ապրի եւ կ՛ աշխատի Յունաստան․ Աթէնք եւ Իտրա։ Կը ձեւագրէ զանազան թատերական ներկայացումներու համար զգեստներ։ Արուեստի եւ նկարչութեան մասին յօդուածները լոյս կը տեսնեն յունական զանազան պարբերաթերթերուն մէջ։
Կը ծանօթանայ Հենրի Միլըր գրագէտին եւ զայն կը հիւրասիրէ տունը Իտրա։ Միասին կը շրջին կարեւոր հնագիտական վայրեր, ինչպէս Տելֆի եւ Էլեֆսինա։
1941-ին Աթէնքի Բազմարուեստարանի համալասարանի դասախօս կը նշանակուի։
Ցուցադրութիւններ Խմբագրել
- 1923-ին առաջին գործերով կը մասնակցի խմբային ցուցադրութեան մը Փարիզի «Salon des Independants» ցուցասրահը։
- 1924-ին կը մասնակցի խմբային ցուցադրութիւններու։
- 1927-ին «Galerie Percier» ցուցասրահին մէջ կը կազմակերպէ իր գործերուն առաջին ցուցադրութիւնը։
- 1928-ին Աթէնք, քանդակագործ Միխալիս Թոպրոսին հետ իրենց գործերը կը ցուցադրեն «Սթրաթիղոփուլու» ցուցասրահին մէջ։
- 1930 եւ 1931 թուականներուն, իր գործերով կը մասնակցի Փարիզի «Salon des Surindépendants» եւ Աթէնքի «Զափիօ Մեղարօ» ցուցահանդէսներուն։
- 1934-ին իր գործերը՝ նկարչութիւններ եւ քանդակագործութիւններ, կը ցուցադրէ Փարիզի «Gallerie des Cahiers d' Art» ցուցասրահին մէջ։
- 1934-ին կը մասնակցի Փարիզի եւ Վենետիկի մէջ կայացած միջազգային ցուցահանդէսներու։
- 1938-ին եւ 1939-ին Զափիօ Մեղարոյի մէջ կը մասնակցի «Վիմագրութեան Համայունական Ցուցադրութեան»․ 1939-ին կը մասնակցի երկու գործերով, որոնցմէ մէկն է հանրածանօթ «Իտրայի հիանալի բնավայրը» Το μεγάλο τοπίο της Ύδρας։
- 1950-ին 17 նկարչութիւնները Վենետիկի Պիենալէին կը ցուցադրէ։
- 1950 – 1968․ կը կազմակերպէ 12 ցուցադրութիւններ՝ Աթէնք, Փարիզ, Լոնտոն, Պերլին, Ժընեւ եւ Նիու Եորք։
- 1988-ին Լոնտոնի Թագաւորական Ակադեմիոյ մէջ կը կազմակերպէ իր վերջին ցուցահանդէսը։
- Մինչեւ 1994, ցուցահանդէսներ կը կազմակերպէ Անտրօ եւ Աթէնք (մանր քանդակագործութիւններ եւ զարդեր)։
Գործեր Խմբագրել
Նկարչութենէն զատ, Կիքաս կը զբաղի նաեւ վիմագրութեամբ, քանդակագործութեամբ, թատերախաղերու բեմագրոթեամբ, գիրքերու նկարազարդումով, ինչպէս նաեւ արուեստի գրաքննութեամբ։
Մանկական տարիներուն, Իտրան ազդած է Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքասի գեղագիտութեան զարգացման եւ անոր կը թոյլատրէ բաղադրել ձեւաչափութեան, ճարտարապետութեան եւ լոյսի տարրեր։ Ինք վկայած է թէ մեծապէս ազդուած է Մաթիսի գործերէն, ինչպէս նաեւ Պրաքի եւ Փիքասոյի։
Օտիսէաս Էլիթիս «Յունական ժամանակակից արուեստը եւ Նիքոս Հածիքիրիաքոս Կիքաս գեղանկարիչը» լայնածաւալ գրութիւնը կը գրէ․ «Յունանգլիական պարբերաթերթ»ին Αγγλοελληνική Επιθεώρηση, հատոր 11, Աթէնք 1947։
Պատկերասրահ Խմբագրել
_-_Hatzikyriakos-Ghikas_Nikos.jpg)
_-_Hatzikyriakos-Ghikas_Nikos.jpg)
_-_Hatzikyriakos-Ghikas_Nikos.jpg){kind=small}
_-_Hatzikyriakos-Ghikas_Nikos.jpg)
Գիրքեր Խմբագրել
Կը հրատարակէ՝
- 1982-ին «Յունական մտահոգութիւններ» Ελληνικοί Προβληματισμοί
- 1984-ին «Յունականութեան փնտռտուքներ» Ανίχνευση της Ελληνικότητας
- 1987-ին «Նոր Արուեստի Ծնունդը» Γέννηση της Νέας Τέχνης
- 1991-ին «Ն․Հ․Կիքաս – Հենրի Միլըր․ բարեկոամութեան մը ժամանակագրութիւնը» Ν. Χ. Γκίκας – Χένρυ Μίλλερ. Χρονικό φιλίας
Անդամակցութիւններ, պատիւներ եւ պարգեւներ Խմբագրել
- 1970-ին Աթէնքի Կաճառը զայն կը պարգեւէ «Գեղարուեստի Գնահատանք»ով,
- 1973-ին Աթէնքի Կաճառին (Ակադեմիա) անդամ կը դառնայ, ինպէս նաեւ Հռոմի Ակադեմիո,
- 1973-ին ֆրանսական կառավարութենէն կը պարգեւատրուի «Արուեստի եւ Գրականութեան Շքանաշան»ով,
- 1979-ին «British Academy of Film and TV International TV Festival»ին կը ներկայացուի Վասիլիս Մարուին ժապաւէնը․ Նիքոս Հածիքիրիաքոս-Կիքասին կենսավաւերագրութիւնն է,
- 1982-ին Սելանիկի համալսարանի պատուոյ դասախօս կ՛ ընտրուի,
Կիքաս ընտանիքին դամբանը - 1987-ին կ՛ ընտրուի Լոնտոնի Թագաւորական Ակադեմիոյ դասախօս,
- 1991-ին՝ Աթէնքի Բանասիրական համալսարանի պատուոյ դասախօս։
Ընտանիք Խմբագրել
1961-ին կ՛ամուսնանայ Պարպարա Հաթչինսընին հետ։ Կինը կը մահանայ 1989-ին։
Մահը Խմբագրել
3 Սեպտեմբեր 1994-ին, կը մահանայ, Աթէնք։
Յետ մահու Խմբագրել
Նիքոս Հածիքիրեաքոս-Կիքասի գործերուն յետահայեաց ցուցադրութիւններ՝
- 2006-ին, Սիրոս եւ Պենաքի թանգարան,
- 2018-ին Մեծն Բրիտանիոյ Թանգարան։
Տե՛ս նաեւ Խմբագրել
Ծանօթագրութիւններ Խմբագրել
- ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ Յունաստանի AICA(յունարէն)
- ↑ [https://www.benaki.org/index.php?option=com_buildings&view=building&id=4&Itemid=137&lang=el Պենաքի թանգարան, Կիքա պատկերասրահ(յունարէն) ]
- ↑ Նիքոս Հածիքիրիաքոս Կիքաս(անգլերէն)
- ↑ [https://web.archive.org/web/20111028072308/http://www.pinakothiki-chania.gr/default.aspx?process=show%2Fel%2Fexhibitions%2Fpast%2Fxatzikuriakos Հանիա (Կրետէ) քաղաքապետարանի պատկերասրահ, Նիքոս Հածխքիրիաքոս Կիքաս(յունարէն) ]
- ↑ [https://web.archive.org/web/20121110105532/http://www.eens-congress.eu/?main__page=1&main__lang=de&eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=169#_ftn1 Օտիսէաս Էլիթիս – Նիքոս Հածիքիչիաքոս Կիքաս , նոյնանման մօտեցումներ(յունարէն) ]
- ↑ Յոյն հեղինակի մը գործը ծախուեցաւ 300․000 եւրոյէն աւելի․․․Թասոս Քոքինիտիս, 16-11-2017(անգլերէն)
- ↑ [https://archive.ert.gr/68970/ ΕΡΤ տեսերիզ․ երեք անգամ ՆԻքօ Հածիքիրիաքօ Կիքային մօտ(յունարէն) ]
- ↑ Ուիքի արթ, Նիքոս Հածիքիրիաքոս Կիքաս(անգլերէն)
Արտաքին յղումներ Խմբագրել
- Վասիլիս Մայեասիս(յունարէն)
- Գոստանտինոս Փարթենիս(յունարէն)
- Երրորդ Աչքը․ գեղագիտական պարբերաթերթ(յունարէն)