Սարօ Կալենց

Սարօ Գալենց (15 Հոկտեմբեր 1946(1946-10-15), Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն - 26 Հոկտեմբեր 2017(2017-10-26)), նկարիչ, ծրագրաւորող, Երեւանի պետական գեղարուեստի ակադեմիայի փրոֆեսոր, «Կալենց» մշակութային հիմնադրամի հիմնադիր նախագահ։

Սարօ Կալենց
Ծնած է	15 Հոկտեմբեր 1946(1946-10-15)
Ծննդավայր	Երեւան, Հայաստանի Խորհրդային Ընկերվարական Հանրապետութիւն, Խորհրդային Միութիւն
Մահացած է	26 Հոկտեմբեր 2017(2017-10-26) (71 տարեկանին)
Քաղաքացիութիւն	Հայաստան
Կրթութիւն	Փանոս Թէրլեմէզեանի անուան գեղարուեստի ուսումնարան Երեւանի Պետական Գեղարուեստաթատերական հիմնարկ
Մասնագիտութնիւն	գեղանկարիչ
Պարգեւներ	Մովսէս Խորենացիի շքանշան
Անդամակցութիւն	Հա­յաս­տա­նի Նկա­րիչ­նե­րու Միու­թիւն
Հայր	Յարութիւն Կալենց
Մայր	Արմինէ Կալենց
Զաւակներ	Արչի Գալենց?
Saro Galentz Ուիքիպահեստում

ՀԽՍՀ վաստակաւոր նկարիչ Յարութիւն Կալենցի եւ ՀԽՍՀ վաստակաւոր նկարիչ Արմինէ Կալենցի որդին է։

Կենսագրութիւն

• 1960-1965-ականներ սորված է Երեւանի Փանոս Թերլեմէզեանի անուան գեղարուեստի ուսումնարանին մէջ
• 1965-1970-ականներ` Երեւանի գեղարուեստա-թատերական ինստիտուտին մէջ
• 1971 թուականից ԽՍՀՄ եւ Հայաստանի նկարիչներու միութեան անդամ
• 1999-2002-ականներ Հայաստանի նկարիչներու միութեան անդամ
• 1991-էն կը դասաւանդէ Երեւանի պետական գեղարուեստի ակադեմիային մէջ, փրոֆեսոր, Գունանկարի, քանդակի եւ գծանկարի միասնական ամպիոնի վարիչ
• 2006-ին պարգեւատրուած է Մովսէս Խորենացիի մետալով
• Արուեստի բնագաւառէն ներս ՀՀ Նախագահի մրցանակ շնորհող յանձնախումբի անդամ
• 2009-ին «Կալենց մշակութային հիմնադրամի» հիմնադիր նախագահ

Սարօ Կալենցի աշխատանքները կը գտնուին Երեւանի Ժամանակակից Արուեստի Թանգարանին, Հայաստանի Ազգային պատկերասրահին, Էջմիածինի Արուեստի Պատկերասրահին, Չարենցաւանի Արուեստի Պատկերասրահի, Վանաձորի Պատկերասրահի, Կապանի Ժամանակակից Արուեստի թանգարանի, Հայկական մշակոյթի ֆոնտի, Երեւանի, Մոսկուայի, Պէյրութի, Լոս Անճելըսի, Հռոմի, Մոնրէալի, Թորոնթոյի, Փարիզի, Նիկոսիոյ եւ այլ մասնաւոր հաւաքածուներու մէջ։

Խաչատուր Մարտիրոսեանը, Աշոտ Յարութիւնեանը եւ Սարօ Գալենցը Կալենց թանգարանին մէջ

Մանկութիւնն ու պատանեկութիւնը

Սարէ Գալենցը ծնած է 10 Հոկտեմբեր 1946-ին Երեւանի մէջ անուանի արուեստագէտներու՝ Յարութիւն (1910-1967) եւ Արմինէ Կալենցներու (1920-2007) ընտանիքին մէջ։ Այդ տարուայ գարնան՝ Մայիս ամիսը Սարօ Գալենցի ծնողները անոր աւագ եղբօր՝ Արմէն Գալենցի հետ մշտական բնակելու համար տեղափոխուած էին Լիբանանէն Հայաստան։

Աւարտելով Երեւանի Ղազարոս Աղայեանի միջնակարգ դպրոցի 8-րդ դասարանը, 1960-1965-ականներ սորված է Փ. Թերլեմէզեանի անուան նկարչական ուսումնարանին մէջ։ 1965-1970-ականներ սորված է նկարչութիւն եւ տեքստիլ տիզայն Երեւանի պետական գեղարուեստա-թատերական ինստիտուտին մէջ, 1967-1968-ականներ մէկ տարի սորված է Տալլինի (Էսթոնիա) գեղարուեստի ինստիտուտին մէջ։

Արուեստ

1971-էն Սարօ Գալենցը շուրջ 20 տարի ապրած եւ աշխատած է Մոսկուայի մէջ։ 1971-ին դարձած է ԽՍՀՄ եւ Հայաստանի նկարիչներու միութիւններու անդամ։ Մոսկուայի մէջ ան աշխոյժօրէն ներգրաւուած էր խորհրդային մայրաքաղաքի գեղարուեստական միջավայրի մէջ, ուր բացի գեղանկարչութենէն, հնարաւորութիւն ունեցած է իրականացնել իր հետաքրքրութիւնները նաեւ կոթողային արուեստի եւ տիզայնի մէջ։

1973-1987-ականներ Սարօ Գալենցի ստեղծագործութիւնները մասնակցած են «Հայկական արուեստ» միջազգային խմբային ցուցահանդէսներու շարքի՝ Ռուսաստանի, Ֆինլանտայի, Պուլկարիոյ, Հնդկաստանի, Սրի Լանքայի, Սուրիոյ եւ Քանատայի մէջ։

1977-ին Համամիութենական սիմպոզիա-ցուցահանդէսին Վիլնիւսի մէջ (Լիթուանիա) Սարօ Գալենցը արժանացած է Ոսկէ մետալի՝ «Առաւոտ Վիլնիւսի մէջ» կոմպոզիցիայի համար։ Նոյն թուականին ան իրականցուցած է երկու հարթաքնդակ Գալուանական գործարանի նախամուտքի համար Տամբով քաղաքին մէջ (Ռուսաստան), եւ Մոսկուաի մէջ՝ ԺՏՆՑ (ВДНХ) «Խորհրդային Հայաստան՝ 60 տարի» Հայաստանի ցուցահանդէսային տաղաւարի տիզայն։

1983-ին Հայաստանի թատերական ընկերութեան համար (այսօր Ֆրանսայի դեսպանատան շէնք) իրագործած է երկու պրոնզէ դռներ՝ 32 կոմպոզիցիաներով դռներու երկու կողմերուն, եւ 1992-1993-ականներ՝ «Մուսաներ»՝ 12 կոմպեզիցիոն աշխատանքներ ընկերութեան բարի առաստաղի համար։

1986-ին կ՚իրականացնէ մէկ այլ կոթողային աշխատանք Մոսկուայի մէջ՝ ԽՍՀՄ Գերագոյն խորհուրդի նախասրահի համար՝ 15 քմ «Ծաղիկներ» վիտրաժ պատուհան։ 1989-ին՝ «ԽՍՀՄ-ում արտադրուած երաժշտական գործիքները» ցուցահանդէսի ձեւաւորում՝ ներկայացնելով 10 ծաւալային պաննոներ։

1980-ականներու վերջին՝ երբ Հայաստանի մէջ կ՚աշխուժանայ անկախութեան շարժումը, Սարօ Գալենցը կը վերադառնայ Երեւան։ Ան կը հրաւիրուի դասաւանդելու Երեւանի պետական գեղարուեստի ակադեմիային մէջ։ 1992-էն կը մասնակցի Հայաստանի նկարիչներու միութեան ամէնամեայ ցուցահանդէսներուն։

1990-ականներու ընթացքին Սարօ Գալենցը իրականացուցած է շարք մը ուղեւորութիւններ դէպի Եւրոպա եւ Ասիա՝ բացած է անհատական ցուցահանդէսներ Փարիզի (1998) եւ Նիկոսիոյ մէջ (1996)։

Մեծ եւ կարեւոր գործերէն կը համարուի մեծ նկարիչ՝ Յարութիւն Կալենցի ժառանգութիւնը պահպանելու նպատակով՝ «Կալենց» թանգարանի ստեղծումը։ Ընտանիքի կողմէ մեծ ջանքեր ու ֆինանսական աղբիւրներ ներդրուած են Յարութիւն Կալենցի ստեղծագործութիւններու հաւաքածոյի համալրման եւ Կալենց Թանգարանի կառուցման համար։ 2009-ին Սարօ Գալենցը հիմնադրեց «Կալենց» մշակութային հիմնադրամը։ Ապրիլ 2010-ին՝ Յարութիւն Կալենցի 100- ամեակին եւ Արմինէ Կալենցի 90-ամեակին, Կալենց մշակութային հիմնադրամի եւ ՀՀ մշակոյթի նախարարութեան աջակցութեամբ բացուեցաւ Կալենց թանգարանը։

Ցուցահանդէսներ

Անհատական ցուցահանդէսներ

• 1976 Նկարիչներու միութեան դահլիճ, Երեւան
• 1980 Մոնրէալի հեռուստատեսային արուեստանոցի ցուցասրահ, Քանատա
• 1986 «Կոնտինենտալ» հիւրանոցային համալիրի Համմեռ միջազգային կոմերս կեդրոնի ցուցասրահ, Մոսկուա
• 1996 «Ժամանակ», Site des Art International Exhibition Hall, Փարիզ, Ֆրանսա
• 1998 Ռուսաստանի մշակոյթի կեդրոն, Նիկոսիա, Կիպրոս
• 2006 «Քննութիւն», Ալպերթ եւ Թովէ Պոյաճեան ցուցասրահ, Երեւան
• 2014 «Լոյսը մութի մէջ», Նիւպորտ Բիչ, Քալիֆորնիա, ԱՄՆ

Խմբակային ցուցահանդէսներ

• 1971-էն նախկին ԽՍՀՄ տարածքին տեղի ունեցած ցուցահանդէսներ՝ Թիֆլիսի, Քիեւի, Մոսկուայի, Սենթ Փեթերպուրկի, Վիլնիւսի մէջ
• 1973-1987-ականներ մասնակցած է Ֆինլանտայի, Պուլկարիոյ, Հնդկաստանի, Սուրիոյ, Քանատայի, Իտալիոյ, Սրի Լանքայի Հայաստանի արուեստը ներկայացնող խմբային ցուցահանդէսներուն
• 1976 Համամիութենական ցուցահանդէս Վիլնիւսի մէջ (1-ին մրցանակ)
• 1980 «Հայաստանի 60-ամեակը», Հայաստանի նկարիչներու միութիւն, Երեւան
• 1992 «Ցուցահանդէս 13-ի», Հայաստանի Նկարիչներու միութեան ցուցասրահ, Երեւան
• 1995 «Ս. Գալենցի եւ Ա. Իսաբեկեանի ցուցահանդէս», Cite des Art International, Exhibition Hall, Փարիզ, Ֆրանսա
• 1998 «Մուտք 21-րդ դար», Հայաստանի նկարիչներու միութեան ցուցասրահ, Երեւան
• 1999 «Մուտք 21-րդ դար», Հայաստանի նկարիչներու միութեան ցուցասրահ, Երեւան
• 2000 «Gallery Artist Project», 5-րդ Միջազգային Փառատօն, Քիեւ, Ուքրանիա
• 2000 «Դանթէին նուիրուած Միջազգային բիենալէ», Ռովեննա, Իտալիա
• 2002 «Ազգերի արուեստ. 10 տարի». Նկարիչներու միութիւններու միջազգային կոնֆեդերացիա. Մանէժ, Մոսկուա, ՌԴ
• 2004 «Դասախօսներու ցուցահանդէս», Հայաստանի գեղարուեստի ակադեմիա, Երեւան
• 2005 «Ա. Իսաբեկեանի հաւաքածոյ», գեղարուեստի պետական ակադեմիա, Երեւան
• 2008 «Նկարչի աշխարհը», Մոսկովեան միջազգային գեղարուեստական սրահ, Մանէժ, Մոսկուա, ՌԴ
• 2008 Յոբելեանական ցուցահանդէս նուիրուած Հայաստանի նկարիչներու միութեան 75-ամեակին, Նկարիչներու միութիւն, Երեւան
• 2013 Երեւանի պետական գեղարուեստական ակադեմիայի 65-ամեակին նուիրուած ցուցահանդէս, Հայաստանի նկարիչներու միութիւն

Արտաքին յղումներ

• Սարօ Կալենցի պաշտօնական կայքը Archived 2015-10-12 at the Wayback Machine.
• Կտաւ.Սարօ Կալենց
• Մեր մէջ ասած. Սարօ Գալենց