Յակոբ Տէր Յակոբեան
Յակոբ Տէր Յակոբեան (Յ․ Իրազեկ,1881, Վերին Ազա, Նախիջևանի գավառ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն - 19 Յունիս 1953, Թեհրան, Իրան), պետական գործիչ, Հայաստանի Հանրապետութեան խորհրդարանի աւագ քարտուղար, հասարակական գործիչ, գրող, ՀՅԴ կուսակցութեան անդամ[1]:
| Յակոբ Տէր Յակոբեան | |
|---|---|
| Ծնած է | 1881 |
| Ծննդավայր | Վերին Ազա, Նախիջևանի գավառ, Երեւանի նահանգ, Ռուսական Կայսրութիւն |
| Մահացած է | 19 Յունիս 1953 |
| Մահուան վայր | Թեհրան, Իրան |
| Քաղաքացիութիւն |
 Ռուսական Կայսրութիւն.svg){kind=small} Հայաստանի Առաջին ՀանրապետութիւնԻրան |
| Ուսումնավայր | Գէորգեան Հոգեւոր Ճեմարան |
| Մասնագիտութիւն | պետական գործիչ, գրագէտ |
| Անդամութիւն | Հայրենիքի փրկության կոմիտե? |
| Կուսակցութիւն | Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւն |
Կենսագրական գիծեր
ԽմբագրելԾնած է 1881-ին, Գողթան գաւառի վերին Ազա գիւղը: Կրթութիւնը ստացած է ծննդավայրի եւ ապա Էջմիածնի Գէորգեան ճեմարանին մէջ:
Ճեմարանի ուսումը աւարտելէ ետք նուիրուած է ուսուցչական ասպարէզին, միաժամանակ ստանձնած է ազգային եւ կուսակցական պատասխանատու պարտականութիւններ` Կովկասի եւ Իրանի մէջ:
Գործունէութիւն
Խմբագրել1916-1917 թուականներուն պաշտօնավարած է Սալմաստի մէջ:
Ռուսիոյ Փետրուարեան յեղափոխութենէն ետք 1917-ին, վերադարձած է Կովկաս․ լծուած է՝ կուսակցական, կրթական եւ պետական-հասարակական աշխատանքներու` մասնակցելով Երեւանի, Ալեքսանդրապոլի (Գիւմրի)[2] ու Անդրկովկասի գիւղացիական համագումարներուն եւ Հայաստանի մէջ տեղի ունեցած հետագայ բոլոր շարժումներուն:
Ընտրուած է Երեւանի ՀՅԴ Կեդրոնական կոմիտէի եւ Հայոց ազգային խորհուրդի անդամ, աշխատած է համագործակցական (կօօպերատիւ) շարժման մէջ` ժողովրդականացնելով եւ տարածելով այդ շարժումը իր գրութիւններով եւ գործնական մասնակցութեամբ:
5 Օգոստոս 1919-էն մինչեւ 2 դեկտեմբեր 1920, ընտրուած է Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան անդրանիկ խորհրդարանի անդամ եւ իբրեւ առաջին քարտուղար[3]:
Հայաստանի բռնագրաւման օրերուն ան մնացած է Երեւան` բախտը կապելով ժողովուրդի ճակատագրին: Շուտով ան կրկին աշխատանքի լծուած է` իբրեւ Փետրուարեան ապստամբութեան առաջնորդներէն մէկը եւ 18 փետրուարին ապստամբ ուժերու հետ իջած է Կոտայքէն Երեւան:
Փրկութեան կոմիտէի կառավարութեան մէջ ստանձնած է պարէնաւորման նախարարի պաշտօնը, սակայն ամբողջ ժամանակ մնացած է Ղամարլուի ճակատը` իբրեւ հսկող ու ղեկավարող եւ թեւ ու թիկունք կռուող ժողովրդային ուժերուն:
Փակուելով Հայաստանի առաջին անկախ հանրապետութեան պատմութեան էջը, ժողովրդային ուժերը` հետապնդուած Կարմիր բանակէն, անցած են Պարսկաստան: Ան Արաքսը անցնողներուն վերջինը եղած է:
Թաւրիզի մէջ մեծ դեր կատարած է` իբրեւ Հայաստանի վերջին կառավարութեան ներկայացուցիչ:
Տէր Յակոբեան կրկին ընտրած է ուսուցչութեան ասպարէզը եւ երկար տարիներ ղեկավարած է տարրական եւ միջնակարգ դպրոցներ` Իրանի քանի մը քաղաքներու մէջ[1]:
1946-էն մինչեւ 1950 ստանձնած է Պաղտատի ազգային դպրոցներու տեսուչի պաշտօնը, ապա ստիպուած եղած է վերադառնալ Թեհրան:
Աշխատակցած է` «Յուսաբեր»-ին, զոյգ «Հայրենիք»-ներուն, «Վէմ»-ին, «Այգ»-ին, «Ալիք»-ին, «Նաւասարդ»-ին եւ «Լոյս»-ին եւ այլ թերթերու ու պարբերականներու` Յ. Իրազեկ գրական անունով[3]:
Յակոբ Տէր Յակոբեան, 19 Յունիս 1953-ին, սրտի կաթուածով յանկարծամահ եղած է[1]:
Ծանօթագրութիւններ
Խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 ««Ալիք»-ի 85-ամեայ անխափան երթը - «ԱԼԻՔ» Օրաթերթ»։ alikonline.ir (hy-am)։ արխիւացուած է բնօրինակէն-էն՝ 2020-03-28-ին։ արտագրուած է՝ 2020-11-06
- ↑ «Հայաստանը ՀՅԴ – Բոլշեւիկ յարաբերութիւնների ոլորտում 1917-1921 - Պայքար բոլոր ճակատներում»։ digilib.aua.am։ արտագրուած է՝ 2020-11-06
- ↑ 3,0 3,1 «Հարիւր Դէմք` Հայաստանի Ա. Հանրապետութեան Հիմնադրութեան Հարիւրամեակին»։ Aztag Daily - Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon) (en-US)։ 2019-02-12։ արտագրուած է՝ 2020-11-06