Ժան Նուվէլ
Ժան Նուվէլ, (12 Օգոստոս 1945), ֆրանսացի ճարտարապետ։
| Ժան Նուվէլ ֆրանսերէն՝ Jean Nouvel | |
|---|---|
 | |
| Ծնած է | 12 Օգոստոս 1945[1][2][3][…] (79 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Fumel[4] |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ֆրանսա[5] |
| Ուսումնավայր | Փարիզի Գեղարուեստի Բարձրագոյն Դպրոց |
| Երկեր/Գլխաւոր գործ | «Կալէրի Լա Ֆայէթ», Թուր Պլէօ, Քոլոնի Աշտարակը, Ակպար Աշտարակը, Սպանիա, Նոր շէնքը, Մատրիտ, Սպանիա, Լուվր Ապու Տապի եւ Արաբական աշխարհի հիմնարկի շէնքը |
| Մասնագիտութիւն | ճարտարապետ, ուսուցիչ |
| Կայքէջ | jeannouvel.com |
Կենսագրական գիծեր
ԽմբագրելԾնած է ուսուցիչներու ընտանիքի մէջ:
Նախ փափաքած է նկարիչ դառնալ, սակայն ծնողքը որոշած է իրեն համար աւելի լուրջ կրթութիւն մը ապահովել, եւ ան ընդունուած է Պորտոյի Գեղարուեստի բարձրագոյն դպրոցը։
1966-ին կրթանպաստի արժանանալով, Նուվէլ ուսումը շարունակած է Փարիզի Գեղարուեստի դպրոցին մէջ:
Ուսումը աւարտելէ առաջ, ան Ֆրանսուա Սինիորի հետ բացած է ճարտարապետական սեփական գրասենեակ մը։
1976-ին դարձած է «Մարս 1976» եւ «Ճարտարապետական սենտիքա» ուղղութիւններու հիմնադիրներէն մին։
Գործունէութիւն
ԽմբագրելԺան Նուվէլ կը նկատուի բազմակողմանի ճարտարապետ։ Իր գործերուն մէջ ան յաջողած է միաւորել գոյները, նիւթերը եւ մակերեւոյթները։
Ան Ֆրանսայի ամէնէն նշանաւոր ճարտարապետերէն է, որ իրականացուցած է նախագիծեր՝ ամբողջ Եւրոպայի, ինչպէս նաեւ Ասիոյ եւ Ամերիկայի տարածքին։ Անոր նախագիծերը աչքի կը զարնեն ճարտարապետական ամբողջական լուծումներով:
Ճարտարապետական ասպարէզին մէջ, Նուվէլի ակնառու առաջին գործը 1987-ին, Փարիզի մէջ, Արաբական աշխարհի հիմնարկի շէնքը եղած է, զոր ան իրականացուցած է «Architecture Studio» ճարտարապետական գրասենեակին հետ։
Աւելի ուշ՝ անոր նախագծած նշանաւոր աշխատանքներէն եղած են՝
- 1987-ին, Նեմոսըս 1 (114 յարկանի բնակարանային շէնքը), Նիմ, Ֆրանսա,
- 1990-ին, «Կալերի Լա Ֆայէթ» (Galeries Lafayette) հանրախանութը՝ Պերլինի մէջ,
- 1993-ին, վերանորոգած է Լիոնի օփերայի թատրոնը,
- 1994-ին, Քարթիէ Ժամանակակից Արուեստի Թանգարանը,
- 1994-ին, «Եւրոլիլ» առեւտուրի կեդրոնը՝ Լիլի մէջ,
- 1995-ին, «Էօղալիլ» կեդրոնը, (բնակարաններ եւ գրասենեակներ), Լիլ, Ֆրանսա,
- 2000-ին, Հանրային Մշակոյթի կեդրոնը (Ժողովասրահ, թանգարան, ճաշարան), Լիւսերն, Զուիցերիա,
- 2000-ին, Արդարադատութեան պալատը, Նանթ, Ֆրանսա,
- 2017-ին, Ապու Տապիի Լուվր Թանգարանը,
- 2019-ին, Քաթարի Ազգային Թանգարանը,
- «Մոնոլիթ» համալիրը, որ «EXPO-2002» ցուցահանդէսին կը լողար Միւրթանս լիճին մէջ,
- 2003-ին, «Ակպար» աշտարակը՝ Պարսելոնա,
- 2005-ին, Ռէյնա Սոֆիա թանգարանին վերակառուցումը, Մատրիտ, Սպանիա,[6][7]
- Կուկընհայմի թանգարանը Ապու Տապի, (աւարտը նախատեսուած է 2025-ին):
1994-ին Ժան Նուվէլ հիմնադրած է «Ժան Նուվէլի գրասենեակ» ընկերութիւնը, որ 2006-ին իր 140 աշխատակիցներով Ֆրանսայի ճարտարապետական ամէնէն մեծ ընկերութիւնը կը նկատուէր:
Ընկերութեան գլխաւոր գրասենեակը կը գտնուի Փարիզ եւ մասնաճիւղեր ունի Լոնտոնի, Քոփենհակընի, Մինէապոլսոյ, Հռոմի, Մատրիտի եւ Պարսելոնայի մէջ։
|
Ամէն անգամ ես կը փորձեմ գտնել խճանկարին պակսող օղակը՝ անհրաժեշտ շէնքը, անհրաժեշտ վայրին մէջ։ - ըսած է ճարտարապետը։
|
|
1991-ին Նուվէլ դարձած է Ֆրանսայի Ճարտարապետութեան հիմնարկի փոխ տնօրէնը, իսկ 1993-ին՝ Ճարտարապետութեան ամերիկեան հիմնարկին պատուաւոր անդամը։
Անձնական կեանք
ԽմբագրելԱռաջին ամուսնութենէն ան ունի երկու որդի, իսկ երկրորդէն՝ մէկ դուստր։
Նուվէլի երրորդ կինը շուէտացի ճարտարապետ Միա Հակն է։
Մրցանակներ եւ շքանշաններ
ԽմբագրելՃարտարապետը «Փրիցքէր»ի հեղինակաւոր մրցանակին արժանացած է իր նորարարական գաղափարներուն համար։
«Փրիցքէր»ի մրցանակը միայն նորարարութեան համար է, որ կը շնորհուի ճարտարապետերուն: Անիկա կը նկատուի Նոպէլեան մրցանակին համազօր մրցանակ մը, քանի որ ճարտարապետութեան ասպարէզին մէջ Նոպէլեան մրցանակ չէ նախատեսուած, ապա «Hyatt Hotels Corporation» բարձրակարգ պանդոկատնային ցանցի սեփականատէր Փրիցքէրներու ընտանիքը իր ընտանիքին անունով 1979-ին սահմանած է այս մրցանակը:
Ժան Նուվէլ «Փրիցքէր»ի մրցանակէն բացի, արժանացած է նաեւ Ֆրանսայի ճարտարապետութեան «Կրան Փրի»ին, Բրիտանացի ճարտարապետերու արքայական հիմնարկի ոսկեայ շքանշանին, «Ուոլֆ» մրցանակին եւ այլ բազում մրցանակներու[8]:
Պատկերասրահ
Խմբագրել_02.jpg)
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ Structurae — Ratingen: 1998.
- ↑ Բրոքհաուզի հանրագիտարան
- ↑ Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118979566 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ «Photos at archiseek.com»։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 31 Օգոստոս 2004-ին։ արտագրուած է՝ 28 Սեպտեմբեր 2004
- ↑ «Photo»։ Galinsky.com։ արտագրուած է՝ 31 Մարտ 2012
- ↑ «ԱՆԱՊԱՏԻ ՄԷՋ ԼՈՒՎՐ»։ www.jamanak.com։ արտագրուած է՝ 17-07-2023